ความชุกของการดื้อยาต้านไวรัส เอช ไอ วี และชนิดยีนกลายพันธุ์ที่พบในผู้ป่วยของโรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการศึกษาเกี่ยวกับความชุกการดื้อยาต้านไวรัส รวมถึงชนิดการกลายพันธุ์ของยีนไวรัสและพฤติกรรมของผู้ติดเชื้อไวรัส เอช ไอ วี ในโรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ ที่ได้รับการเฝ้าติดตามการรักษาอย่างใกล้ชิด รวมถึงการปรับสูตรยาที่ใช้ในการรักษาอย่างเหมาะสม โดยศึกษาในกลุ่มผู้ติดเชื้อที่เข้ารับการตรวจรักษาช่วง 1 ต.ค. 2564 ถึง 30 ก.ย. 2565 จำนวนทั้งสิ้น 4,018 ราย ผลการศึกษา พบว่าผู้ติดเชื้อที่มีผลการตรวจเชื้อในระดับตรวจไม่พบและตรวจพบเชื้อน้อยกว่า 40 copies/mL มีจำนวน 3,771 ราย ผู้ติดเชื้อที่มีปริมาณไวรัสในกระแสเลือดตั้งแต่ 40 copies/mL ขึ้นไปมีจำนวน 163 ราย และผู้ติดเชื้อที่มีปริมาณไวรัสมากกว่าหรือเท่ากับ 1,000 copies/mL มีจำนวน 84 ราย จากการส่งตรวจเชื้อดื้อยาพบว่าในจำนวน 84 รายที่รักษาด้วยยาต้านไวรัส มีผู้ติดเชื้อจำนวน 38 ราย ที่ตรวจพบเชื้อดื้อยาต้านไวรัส ซึ่งเป็นยาในกลุ่ม NRTI และ NNRTI ยาทั้ง 2 ชนิดเป็นยาต้านไวรัสสูตรหลักที่ใช้ในการรักษาผู้ป่วยติดเชื้อในประเทศไทย จากผลตรวจวิเคราะห์ตำแหน่งยีนดื้อยา พบว่าเชื้อมีการกลายพันธุ์ ในตำแหน่งของยีน M184V และ K103N ตามลำดับ และจากการศึกษาพฤติกรรมผู้รับยาต้านกลุ่มนี้ พบว่า ผู้ติดเชื้อมีพฤติกรรมการรับประทานยาต้านไวรัสที่ไม่สม่ำเสมอ ข้อมูลนี้สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางการรักษาและติดตามผู้ป่วยติดเชื้อ เอช ไอ วี ให้กลับมาอยู่ในกลุ่มที่ตรวจไม่พบเชื้อ เพื่อให้ผู้ติดเชื้อมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและลดอัตราการแพร่เชื้อไปสู่บุคคลอื่นได้มากที่สุด