ตัวชี้วัดด้านการส่งเสริมสุขภาพจิตและการป้องกันปัญหาสุขภาพจิต : การทบทวนวรรณกรรมแบบกำหนดขอบเขต
DOI:
https://doi.org/10.64838/jmht.2025.275504คำสำคัญ:
การส่งเสริมสุขภาพจิต, การป้องกันปัญหาสุขภาพจิต, ตัวชี้วัดสุขภาพจิต, เทคโนโลยีด้านข้อมูลบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ : เพื่อรวบรวมและระบุตัวชี้วัดด้านการส่งเสริมสุขภาพจิตและการป้องกันปัญหาสุขภาพจิตในระดับประชากร รวมถึงวิธีการเก็บรวบรวมและการวิเคราะห์ข้อมูลด้านสุขภาพจิตในปัจจุบัน
วิธีการ : การทบทวนวรรณกรรมแบบกำหนดขอบเขต สืบค้นบทความทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษที่เผยแพร่ระหว่างปี พ.ศ. 2558 - 2568 ผ่านฐานข้อมูล PubMed, PsycINFO, ThaiJO และ Google Scholar
ผล : จากการคัดกรองบทความ 1,560 เรื่อง มีบทความที่เกี่ยวข้องที่นำมาวิเคราะห์ 4 เรื่อง สามารถระบุตัวชี้วัดที่เกี่ยวข้องกับปัจจัยกำหนดสุขภาพจิต 74 ตัว ซึ่งจัดกลุ่มโดยใช้โมเดลเชิงหน้าที่ของสุขภาพจิตเพื่อทำความเข้าใจปัจจัยที่ส่งผลต่อสุขภาพจิตโดยรวมและความเสี่ยงของการเกิดและการดำเนินของปัญหาสุขภาพจิตในหลากหลายมิติ อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันยังมีช่องว่างด้านการรวบรวมและจัดการข้อมูลและความไม่สอดคล้องกันของมาตรฐานตัวชี้วัดในแต่ละประเทศ ซึ่งส่งผลต่อความครอบคลุมประชากรที่เข้าถึงยาก การเปรียบเทียบข้อมูลระหว่างพื้นที่ ความแม่นยำของการเฝ้าระวัง และความไวต่อการเปลี่ยนแปลงทางบริบทสังคม
สรุป : ผลการศึกษาสามารถเป็นข้อมูลสำหรับหน่วยงานสาธารณสุขและนักวิจัยที่ต้องการพัฒนาตัวชี้วัดและแนวทางการใช้ข้อมูลสุขภาพจิตเพื่อส่งเสริมสุขภาพจิตและป้องกันปัญหาสุขภาพจิตในระดับประชากร
Downloads
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Comprehensive mental health action plan 2013-2030. Geneva: World Health Organization; 2021.
World Health Organization. Mental health action plan 2013-2020. Geneva: World Health Organization; 2013.
Choi BC. The past, present, and future of public health surveillance. Scientifica (Cairo). 2012;2012:875253. DOI: https://doi.org/10.6064/2012/875253
Holmes EA, O’Connor RC, Perry VH, Tracey I, Wessely S, Arseneault L, et al. Multidisciplinary research priorities for the COVID-19 pandemic: a call for action for mental health science. Lancet Psychiatry. 2020;7(6):547-60. DOI: https://doi.org/10.1016/S2215-0366(20)30168-1
Mental Health, Brain Health and Substance Use (MSD). Mental Health Atlas 2020. Geneva: World Health Organization; 2021.
Department of Mental Health. E-Report [Internet]. Nonthaburi: Department of Mental Health; [cited 2024 Nov 26]. Available from: https://dmh.go.th/report/. (in Thai)
Department of Mental Health. Overview of psychiatric patients [Internet]. Nonthaburi: Department of Mental Health; [cited 2024 Nov 26]. Available from: https://dtc.dmh.go.th (in Thai)
Chutha W, Buaphuan S. Prevalence of self-control disorders: national mental health epidemiology survey of Thailand 2023 [Internet]. Nonthaburi: Mental Health Knowledge Base, Department of Mental Health; 2024 [cited 2024 Nov 26]. Available from: https://dmh-elibrary.org/items/show/1684 (in Thai)
Department of Mental Health. Mental health check-in [Internet]. Nonthaburi: Department of Mental Health [cited 2024 Nov 26]. Available from: https://วัดใจ.com (in Thai)
Engel GL. The need for a new medical model: a challenge for biomedicine. Science. 1977;196(4286):129-36. DOI: https://doi.org/10.1126/science.847460
Korkeila J, Lehtinen V, Bijl R, Dalgard OS, Kovess V, Morgan A, et al. Establishing a set of mental health indicators for Europe. Scand J Public Health. 2003;31(6):451-9. DOI: https://doi.org/10.1080/14034940210165208
McGrath A, Matthews E, Murphy N, Oostveen I, Wagemakers A, Verkooijen K. Identification of relevant mental health indicators for European community-based health enhancing physical activity initiatives: an adapted Delphi study. Ment Health Phys Act. 2024;27:100638. DOI: https://doi.org/10.1016/j.mhpa.2024.100638
Orpana H, Vachon J, Dykxhoorn J, McRae L, Jayaraman G. Monitoring positive mental health and its determinants in Canada: the development of the Positive Mental Health Surveillance Indicator Framework. Health Promot Chronic Dis Prev Can. 2016;36(1):1-10. DOI: https://doi.org/10.24095/hpcdp.36.1.01
Peitz D, Kersjes C, Thom J, Hoelling H, Mauz E. Indicators for public mental health: a scoping review. Front Public Health. 2021;9:714497. DOI: https://doi.org/10.3389/fpubh.2021.714497
Thom J, Mauz E, Peitz D, Kersjes C, Aichberger M, Baumeister H, et al. Establishing a mental health surveillance in Germany: development of a framework concept and indicator set. J Health Monit. 2021;6(4):34-50.
Bjørlykhaug KI, Karlsson B, Hesook SK, Kleppe LC. Social support and recovery from mental health problems: a scoping review. Nordic Social Work Research. 2021;12(5):666-97. DOI: https://doi.org/10.1080/2156857X.2020.1868553
Margraf J, Teismann T, Brailovskaia J. Predictive power of positive mental health: a scoping review. J Happiness Stud. 2024;25:81. DOI: https://doi.org/10.1007/s10902-024-00788-x
Brenner PS, DeLamater J. The social context of health and illness. New York: Routledge; 2016.
Latkin CA, Edwards C, Davey-Rothwell MA, Tobin KE. The relationship between social desirability bias and self-reports of health, substance use, and social network factors among urban substance users in Baltimore, Maryland. Addict Behav. 2017;73:133-6. DOI: https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2017.05.005
Ellard Gray A, Jeffrey NK, Choubak M, Crann SE. Finding the hidden participant: solutions for recruiting hidden, hard to reach, and vulnerable populations. Int J Qual Methods. 2015;14(5). DOI: https://doi.org/10.1177/1609406915621420
Alonso SG, de la Torre-Díez I, Hamrioui S, López-Coronado M, Barreno DC, Nozaleda LM, et al. Data mining algorithms and techniques in mental health: A systematic review. J Med Syst. 2018;42(9):161. DOI: https://doi.org/10.1007/s10916-018-1018-2
Shatte ABR, Hutchinson DM, Teague SJ. Machine learning in mental health: a scoping review of methods and applications. Psychol Med. 2019;49(9):1-23. DOI: https://doi.org/10.1017/S0033291719000151
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
- ผู้อ่านสามารถนำข้อความ ข้อมูล จากวารสารไปใช้ไปใช้ประโยชน์ทางวิชาการได้ เช่น เพื่อการสอน เพื่อการอ้างอิง แต่การนำไปใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่น เช่น เพื่อการค้า จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากกรมสุขภาพจิตก่อน
- ความคิดเห็น ข้อมูล และบทสรุปต่าง ๆ ที่ลงตีพิมพ์ในวารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทยเป็นของผู้เขียนบทความและมิได้แสดงว่ากองบรรณาธิการหรือกรมสุขภาพจิตเห็นพ้องด้วย
