ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง สัมพันธภาพระหว่างคู่สมรส และความเครียดในการเลี้ยงดูบุตร ของมารดาวัยรุ่นครั้งแรก Self-esteem, Marital Relationship, and Parenting Stress of First-time Adolescent Mothers

บทคัดย่อ

การในครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาหาความสัมพันธ์ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง สัมพันธภาพระหว่างคู่สมรส และความเครียดในการเลี้ยงดูบุตรของมารดาวัยรุ่นครั้งแรก กลุ่มตัวอย่างคือ มารดาวัยรุ่นครั้งแรกระยะ 4-6 สัปดาห์หลังคลอด จำนวน 85 ราย ที่มารับบริการตรวจหลังคลอดที่คลินิกวางแผนครอบครัว ณ โรงพยาบาลขอนแก่น และคลินิกอนามัยเจริญพันธุ์ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพอนามัยที่ 7 จังหวัดขอนแก่น ระหว่างเดือนพฤษภาคม ถึงเดือนกันยายน พ.ศ. 2560 คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างตามคุณสมบัติที่กำหนด เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วย 1) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล    2)แบบสอบถามความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง 3) แบบสอบถามสัมพันธภาพระหว่างคู่สมรส และ 4) แบบสอบถามความเครียดในการเลี้ยงดูบุตร วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรโดยใช้สถิติสัมประสิทธ์สหสัมพันธ์ของ       เพียร์สัน และสถิติสัมประสิทธ์สหสัมพันธ์เชิงอันดับของสเปียร์แมน

ผลการวิจัย พบว่า 1) มารดาวัยรุ่นส่วนใหญ่  ร้อยละ 82.40  มีความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองอยู่ในระดับสูงโดยมีคะแนนเฉลี่ย 3.37 (S.D.= 0.39)  2) มารดาวัยรุ่นส่วนมาก ร้อยละ 52.90  มีสัมพันธภาพระหว่างคู่สมรสอยู่ในระดับค่อนข้างดีโดยมีคะแนนเฉลี่ย 3.87 (S.D.= 0.56)  3) มารดาวัยรุ่นส่วนใหญ่ ร้อยละ 80  มีความเครียดในการเลี้ยงดูบุตรอยู่ในระดับต่ำ โดยมีคะแนนเฉลี่ย36.83 (S.D.= 9.02) 4)ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองมีความสัมพันธ์ทางลบระดับต่ำกับความเครียดในการเลี้ยงดูบุตรอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = -.27, p < .05) และ 5) สัมพันธภาพระหว่างคู่สมรสมีความสัมพันธ์ทางลบระดับปานกลางกับความเครียดในการเลี้ยงดูบุตรอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = -.35, p < .01)

ผลการวิจัยครั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่ามารดาวัยรุ่นครั้งแรกควรได้รับการประเมินความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองสัมพันธภาพระหว่างคู่สมรส และความเครียดในการเลี้ยงดูบุตร พยาบาลผดุงครรภ์ควรพัฒนากลยุทธ์ที่ส่งเสริมความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองและสัมพันธภาพระหว่างคู่สมรสเพื่อลดความเครียดในการเลี้ยงดูบุตรของมารดาวัยรุ่นครั้งแรก