การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างสัมพันธภาพในครอบครัวและภาวะซึมเศร้าในวัยรุ่น

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยด้านสัมพันธภาพในครอบครัวที่เกี่ยวข้องต่อการเกิด หรือการคงอยู่ของโรคซึมเศร้าในกลุ่มวัยรุ่นซึมเศร้าเปรียบเทียบกับวัยรุ่นทั่วไป

วิธีการ: เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์ ณ ช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง ในวัยรุ่นอายุ 15 ปีขึ้นไป จำนวน 70 คน แบ่งเป็นกลุ่มศึกษาคือ วัยรุ่นซึมเศร้าที่เข้ารับการรักษาที่สถาบันสุขภาพจิตเด็กและวัยรุ่นราชนครินทร์ และกลุ่มเปรียบเทียบคือ วัยรุ่นระดับมัธยมศึกษาตอนปลายในโรงเรียนเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร กลุ่มละ 35 คน ใช้แบบประเมินภาวะซึมเศร้าในวัยรุ่น (PHQ-A) และแบบสำรวจสัมพันธภาพครอบครัวไทย เพื่อวิเคราะห์ความแตกต่างของครอบครัว และเปรียบเทียบปัจจัยด้านสัมพันธภาพในครอบครัวระหว่างวัยรุ่นสองกลุ่ม

ผล: วัยรุ่นซึมเศร้า และวัยรุ่นทั่วไป อายุเฉลี่ย 16.4 ± 1.09 ปี และ 16.8 ± 1.15 ปี ตามลำดับ มีค่าเฉลี่ยของอายุและสัดส่วนของเพศชายและหญิงไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ครอบครัวของวัยรุ่นทั้งสองกลุ่มมีโครงสร้างคล้ายคลึงกันคือ อยู่กับทั้งพ่อและแม่ พ่อแม่อยู่ในสถานภาพสมรส คะแนนแบบสำรวจสัมพันธภาพครอบครัวไทยในกลุ่มวัยรุ่นซึมเศร้ามีคะแนนต่ำกว่ากลุ่มวัยรุ่นทั่วไปทั้งคะแนนรวมและคะแนนแยกรายด้านในทุกด้าน ด้านที่วัยรุ่นซึมเศร้ามีคะแนนต่ำกว่าวัยรุ่นทั่วไปอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คือด้านการทำกิจกรรมร่วมกัน ค่าเฉลี่ยคะแนนของกลุ่มศึกษาและกลุ่มเปรียบเทียบ คือ 7.77 ± 0.55 และ 9.29 ± 0.51 (p-value = 0.047) ตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบว่าผู้ปกครองของวัยรุ่นซึมเศร้าที่มารักษามีสัดส่วนของระดับการศึกษาที่สูงกว่าผู้ปกครองของวัยรุ่นทั่วไป

สรุป: วัยรุ่นซึมเศร้ามีสัมพันธภาพในครอบครัวต่ำกว่าวัยรุ่นทั่วไป ในด้านการทำกิจกรรมร่วมกันในครอบครัว โดยปัจจัยด้านโครงสร้างครอบครัวและสถานภาพสมรสของพ่อแม่ไม่แตกต่างกันระหว่างวัยรุ่นสองกลุ่ม