ผลของการให้วิตามินดีในผู้ป่วยโรคซึมเศร้าที่มีภาวะพร่องหรือขาดวิตามินดี : การศึกษาแบบเปิด

ผู้แต่ง

  • ไพฑูรย์ สมุทรสินธุ์, พ.บ. โรงพยาบาลศรีธัญญา กรมสุขภาพจิต
  • อรวรรณ ศิลปกิจ, ปร.ด. โรงพยาบาลศรีธัญญา กรมสุขภาพจิต
  • รสสุคนธ์ ชมชื่น, ศศ.ม. โรงพยาบาลศรีธัญญา กรมสุขภาพจิต

คำสำคัญ:

โรคซึมเศร้า, วิตามินดี, อาการหลงเหลือ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาผลการให้วิตามินดีในผู้ป่วยโรคซึมเศร้าที่อาการหลงเหลืออยู่ ที่มีภาวะพร่องหรือขาดวิตามินดีร่วมด้วย

วิธีการ : ศึกษาในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า อายุ 18 - 60 ปี ระหว่างเดือน มิถุนายน - กันยายน 2564 ตรวจ 25-hydroxyvitamin D (total D) ก่อนและหลังรักษาด้วยวิตามินดี 2 ขนาด 20,000 ถึง 60,000 IU ต่อสัปดาห์ โดยไม่ปรับการรักษาด้วยยาอื่น ประเมินอาการซึมเศร้าก่อนและหลังการรักษา 8 สัปดาห์ด้วยแบบประเมิน Hamilton rating scale for depression (HAM-D17) และ patient health questionnaire (PHQ-9) ติดตามอาการไม่พึงประสงค์และระดับแคลเซียมหลังการรักษา วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและวิเคราะห์ปัจจัยที่สัมพันธ์กับระดับวิตามินดีหลังการรักษาด้วยสมการถดถอยเชิงเส้นพหุคูณ

ผล : ผู้ร่วมการวิจัย 49 คน เป็นหญิง 34 คน ป่วยครั้งแรกและป่วยซ้ำร้อยละ 65.3 และ 34.7 ตามลำดับ ระยะเวลาป่วยเฉลี่ย 2.94 ปี มีภาวะขาด พร่อง และวิตามินดีปกติ ร้อยละ 67.3, 24.5 และ 8.2 ตามลำดับ คะแนน PHQ-9 เฉลี่ย 7.29 HAM-D17 เฉลี่ย 10.41 หลังการรักษา 8 สัปดาห์ ผู้ป่วยคงอยู่ในการศึกษา 40 คน (ร้อยละ 81.6) มี 21 คน (ร้อยละ 52.5) อาการสงบ (HAM-D17 <7) พบคะแนนซึมเศร้าลดลงอย่างมีนัยสำคัญ (PHQ-9 เฉลี่ย 1.88 และ HAM-D17 เฉลี่ย 7.85) พบภาวะขาด พร่อง และวิตามินดีปกติ ร้อยละ 32.5, 30.0 และ 37.5 ตามลำดับ ไม่พบอาการไม่พึงประสงค์ ระดับแคลเซียมปกติ และการวิเคราะห์ถดถอยเชิงเส้นพหุคูณไม่พบความสัมพันธ์ที่มีนัยสำคัญ

สรุป : ร้อยละ 91.8 ของผู้ป่วยโรคซึมเศร้าที่อาการหลงเหลือมีภาวะวิตามินดีต่ำกว่าปกติ หลังการรักษา 8 สัปดาห์พบว่า ร้อยละ 52.5 มีอาการซึมเศร้าสงบ ร้อยละ 37.5 มีภาวะวิตามินดีเป็นปกติ

Downloads

Download data is not yet available.

References

Depressive disorders. In: Sadock B J, Sadock V A, editor. Kaplan & Sadock’s Synopsis of psychiatry tenth edition. New York: Williams and Wilkins; 2007. p. 527-58.

กรมสุขภาพจิต. รายงานสถิติประจำปี 2562 [Statistical report for the year 2019]. นนทบรี: กรม; 2562.

สุวรรณา อรุณพงค์ไพศาล. An update of treatment guidelines of major depressive disorder. ใน: ธวัชชัย ลีฬหานาจ, บรรณาธิการ. Mood disorder current trends in 2011. กรุงเทพฯ: ชมรมความผิดปกติทางอารมณ์แห่งประเทศไทย; 2554. น. 94-114.

Hiranyatheb t, Nakawira D, Wongpakaran T, Wongpakaran N, Bookkamana P, Pinyopornpanit M, et al. The impact of residual symptoms on relapse and quality of life among Thai depressive patients. Neuropsychiatr Dis Treat. 2016;12:3175-81. doi:10.2147/NDT.S124277.

Israel JA. The impact of residual symptoms in major depression. Pharmaceuticals (Basel). 2010;3(8):2426-40. doi:10.3390/ph3082426.

Okasha TA, Sabry WA, Hashim MA, Abdeen MS, Abdelhamid AM. Vitamin D serum level in major depressive disorder and schizophrenia. Middle East Current Psychiatry. 2020;27:34. doi:10.1186/s43045-020-00043-y.

พัชรินทร์ ชนะพาห์. ความสัมพันธ์ของการขาดวิตามินดีกับโรคซึมเศร้า [Association of vitamin D deficiency and depression]. ศรีนครินทร์เวชสาร. 2563;35(1):107-15.

Scaccia A. Is a vitamin D deficiency causing your depression? [internet]. 2020 [cited 2020 Dec 18]. Available from: htttp://www.healthline.com/health/drpression-and-vitamin-d#risk-factors

Lally J, Gaughran F. Vitamin D in schizophrenia and depression: a clinical review. BJPsych advances. 2019;25:240-8. doi:10.1192/bja.2019.10.

Cuomo A, Maina G, Bolognesi S, Rosso G, Beccarini Crescenzi B, Zanobini F, et al. Prevalence and correlates of vitamin deficiency in a sample of 290 inpatients with mental illness. Front Psychiatry. 2019;10:167. doi:10.3389/fpsyt.2019.00167.

Simamogsatham O, Ongphipharthanakul B, Tangpricha V. Vitamin D deficiency in Thailand. J Clin Transl Endocrinol. 2014;2(1):48-9. doi:10.1016/j.jcte.2014.10.004.

Shi H, Wang B, Xu X. Antidepressant effect of vitamin D: literature review. Neuropsychiatry (London). 2017;7(4):337-41. doi:10.4172/Neuropsychiatry.1000219.

Menon V, Kar SK, Suthar N, Nebhinani N. Vitamin D and depression: a clinical appraisal of the evidence and future directions. Indian J Psychol Med. 2020;42(1):11-21. doi:10.4103/IJPSYM.IJPSYM_160_19.

Sample size calculator for comparing paired differences. Sydney: Statulator 2014 [cited 2020 Dec 23]. Available from: https://statulator.com/SampleSize/ss2PM.html

Vellekkatt F, Menon V. Efficacy of vitamin D supplementation in major depression: a meta-analysis of randomized controlled trials. J Postgrad Med. 2019;65(2):74-80. doi:10.4103/jpgm.JPGM_571_17.

Paykel ES. Partial remission, residual symptoms, and relapse in depression. Clin Neurosci. 2008;10(4):431-7. doi:10.31884/DCNS.2008.10.4/espaykel.

Lotrakul M, Sumrithe S, Saipanish R. Reliability and validity of the Thai version of the PHQ-9. BMC Psychiatry. 2008;8:46. doi:10.1186/1471-244X-8-46.

Kroenke K, Spitzer RL, Williams JB. The PHQ-9 Validity of a brief depression severity measure. J Gen Intern Med. 2001;16(9):606-13. doi:10.1046/j.1525-1497.2001.016009606.x.

มาโนช หล่อตระกูล, ปราโมทย์ สุคนิชย์, จักรกฤษณ์ สุขยิ่ง. การพัฒนาแบบวัด Hamilton Rating Scale for Depression ฉบับภาษาไทย [The reliability and validity of Thai version of Hamilton rating scale for depression]. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย. 2539;41(1):235-46.

Hamilton rating scale for depression [internet]. Wikipedia; 2020 [cited 2020 Dec 18]. Available from: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Hamilton_Ratig_Scale_for_Depression

สรุปผลการเปรียบเทียบค่า Vit-D กับกลุ่มเครื่อง Advia Centaur XPT โรงพยาบาลศรีธัญญา โดยองค์กร RIQAS [Summary of results comparing Vit-D values with Advia Centaur XPT group at Srithanya Hospital by RIQAS organization]. กรุงทพฯ: บริษัท เมดิทอป จำกัด; 2564.

Ngugen HCT, Balderia PG, Chemoff A. Vitamin D3 25-hydroxyvitamin D. New York: Medscape; 2019 [cited 2020 Dec 15]. Available from: https://emedicine.medscape.com/article/2088694-overview#a1.2019

Unnanuntana A, Chotiyarnwong P. The use of stratified vitamin D supplementation regiment for restoring and maintaining sufficient vitamin D level. J Med Assoc Thai. 2017;100(10):1095-103.

Lin C H, Chen CC, Wang FC, Lane HY. Percentage reduction of depression severity versus absolute severity after initial weeks of treatment to predict final response or remission. Psychiatry Clin Neurosci. 2013;67(4):265-72. doi:10.1111/pcn.12046.

อัจฉราพร สี่หิรัญวงศ์, รณชัย คงสกนธ์. แบบวัด Hamilton Rating Scale for Depression : การวิเคราะห์การรวมกลุ่ม [Thai version of Hamilton rating scale for depression: cluster analysis]. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย. 2544;46(4):311-21.

Rajatanavin N, Kanokrangsee S, Aekplakorn W. Vitamin D status in Thai dermatologists and working-age Thai population. J Dermatol. 2019;46(3):206-12. doi:10.1111/1346-8138.14742.

Chen Q, Wang W, Liu Z. Calculation and evaluation of the ICC. Chinese Journal of Health Statistics. 2008;25:314-5.

Sun Y, Fu Z, Bo Q, Mao Z, Ma X, Wang C. The reliability and validity of PHQ-9 in patients with major depressive disorder in psychiatric hospital. BMC Psychiatry. 2020;20(1):474. doi:10.1186/s12888-020-02885-6.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-01-21