การดำเนินงานตามมาตรฐานการจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อมของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) พื้นที่สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 10 จังหวัดอุบลราชธานี
คำสำคัญ:
การจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อม, โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล, การดำเนินงานเชิงคุณภาพบทคัดย่อ
การศึกษาเชิงพรรณนาภาคตัดขวางครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลการดำเนินงาน และศึกษาประสิทธิภาพการดำเนินงานตามมาตรฐานการจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อมสำหรับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ในเขตพื้นที่สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 10 โดยใช้แบบประเมินตนเองตามเกณฑ์มาตรฐานการจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อมสำหรับ รพ.สต. จำนวน 433 แห่ง และประเมินผลการดำเนินงานเชิงคุณภาพของ รพ.สต.ที่สมัครใจเข้าร่วม จำนวน 8 แห่ง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา และวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า รพ.สต.ประเมินตนเองตามมาตรฐานการจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อม ร้อยละ 51.7 ซึ่งมากกว่าค่าเป้าหมายที่กรมควบคุมโรคกำหนดให้ไม่น้อยกว่าร้อยละ 30 ของ รพ.สต.ทั้งหมดในพื้นที่รับผิดชอบ โดยประเมินตนเองไม่ผ่านเกณฑ์ ร้อยละ 76.4 และผ่านระดับเริ่มต้นพัฒนาขึ้นไป ร้อยละ 23.6 องค์ประกอบที่ไม่ผ่านเกณฑ์มากที่สุด คือ องค์ประกอบที่ 1 การบริหารจัดการเพื่อสนับสนุนการจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อม ร้อยละ 73.2 รองลงมาคือ องค์ประกอบที่ 5 การดำเนินงานจัดบริการเวชกรรมสิ่งแวดล้อม ร้อยละ 56.6 การประเมินผลการดำเนินงานเชิงคุณภาพ พบว่า รพ.สต. ผ่านเกณฑ์ระดับเริ่มต้นพัฒนา จำนวน 6 แห่ง โดยผ่านองค์ประกอบที่ 1 การบริการจัดการองค์กรเพื่อสนับสนุนการดำเนินงาน ร้อยละ 53.3 – 60.0 และองค์ประกอบที่ 3 การจัดบริการเชิงรุกให้กับแรงงานภายนอกและผู้ได้รับผลกระทบจากมลพิษสิ่งแวดล้อม ร้อยละ 50.0 – 61.1 ดังนั้น รพ.สต. ควรพัฒนาคุณภาพการดำเนินงานตามมาตรฐานการจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อม สำนักงานป้องกันควบคุมโรค และสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดควรให้การสนับสนุนการดำเนินงาน และพัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อมอย่างต่อเนื่อง
References
2. ศิมาลักษณ์ ดิถีสวัสดิ์เวทย์, จรรยารักษ์ เยทส์, เกรียงศักดิ์ หาญสิทธิพร, สายสวาท คนหาญ, ดวงฤดี โชติกลาง, ธนภัทร ศรีชุม และคณะ. การพัฒนารูปแบบการจัดบริการอาชีวอนามัยในโรงพยาบาลชุมชน. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จังหวัดขอนแก่น 2561; 25(1): 56-69.
3. ศูนย์พัฒนาวิชาการอาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม จังหวัดสมุทรปราการ. แนวทางการดำเนินงานพัฒนาการจัดบริการอาชีวอนามัยของหน่วยบริการสาธารณสุขปี 2562. นนทบุรี: กรมควบคุมโรค; 2561.
4. วัลภา ศรีสุภาพ. การบริการอาชีวอนามัยของโรงพยาบาลรัฐและเอกชนในพื้นที่สาธารณสุขเขต 3 (วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาอาชีวเวชศาสตร์). กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2544.
5. อมราภรณ์ ลาภเหลือ, จุฑารัตน์ วรประทีป. การดำเนินงานอาชีวอนามัยในสถานพยาบาลตามแนวทางการจัดบริการอาชีวอนามัยสำหรับสถานพยาบาล กรณีศึกษาในเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร. เอกสารประกอบการประชุมวิชาการระดับชาติประจำปี 2562: ทิศทาง ประเด็นและแนวโน้มวิจัย นวัตกรรมทางการพยาบาลเพื่อสร้างเสริมสุขภาพ; 23 – 24 กรกฎาคม 2562 ณ อาคารเฉลิมพระเกียรติ 6 รอบพระชนมพรรษา โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า. กรุงเทพมหานคร: สมาคมพยาบาลทหารบก; 2562. 694 – 700.
6. Somkiat Siriruttanapruk, Koji Wada, Tsuyoshi Kawakami. Promoting occupational health services for workers in the informal economy through primary care units. ILO Subregional Office for East Asia - Bangkok: ILO; 2009.
7. สำนักงานสถิติแห่งชาติ. การสำรวจแรงงานนอกระบบ พ.ศ. 2561. กรุงเทพมหานคร: กองสถิติพยากรณ์ สำนักงานสถิติแห่งชาติ; 2561.
8. สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมโรค. คู่มือสำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข แนวทางการดำเนินงานเกษตรกรปลอดโรค ผู้บริโภคปลอดภัย สมุนไพรล้างพิษ กายจิตผ่องใส. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด; 2553.
9. ทศพล บุตรมี, กานต์พิชชา เกียรติกิจโรจน์, พีรญา อึ้งอุดรภักดี. ภาวะสุขภาพและสภาพการทำงานที่มีความเสี่ยงต่อสุขภาพของแรงงานนอกระบบภาคการเกษตร จังหวัดพิษณุโลก. วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ 2557; 7(26): 17-26.
10. วงศกร อังคะคำมูล. การศึกษาปัญหาสุขภาพและความเจ็บป่วยในเกษตรกร: ทบทวนวรรณกรรม แนวคิดด้านอาชีวอนามัยและแนวคิดด้านสังคมศาสตร์. วารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี 2562; 2(1): 53-65.
11. Rejoice S. Ametepeh, Dina Adei, Albert A Arhin. Occupational Health Hazards and Safety of the I
nformal Sector in the Sekondi-Takoradi Metropolitan Area of Ghana. Research on Humanities and Social Sciences 2013; 20(3): 87-99.
12. สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. รายงานผลการดำเนินงานการป้องกัน ควบคุมโรคปัจจัยเสี่ยงจากการประกอบอาชีพกลุ่มแรงงานนอกระบบ ปีงบประมาณ 2560. นนทบุรี: กรมควบคุมโรค, 2561.
13. กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. เกณฑ์การประเมินการจัดบริการให้กับแรงงานในชุมชนสำหรับหน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิ (เกณฑ์ 11 ข้อ) [online]. แหล่งข้อมูล: https://envocc.ddc.moph.go.th/ contents/view/414 [เข้าถึงเมื่อ 19 กันยายน 2562].
14. กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. แนวทางดำเนินงานพัฒนาการจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อมของหน่วยบริการสาธารณสุข [online]. แหล่งข้อมูล: https://envocc.ddc.moph.go.th/ contents/view/155 [เข้าถึงเมื่อ 19 กันยายน 2562].
15. วิโรจน์ ตั้งเจริญเสถียร, กฤษดา แสวงดี, เบญจพร รัชตารมย์, กมลนัทธ์ ม่วงยิ้ม, อติญาณ์ ศรเกษตริน, รุ่งนภา จันทรา และคณะ. การศึกษาภาระงานและผลิตภาพกำลังคนในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.). นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2560.
16. Untimanon O, Boonmeephong K, Promrat A, Saipang T, Sukanun K. Development of Occupational Health Services Practices Standard in Accrediting Primary Care Units in Thailand. Proceedings of 2nd Triennial Congress of the International Commission on Occupational Health (ICOH); 2018 29 April to 4 May; Dublin, Ireland. Conference Paper in Occupational and Environmental Medicine 75(Suppl 2): 158-9.
17. กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. เกณฑ์และแนวทางการตรวจประเมินตามมาตรฐานการจัดบริการอาชีวอนามัยและเวชกรรมสิ่งแวดล้อมสำหรับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) [online]. แหล่งข้อมูล: https://envocc.ddc.moph.go.th/ uploads/samutprakarn/2562/7.guY2562.pdf [เข้าถึงเมื่อ 19 กันยายน 2562].
18. สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาสุขภาพผู้ประกอบอาชีพและผู้ได้รับผลกระทบจากมลพิษสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2560 – 2564. นนทบุรี: กรมควบคุมโรค; 2560.
19. สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. รายงานประจำปี 2561 สำนักโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2561.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการวารสารไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี กองบรรณาธิการไม่สงวนสิทธิ์ในการคัดลอกเพื่อการพัฒนางานด้านวิชาการ แต่ต้องได้รับการอ้างอิงที่ถูกต้องเหมาะสม
