การรู้เท่าทันสื่อออนไลน์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อสม. ในพื้นที่เกษตรกรรม จังหวัดจันทบุรี
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านสุขภาพ , การรู้เท่าทันสื่อ , การใช้สื่อออนไลน์ , โควิด-19 , อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านบทคัดย่อ
สื่อออนไลน์มีความสำคัญต่อการทำงานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในการป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) หาก อสม. มีการรู้เท่าทันสื่อออนไลน์ก็จะเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานเพื่อลดการแพร่ระบาดของโรคได้ดียิ่งขึ้น การวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวาง ในครั้งนี้เพื่อศึกษาการรู้เท่าทันสื่อออนไลน์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 ของ อสม. ในพื้นที่เกษตรกรรม จังหวัดจันทบุรี กลุ่มตัวอย่าง คือ อสม. จำนวน 435 คน เก็บข้อมูลระหว่างเดือนกรกฎาคม-สิงหาคม พ.ศ. 2565 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาในรูปของจำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด และวิเคราะห์หาความสัมพันธ์โดยใช้สถิติไคว์สแคว์และการทดสอบของฟิชเชอร์ ผลการศึกษา พบว่า อสม. มีอายุเฉลี่ย 46.8 ปี ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ร้อยละ 50.1 ระยะเวลาการเป็น อสม. เฉลี่ย 12.1 ปี โดยเฉลี่ยใช้สื่อออนไลน์ 3.7 ชั่วโมง/ วัน การรู้เท่าทันสื่อออนไลน์กับการป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก ร้อยละ 56.6 พฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 โดยภาพรวมอยู่ในระดับเหมาะสมมาก ร้อยละ 96.3 การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่างๆ กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 พบว่า สถานภาพสมรส (p = 0.01) รายได้ของครอบครัวของครอบครัว (p = 0.01) การเข้าถึงสื่อออนไลน์ (p = 0.01) การประเมินค่าสื่อออนไลน์ (p = 0.01) การสร้างสรรค์สื่อออนไลน์ (p = 0.01) การรู้เท่าทันสื่อออนไลน์ (ภาพรวม) (p = 0.01) มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ดังนั้น การพัฒนาศักยภาพของ อสม. เพื่อการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 กระทรวงมหาดไทย กระทรวงสาธารณสุข รวมทั้งหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องควรมุ่งเน้นการรู้เท่าทันสื่อออนไลน์ให้กับ อสม. โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านการเข้าถึงสื่อออนไลน์ การประเมินค่าสื่อออนไลน์ การสร้างสรรค์สื่อออนไลน์ เพื่อให้ อสม. มีพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคโควิด-19 ที่ยั่งยืนและสามารถถ่ายทอดให้กับประชาชนในพื้นที่ได้อย่างเหมาะสม
Downloads
เอกสารอ้างอิง
วรทัย ราวินิจ และพิธิวัฒน์ เทพจักร. การเปิดรับสื่อเกี่ยวกับโควิด 19 จากกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข และการรู้เท่าทันข่าวปลอมของผู้รับสาร.เอกสารสืบเนื่องจากงานประชุมวิชาการระดับชาติครั้งที่ 11: New normal after COVID-19; 30 เมษายน 2564 ณ มหาวิทยาลัยรังสิต. ปทุมธานี; 2564. 313-323.
กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. สถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19). มาตรการสาธารณสุข และปัญหาอุปสรรคการป้องกันควบคุมโรคในผู้เดินทาง [อินเตอร์เนต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2565]. แหล่งข้อมูล: https://www.shorturl.asia/UJKRr
กองระบาดวิทยา กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค รายงานผลการทบทวนสถานการณ์โรคโควิด-19 และมาตรการควบคุมป้องกันในระดับโลก และในประเทศไทย [อินเตอร์เนต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 5 มีนาคม 2565]. แหล่งข้อมูล: http://www.thaincd.com/document/file/download/knowledge/COVID19.65.pdf
World Health Organization. Updated WHO recommendations for international traffic in relation to COVID-19 outbreak 2020 [Internet]. [cited 2022 March 10]. Available from: https://www.who.int/news-room/articles-detail/updated-who-recommendations-for-international-traffic-in-relation-to-covid-19-outbreak
กลุ่มโรคติดต่อระหว่างประเทศ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. สถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) มาตรการสาธารณสุข และปัญหาอุปสรรคการป้องกันควบคุมโรคในผู้เดินทาง [อินเตอร์เนต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2565]. แหล่งข้อมูล: https://shorturl.asia/p2Jwf.
World Health Organization. WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard [Internet]. [cited 2023 October 19]. Available from: https://covid19.who.int/
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธาณสุข. โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) [อินเตอร์เนต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2565] แหล่งข้อมูล:
https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/
สุรินทร์ อินทะยศ. การประเมินศักยภาพในการยกระดับจังหวัดจันทบุรีสู่นครแห่งอัญมณีของโลก. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 2563; 28(1):269-96.
สำนักงานจังหวัดจันทบุรี. ข้อมูลสรุปจังหวัดจันทบุรี [อินเตอร์เนต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2565]. แหล่งข้อมูล: http://www.chanthaburi.go.th/news_devpro1
กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือสำหรับเจ้าหน้าที่เพื่อการยกระดับ อสม. เป็น อสม. หมอประจำบ้าน [อินเตอร์เนต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2565]. แหล่งข้อมูล: https://www.shorturl.asia/El2wD
กระทรวงสาธารณสุข. (2563). การดำเนินงานเฝ้าระวังโรคโควิด-19 ในชุมชน [อินเตอร์เนต]. [สืบค้นเมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2556]. แหล่งข้อมูล http://www.hsscovid.com/fileการดำเนินงานเฝ้าระวังโรค โควิด-19.pdf
UNESCO. Media Literacy and New Humanism,. UNESCO Institute for information technologies in education [Internet]. [cited 2022 March 12]. Available from: https://iite.unesco.org/pics/publications/ en/files/3214678.pdf
Daniel WW, Cross CL. Biostatistic: A Foundation of Analysis in the Health Sciences. 10 ed. United States of America: Wiley; 2013. 958 p.
Grimes DA, & Schulz KF. Bias and causal associations in observational research. The lancet 2002; 359(9302):248-52.
กองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. ชุดความรู้ อสม. สู้โควิด. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข. 2564.
Cronbach, L. J. Essentials of psychological testing. 2nd ed. Harper & brothers; 1949.
บรรพต อนุศรี. บทบาทและการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมู่บ้านในการป้องกันโรคโควิด-19 จังหวัดอุดรธานี. วารสารมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด 2564; 10(2):610-19.
จารุณี จันทร์เปล่ง และสุรภา เดียขุนทด. การศึกษาความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมในการป้องกันควบคุมโรคโควิด 19 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก. วารสาร มจร การพัฒนาสังคม 2565; 7(1):11-28.
นฤเนตร ลินลา และสุพจน์ คำสะอาด. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติตัวต่อการป้องกันโรคโควิด -19 ในอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิชาการสาธารณสุข ชุมชน 2565; 8(3):8-24.
สารียะห์ เลาะแมง, คันธมาทน์ กาญจนภูมิ, และสมเกียรติยศ วรเดช. พฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านใน เขตเทศบาลนครสงขลา. วารสารมหาวิทยาลัยทักษิณ 2565; P-06(86):1-8.
เขมณัฏฐ์ จิรเศรษฐภรณ์ และวิราสิริริ์ วสีวีรสิว์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการปฏิบัติตามมาตรการป้องกันโรค ติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของประชาชนชุมชนซอยสุเหร่า เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร.วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์ 2565; 9(3):368-83.
สิทธิพร เขาอุ่น, รวงทอง ถาพันธ์, และนันทิกา บุญอาจ. พฤติกรรมการรับรู้ข้อมูลข่าวสารการมีส่วนร่วมและความรับผิดชอบต่อสังคมในการป้องกันโรคโควิด-19 ของ ประชาชนในอำเภอเมืองจังหวัดนครสวรรค์.วารสารวิจัยวิชาการ 2565; 5(4):147-58.
สุมาลี วงษ์วิฑิต. มาตรการทางกฎหมายและการรู้เท่าทันสื่อเพื่อต่อสู้ กับข่าวปลอม.วารสารกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ 2565; 1(3):1-33.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี กองบรรณาธิการไม่สงวนสิทธิ์ในการคัดลอกเพื่อการพัฒนางานด้านวิชาการ แต่ต้องได้รับการอ้างอิงที่ถูกต้องเหมาะสม
