ผลการให้ความรู้ด้านความปลอดภัยในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรผู้ปลูกพริกบ้านนาเยีย ตำบลไร่น้อย อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi - experimental Design) แบบหนึ่งกลุ่มทดลองวัดผลก่อน - หลัง (pretest-posttest one group design) มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบทัศนคติก่อนและหลังการได้รับความรู้ด้านความปลอดภัยในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช และศึกษาพฤติกรรมความปลอดภัยในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรผู้ปลูกพริก บ้านนาเยีย ตำบลไร่น้อย อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 50 คน เก็บข้อมูลระหว่างเดือน สิงหาคม 2561 ถึง พฤษภาคม 2562 โดยรูปแบบในการให้ความรู้กับเกษตรกร ประกอบด้วย การจัดอบรม การอภิปรายกลุ่มและแจกสื่อแผ่นพับ ใช้แบบสอบถามในการเก็บรวบรวมข้อมูลความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมความปลอดภัยในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร วิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมทางสถิติ ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่ามัธยฐาน เปอร์เซ็นไทล์ ที่ 25,75 ค่าพิสัยระหว่าง ควอไทล์ เปรียบเทียบคะแนนทัศนคติก่อนและหลังการให้ความรู้ โดยใช้สถิติ Wilcoxon matched-pairs signed rank test ผลการศึกษา พบว่า หลังการให้ความรู้เกษตรกรกลุ่มตัวอย่างมีคะแนนทัศนคติเพิ่มขึ้นกว่าก่อนการให้ความรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p–value<0.001) โดยก่อนการให้ความรู้ เกษตรกรมีคะแนน มัธยฐานทัศนคติเกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชก่อนการให้ความรู้ เท่ากับ 37.00 (IQR = 5.50) หลังการให้ความรู้มีคะแนน มัธยฐานของทัศนคติ เท่ากับ 44.00 (IQR = 4.25) และจากการศึกษาพฤติกรรมความปลอดภัยในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกร พบว่าในภาพรวมอยู่ในระดับดี ร้อยละ 74 เมื่อพิจารณาพฤติกรรมความปลอดภัยในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชรายข้อ พบว่าเกษตรกรปฏิบัติถูกต้องและปฏิบัติมากที่สุด ในเรื่องการสวมเสื้อแขนยาวและกางเกง ขายาวขณะฉีดพ่นสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ร้อยละ 94 ซึ่งเป็นพฤติกรรมในขณะฉีดพ่น ขณะที่พฤติกรรมในเรื่องการเผาภาชนะบรรจุสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ยังพบมากถึงร้อยละ 54 ดังนั้น รูปแบบการให้ความรู้ในงานวิจัยนี้จึงสามารถนำไปประยุกต์ใช้กับเกษตรกรในพื้นที่อื่นได้ โดยอาศัยการมีส่วนร่วมของชุมชน การกระตุ้นและการส่งเสริม ให้เกษตรกรมีความรู้ เกิดการปรับเปลี่ยนทัศนคติ ซึ่งจะนำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการปฏิบัติตัวได้อย่างถูกต้องและปลอดภัยอย่างต่อเนื่องต่อไป