ปัญหาการใช้ยาในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง: กรณีศึกษาตำบลธาตุ อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี

ผู้แต่ง

  • ณัฐระวี ห้าวหาญ นักศึกษาหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • นราวิชญ์ แสนทวีสุข นักศึกษาหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • สไบทิพย์ มะโนรัตน์ นักศึกษาหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • เมลิสสา หยก เชง โห้ นักศึกษาหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • ธันยพงศ์ สุรินโยธา นักศึกษาหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • วิลาวัณย์ ไสยสมบัติ นักศึกษาหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • ศิวกร ประกอบผล นักศึกษาหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • ชลันดา เสนาจันทร์ นักศึกษาหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • อภิชญา สารภาพ นักศึกษาหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • รัตนา เล็กสมบูรณ์ กลุ่มวิชาแพทยศาสตร์ วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • วัลวิสาข์ สุวรรณเลิศ กลุ่มวิชาแพทยศาสตร์ วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
  • อนุวัตร ภิญญะชาติ กลุ่มวิชาแพทยศาสตร์ วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

คำสำคัญ:

ปัญหาการใช้ยา, โรคความดันโลหิตสูง, ผู้ป่วย, การติดตามการใช้ยาที่บ้าน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง (Cross sectional descriptive study) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาและสาเหตุการใช้ยาของผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยโรคว่าเป็นผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ในตำบลธาตุ อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี เก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2565 ถึง 31 ตุลาคม 2565 กลุ่มตัวอย่างจำนวน 50 คน เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (purposive sampling) เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์เชิงโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณา ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการศึกษา พบว่า ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง มีปัญหาที่เกี่ยวกับการใช้ยารวม 48 ปัญหา จำนวนปัญหาของผู้ป่วยแต่ละคนมีตั้งแต่ 0 ถึง 3 ปัญหา โดยเฉลี่ยคนละ 0.96 ปัญหา (SD = 0.67)  ผู้ป่วยที่เข้าร่วมการศึกษาได้รับยาอย่างน้อย 1 รายการ ส่วนใหญ่ได้รับยาจำนวน 2 ถึง 5 รายการ จำนวน 35 คน คิดเป็นร้อยละ 70 และมีผู้ป่วยจำนวน 9 คน ได้รับยาตั้งแต่ 5 ชนิดขึ้นไป คิดเป็นร้อยละ 18 ปัญหาที่พบส่วนใหญ่ คือ ปัญหาการลืมรับประทานยา หรือรับประทานยาผิดเวลา หรือไม่ได้รับยาตามเวลา ร้อยละ 29.17 รองลงมาเป็นปัญหาการใช้ยาหรืออาหารเสริมอื่นๆ ที่หามาเองร่วมด้วย ร้อยละ 29.17 ดังนั้นหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ควรวางแผนการติดตามการใช้ยาที่บ้านในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุที่ไม่มีผู้ดูแล เพื่อให้การรักษาด้วยยามีความเหมาะสมปลอดภัย และสามารถควบคุมความดันโลหิตได้ตามเกณฑ์การรักษา

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Noncommunicable diseases 2021 [Internet]. [cited 2022 April 4]. Available from: https://www.who.int/health-topics/Noncommunicable-diseases?fbclid

=IwAR0a79s07SDGchxt6IXJqgOBPhkTIqvufNw3JyYphb9ZHTEognozEz0mcAY#tab=tab_1

World Health Organization. Hypertension 2021 [Internet]. [cited 2022 April 4]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hypertension

กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. รายงานสถานการณ์โรค NCDs พ.ศ.2562 [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 4 เมษายน 2565]. แหล่งข้อมูล:https://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1035820201005073556.pdf

กรมควบคุมโรค. โรคความดันโลหิตสูง (Hypertention) [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 4 เมษายน 2565]. แหล่งข้อมูล: https://ddc.moph.go.th/disease_detail.php?d=52

สำนักงานสาธารณสุขอุบลราชธานี. ข้อมูลเพื่อตอบสนอง Service Plan สาขาโรคไม่ติดต่อ (NCD DM,HT,CVD) [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 8 เมษายน 2565]. แหล่งข้อมูล: https://ubn.hdc.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=b2b59e64c4e6c92d4b1ec16a599d882b

สมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย. แนวทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูงในเวชปฏิบัติทั่วไป พ.ศ. 2562 [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 4 เมษายน2565]. แหล่งข้อมูล: http://www.thaihypertension.org/guideline.html

Larasati AK, Retnosari A and Azizah N. Drug-related Problems in Hypertensive Patients: A Cross-sectional Study from Indonesia. J Res Pharm Pract. 2020;9(3): 140-5.

กระทรวงสาธารณสุข. ร้อยละผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมความดันโลหิตได้ดี จังหวัดอุบลราชธานี อำเภอวารินชำราบ ตำบลธาตุ ปีงบประมาณ 2565 [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 8 เมษายน 2565]. แหล่งข้อมูล: https://ubn.hdc.moph.go.th/hdc/reports/report_kpi.php?flag_kpi_level=9&flag_kpi_year=2022&source=pformated/format1.php&id=2e3813337b6b5377c2f68affe247d5f9

นิรันดร์ สุวรรณ์. พฤติกรรมการใช้ยาและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของผู้ป่วยภาวะความดันโลหิตสูงในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลกองแขก อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่. [วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตร มหาบัณฑิต]. เชียงใหม่. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2558.

Strand LM, Morley PC, Cipolle RJ, et al. Drug-related problems: their structure and function. DICP. 1990;24(11): 1093-7.

Elisabeth S, Ina R, Olaf R. Pharmaceutical Care Network Europe (PCNE) drug-related problem classification version 9.00: German translation and validation. Int J Clin Pharm. 2021;43(3) :726-30.

Yap AF, Thirumoorthy T, Kwan YH. Medication adherence in the elderly. J. Clin. Gerontol. Geriatr. 2016;7(2): 64-7.

Pérez-Jover V, Mira J, Carratala-Munuera C, et al. Inappropriate Use of Medication by Elderly, Polymedicated, or Multipathological Patients with Chronic Diseases. Int J Environ Res Public Health. 2018;15(2): 310-4.

Peivand B, Parisa B, Gholamhossein M, et al. Medication adherence among the elderly: applying grounded theory approach in a developing country. J Pharm Policy Pract. 2021;14(1): 55.

Topinková E, Fialová D, Carpenter GI, et al. Cross-national comparison of drug compliance and non-compliance associated factors in the elderly with polypharmacotherapy. Cas Lek Cesk. 2006;145(9): 726-32.

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.). นวัตกรรมกระเป๋าคืนยาช่วยชาติลดสูญเสียยาเหลือใช้เตือนผู้ป่วยสูงวัยไม่ลืมกินยา [อินเตอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 31 ตุลาคม2565]. แหล่งข้อมูล https://www.thaihealth.or.th/?p=236908

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-06-09

รูปแบบการอ้างอิง

ห้าวหาญ ณ., แสนทวีสุข น., มะโนรัตน์ ส., หยก เชง โห้ . เ., สุรินโยธา ธ., ไสยสมบัติ . ว., ประกอบผล . ศ., เสนาจันทร์ ช., สารภาพ . อ., เล็กสมบูรณ์ . ร., สุวรรณเลิศ . ว., & ภิญญะชาติ อ. (2023). ปัญหาการใช้ยาในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง: กรณีศึกษาตำบลธาตุ อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 6(2), 126–136. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jmpubu/article/view/261641

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความต้นฉบับ