การศึกษาปัจจัยทำนายระยะเวลาการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวในมารดาวัยรุ่นที่มารับบริการที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในจังหวัดอุบลราชธานี The Study of Factors Predicting the Duration of Exclusive Breastfeeding in Adolescent Mothers Who attended Service at Health Promoting Hospital in Ubonratchathani Province
คำสำคัญ:
การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว, มารดาวัยรุ่น, ปัจจัยทำนายบทคัดย่อ
ปัจจุบันประเทศไทยมีอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ 6 เดือนต่ำกว่าเป้าหมายโดยเฉพาะมารดาวัยรุ่น หลายปัจจัยมีส่วนช่วยให้ระยะเวลาการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวนานขึ้น เช่น ความรู้ การสนับสนุนทางสังคม เป็นต้น งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวางเชิงวิเคราะห์ (A cross-sectional analytical research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายระยะเวลาการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว กลุ่มตัวอย่าง คือ มารดาที่มีอายุต่ำกว่า 20 ปี และมีบุตรอายุ 6 เดือนถึง 1 ปี ที่มารับบริการในคลินิกเด็กดีที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในจังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 94 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามความรู้เกี่ยวกับประโยชน์และวิธีการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ แบบสอบถามเจตคติในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว แบบสอบถามการได้รับระบบบริการสาธารณสุข แบบสอบถามทักษะการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ และแบบสอบถามการได้รับคำแนะนำ/สนับสนุนจากบุคคลอื่น และแบบสอบถามระยะเวลาการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน (Pearson’s correlation) และสถิติวิเคราะห์สมการถดถอยพหุเชิงเส้นแบบมีขั้นตอน (Stepwise multiple linear regression analysis)
ผลการวิจัย พบว่า ปัจจัยที่สามารถทำนายระยะเวลาการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวในมารดาวัยรุ่น คือ การได้รับคำแนะนำ/สนับสนุนจากบุคคลอื่น มีค่าสัมประสิทธิ์ถดถอยมาตรฐาน (β) เท่ากับ .472 และความรู้เกี่ยวกับประโยชน์และวิธีการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ มีค่าสัมประสิทธิ์ถดถอยมาตรฐาน (β) เท่ากับ .340 และปัจจัยทั้งสองสามารถร่วมกันทำนายระยะเวลาการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวในมารดาวัยรุ่นได้ ร้อยละ 58.8 (R2= .588, R2Adjusted = .579, F = 64.996, p < .05)
ผลการศึกษาครั้งนี้ใช้เป็นแนวทางส่งเสริมให้มารดาวัยรุ่นมีระยะเวลาการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว 6 เดือน โดยพยาบาลควรให้สามีและมารดาของมารดาวัยรุ่นมีส่วนร่วมเรียนรู้เรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว และพยาบาลควรให้ความรู้เกี่ยวกับประโยชน์ของนมแม่และวิธีการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่กับมารดาวัยรุ่นด้วย
