ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการใช้ยารักษาโรคเบาหวานชนิดรับประทานของผู้ป่วยเบาหวานสูงอายุในพื้นที่หมู่ 1 ในไร่ ตำบลเพ อำเภอเมือง จังหวัดระยอง

บทคัดย่อ

พฤติกรรมการใช้ยาในผู้ป่วยเบาหวานสูงอายุเป็นเรื่องที่สำคัญ หากผู้ป่วยมีพฤติกรรมการใช้ยาที่ไม่เหมาะสมจะทำให้ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่มีผลกระทบต่อชีวิตได้ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและหาปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการใช้ยารักษาโรคเบาหวานชนิดรับประทานของผู้ป่วยเบาหวานสูงอายุในพื้นที่หมู่ 1 ในไร่ ตำบลเพ อำเภอเมือง จังหวัดระยอง โดยพัฒนากรอบแนวคิดมาจากแนวคิด BATLoC Model รูปแบบการศึกษาเป็นเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยโรคเบาหวานอายุ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 88 คน คำนวณกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตรของเดเนียล เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ตามแบบสอบถามที่ผ่านการวิเคราะห์คุณภาพแล้ว วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติอ้างอิง Simple linear regression analysis ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ส่วนมากมีอายุระหว่าง 60-65 ปี จบการศึกษาระดับประถมศึกษา มีการใช้ยารักษาโรคเบาหวานส่วนมากวันละ 1 ชนิด และมีโรคร่วมอื่นๆ ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพและการรักษา ประกอบด้วยผลข้างเคียงจากการใช้ยาโดยรวมอยู่ในระดับน้อย และความพึงพอใจในข้อมูลที่ได้รับโดยรวมอยู่ในระดับมาก ส่วนปัจจัยความเชื่อในอำนาจเกี่ยวกับสุขภาพ ประกอบด้วยความเชื่ออำนาจภายในตนโดยรวมอยู่ในระดับมาก และความเชื่ออำนาจภายนอกตนโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง สำหรับปัจจัยสื่อนำประกอบด้วยการรับรู้ความจำเป็นต่อการใช้ยาโดยรวมอยู่ในระดับมาก และความกังวลจากการใช้ยาโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง และกลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมการใช้ยารักษาโรคเบาหวานชนิดรับประทานที่ดีโดยรวมอยู่ในระดับมาก โดยปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการใช้ยารักษาโรคเบาหวานชนิดรับประทานของผู้ป่วยเบาหวานสูงอายุ ได้แก่การศึกษาระดับประถมศึกษา ( = 0.323, p = 0.001) การมีโรคร่วม ( = 0.352 , p = 0.000) จำนวนยารักษาโรคเบาหวาน ( = 0.224, p = 0.036) การรับรู้ความจำเป็นต่อการใช้ยา ( = 0.485, p = 0.000) และความกังวลจากการใช้ยา ( = -0.423, p = 0.000) จากผลการศึกษานี้ควรมีการเสริมสร้างการรับรู้ที่จำเป็นเกี่ยวกับการใช้ยาในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวานสูงอายุเพื่อให้เกิดพฤติกรรมดังกล่าวที่เหมาะสมและลดความเสี่ยงกับการเกิดภาวะแทรกซ้อนต่อไป