Development of health literacy programs and self-defense behavior from liver fluke and cholangiocarcinoma with community participation

Authors

  • Suchaya Seehavong Office of Disease Prevention and Control Region 10, Ubon Ratchathani
  • Siriwan Utta Office of Disease Prevention and Control Region 10, Ubon Ratchathani
  • Wiriya Limpiteeprakan Office of Disease Prevention and Control Region 10, Ubon Ratchathani
  • Attayasai Boorapin Office of Disease Prevention and Control Region 10, Ubon Ratchathani
  • Watcharaporn Wongkoon Office of Disease Prevention and Control Region 10, Ubon Ratchathani

Keywords:

Liver fluke, Cholangiocarcinoma, Health literacy, Self-protective behaviors, Health education

Abstract

This study was action research using PAOR (Planning, Action, Observation, and Reflection). The purpose was to develop a health literacy and self-protective behavior program for liver fluke and cholangiocarcinoma with community participation in Tambon Tansum, Tansum district, Ubon Ratchathani province. The sample group was selected by random sampling of 94 people and by a purposive selection of 40 people. Quantitative data were collected by questionnaire, while qualitative data were accumulated through a focus group. The statistics used for analyzing data were frequency, percentage, mean, standard deviation, and paired t-test, and content analysis was applied to qualitative data. The developed program applied the health literacy and health education concept of the Division of Health Education, Department of Health Service Support. The program consisted of 5 learning activity plans: 1) access to information and health services, 2) truly know, understand, and be safe from disease, 3) communicate, ask questions, and exchange knowledge, 4) decide to reduce and stop risky behaviors, and 5) plan, set the goals to create health behaviors. After carrying out the activities according to the program, the results showed that the average score of knowledge (Mean diff. = 3.47, 95%CI: 2.75-4.19), health literacy (Mean diff. = 29.39, 95%CI: 25.04-33.75), prevention behavior (Mean diff. = 34.14, 95%CI: 32.49-35.79), and participation in problem management (Mean diff. = 9.24, 95%CI: 7.35-11.14) increased statistically significantly at the 0.05 level. This study illustrated that health literacy and the self-Protective behaviors program for liver fluke and cholangiocarcinoma was suitable for promoting accessibility, understanding, inquiry, validity assessment for decision making and using the information to modify behavior, which resulted in a reduction in liver fluke infection rates in the area.

References

วิลาสินี วงค์ผาบุตร, ประจักร บัวผัน. แรงจูงใจและปัจจัยแห่งความสำเร็จที่มีผลต่อการดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารวิจัย มข. (ฉบับบัณฑิตศึกษา) 2564; 21(3): 186-99.

สำนักโรคติดต่อทั่วไป กรมควบคุมโรค. สรุปผลการดำเนินงานสำนักโรคติดต่อทั่วไป ปีงบประมาณ 2560.พิมพ์ครั้งที่ 1. นนทบุรี: 2560. 63.

ณรงค์ จันทร์แก้ว. แผนการพัฒนาระบบบริการสุขภาพ สาขาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ปี 2565 – 2569 เขตสุขภาพที่ 8. เอกสารประกอบการประชุมคณะกรรมการเขตสุขภาพที่ 8 ครั้งที่ 2/2565; 18 มีนาคม 2565; สำนักงานเขตสุขภาพที่ 8.อุดรธานี: 2565. 21.

ธนากร วรัมพร, ยุวดี สาระพันธ์ และ สุนิศา แสงจันทร์. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับของประชาชนในพื้นที่หมู่ 3 บ้านซับถาวร ตำบลไทยอุดม อำเภอคลองหาด จังหวัดสระแก้ว. วารสารสภาการสาธารณสุขชุมชน 2563; 3(2): 16-30.

ศิริวรรณ ชุมนุม. สรุปผลตรวจราชการฯกระทรวงสาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 10 รอบที่ 2 /2565 ปัญหาสำคัญของพื้นที่ (Area based) โรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี (OV CCA). เอกสารประกอบการประชุมสรุปผลตรวจราชการฯกระทรวงสาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 10 รอบที่ 2 /2565; 24 สิงหาคม 2565สำนักงานเขตสุขภาพที่ 10.อุบลราชธานี: 2565. 15.

สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 10 จังหวัดอุบลราชธานี. รายงานผลการติดตามและประเมินผลการดำเนินงานตามมาตรการกำจัดปัญหาพยาธิใบไม้ในตับ และมะเร็งท่อน้ำดีในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 10 ปีงบประมาณ พ.ศ.2564. เอกสารนำเสนอการประชุม: สรุปผลการตรวจราชการและพัฒนางานสาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 10 ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564; 22-23 กันยายน 2564; โรงแรมมุกดาหารแกรนด์.

กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. การเสริมสร้างและประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ กลุ่มเด็กและเยาวชน อายุ 7-14 ปี และกลุ่มประชาชนที่มีอายุ 15 ปีขึ้นไป. ฉบับปรับปรุง ปี 2561. กรุงเทพมหานคร; 2561.

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลดอนพันชาด. รายงานสถานการณ์โรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีในพื้นที่ ต.ตาลสุม อ.ตาลสุม จ.อุบลราชธานี.ประชุมทบทวนสถานการณ์สุขภาพชุมชน ต.ตาลสุม อ.ตาลสุม จ.อุบลราชธานี; 18 กรกฎาคม 2565; โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลดอนพันชาด.

Taro Yamane. Statistics: An Introductory Analysis. 3rded. New York: Harper and Row Publication; 1973.

สำนักสื่อสารความเสี่ยงและพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพ.รายงานผลการประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพการป้องกันโรคภายใต้โครงการพัฒนารูปแบบดำเนินงานอำเภอรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมป้องกันโรค. พิมพ์ครั้งที่ 1.นนทบุรี: กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข; 2561.

Bloom, B.S. Handbook on Formative and Summative Evaluation of Study of Learning. New York: David Mackey; 1997.

Best JW. Research in Education. 4th ed. Englewood Cliff: Prentice Hall, Inc; 1981.

ยุทธพงษ์ ขวัญชื้น. การพัฒนาชุมชนรอบรู้ด้านสุขภาพ. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ 2564; 17(3): 5-14.

หทัยกาญจน์ ยางศรี, ประภาเพ็ญ สุวรรณ และสุรีย์ จันทรโมลี. การพัฒนารูปแบบความรอบรู้ด้านสุขภาพในชุมชนเพื่อป้องกันการติดโรคพยาธิใบไม้ตับ ในจังหวัดบึงกาฬ. วารสารควบคุมโรค 2564; 47 (ฉบับเพิ่มเติม ก.ค.-ก.ย.): 848-58.

สรญา แก้วพิทูลย์, ณัฏฐวุฒิ แก้วพิทูลย์, นพร อึ้งอาภรณ์, รัตนา รุจิรกุล และสิริสุดา ฐานะปัตโต. รายงานการวิจัยการประยุกต์ใช้ทฤษฎีความสามารถของตนเองร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคม เพื่อเสริมสร้างพฤติกรรมการป้องกันและควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับของประชากรกลุ่มเสี่ยงในจังหวัดสุรินทร์. นครราชสีมา: สาขาวิชาเวชศาสตร์ครอบครัวและเวชศาสตร์ชุมชน สำนักวิชาแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี; 2556.

Downloads

Published

2023-10-09

How to Cite

Seehavong, S., Utta, S., Limpiteeprakan, W., Boorapin, A., & Wongkoon, W. (2023). Development of health literacy programs and self-defense behavior from liver fluke and cholangiocarcinoma with community participation . Journal of Medicine and Public Health, Ubon Ratchathani University, 6(3), 209–219. Retrieved from https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jmpubu/article/view/263466

Issue

Section

Research Articles