ภาวะติดนิโคตินกับอาการทางจิตในผู้ป่วยจิตเภท
คำสำคัญ:
ภาวะติดนิโคติน, ยาต้านโรคจิต, ระดับความรุนแรงของอาการทางจิต, โรคจิตเภทบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกของภาวะติดนิโคตินในผู้ป่วยจิตเภท ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะติดนิโคตินกับระดับความรุนแรงของอาการทางจิต และปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
วิธีการ: เป็นการศึกษาภาคตัดขวาง ณ แผนกผู้ป่วยนอก สถาบันกัลยาณ์ราชนครินทร์ เดือนธันวาคม 2561 ถึงมีนาคม 2562 กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยโรคจิตเภท 193 ราย ประเมินระดับความรุนแรงของอาการทางจิต โดยใช้ Positive and negative syndrome scale (PANSS) ฉบับภาษาไทย กลุ่มที่มีภาวะติดนิโคตินได้รับการประเมินระดับความรุนแรงของภาวะติดนิโคติน โดยใช้ Fagerstrom test of nicotine dependence (FTND) ฉบับภาษาไทย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา Chi-square test, unpaired t-test และ Mann-Whitney U test
ผล: ความชุกของภาวะติดนิโคตินในผู้ป่วยจิตเภทเท่ากับร้อยละ 34.2 (95% CI 27.54-41.36) ค่าเฉลี่ย FTND เท่ากับ 4.53 (SD=2.08) ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะติดนิโคติน (p-value ≤ 0.05) ได้แก่ เพศชาย อายุที่น้อยกว่า ระดับการศึกษาต่ำกว่าปริญญาตรี การมีอาชีพ การใช้สารเสพติดอื่น ระดับความรุนแรงของอาการทางจิต การไม่ได้รับยาต้านโรคจิตกลุ่มใหม่ (ไม่รวม clozapine) เมื่อวิเคราะห์พหุตัวแปรพบปัจจัยเสี่ยง ได้แก่ ระดับความรุนแรงของอาการทางจิตที่มากกว่าทุก 10 คะแนน (OR 2.60, 95% CI 1.87-3.63) อายุที่น้อยกว่าทุก 10 ปี (OR 1.69, 95% CI 1.12-2.56) การมีอาชีพ (OR 5.11, 95% CI 2.11-13.26) และการไม่ได้รับยาต้านโรคจิตกลุ่มใหม่ (ไม่รวม clozapine) (OR 4.00, 95%CI 1.54-12.50)
สรุป: ผู้ป่วยจิตเภทประมาณหนึ่งในสามพบภาวะติดนิโคตินร่วมด้วย ซึ่งสัมพันธ์กับระดับความรุนแรงของอาการทางจิต อายุ การมีอาชีพ และการไม่ได้รับยาต้านโรคจิตกลุ่มใหม่ (ไม่รวม clozapine)
Downloads
References
2. Ziaaddini H, Kheradmand A, Vahabi M. Prevalence of cigarette smoking in schizophrenic patients compared to other hospital admitted psychiatric patients. Addict Health. 2009;1:38-42.
3. Esterberg ML, Compton MT. Smoking behavior in persons with a schizophrenia-spectrum disorder: a qualitative investigation of the transtheoretical model. Soc Sci Med. 2005;61:293-303.
4. Salokangas RK, Honkonen T, Stengard E, Koivisto AM, Hietala J. Cigarette smoking in long-term schizophrenia. Eur Psychiatry. 2006;21:219-23.
5. ธีรศักดิ์ สาตรา, กมลเนตร วรรณเสวก, วัลลภ อัจสริยะสิงห์, จิรัฏฐ์ธาร ลุยศิริโรจนกุล. ความชุกของภาวะติดสารนิโคติน ในผู้ป่วยโรคจิตเภท โรงพยาบาลศิริราช กรุงเทพมหานคร [Prevalence of Nicotine dependence in Schizophrenic patients, Siriraj hospital, Bangkok]. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย. 2560;62:289-98. Thai.
6. Liang Y, Huang J, Tian J, Cao Y, Zhang G, Wang C, et al. The prevalence and risk factors of stroke in patients with chronic schizophrenia. Neuropsychiatr Dis Treat. 2016;12:1131-4.
7. Lasebikan VO. Tobacco smoking and medical co-morbidities among patients with schizophrenia in a Nigerian clinical setting. Afr J Med Med Sci. 2014;43:315-25.
8. Dervaux A, Laqueille X. [Tobacco and schizophrenia: therapeutic aspects]. Encephale. 2007;33(4 Pt 1):629-32. French.
9. Sagud M, Mihaljevic-Peles A, Muck-Seler D, Pivac N, Vuksan-Cusa B, Brataljenovic T, et al. Smoking and schizophrenia. Psychiatr Danub. 2009;21:371-5.
10. Dickerson F, Stallings C, Origoni A, Schroeder J, Khushalani S, Yolken R. Mortality in schizophrenia: clinical and serological predictors. Schizophr Bull. 2014;40:796-803.
11. Lucatch AM, Lowe DJE, Clark RC, Kozak K, George TP. Neurobiological determinants of tobacco smoking in Schizophrenia. Front Psychiatry. 2018;9:672.
12. Kao YC, Liu YP, Cheng TH, Chou MK. Cigarette smoking in outpatients with chronic schizophrenia in Taiwan: relationships to socio-demographic and clinical characteristics. Psychiatry Res. 2011;190(2-3):193-9.
13. Aguilar MC, Gurpegui M, Diaz FJ, de Leon J. Nicotine dependence and symptoms in schizophrenia: naturalistic study of complex interactions. Br J Psychiatry. 2005;186:215-21.
14. Patkar AA, Gopalakrishnan R, Lundy A, Leone FT, Certa KM, Weinstein SP. Relationship between tobacco smoking and positive and negative symptoms in schizophrenia. J Nerv Ment Dis. 2002;190:604-10.
15. Krishnadas R, Jauhar S, Telfer S, Shivashankar S, McCreadie RG. Nicotine dependence and illness severity in schizophrenia. Br J Psychiatry. 2012;201:306-12.
16. Yee A, Bt Nek Mohamed NN, Binti Hashim AH, Loh HS, Harbajan Singh MK, Ng CG, et al. The effect of nicotine dependence on psychopathology in patients with schizophrenia. Biomed Res Int. 2015;2015:730291.
17. Barnes M, Lawford BR, Burton SC, Heslop KR, Noble EP, Hausdorf K, et al. Smoking and schizophrenia: is symptom profile related to smoking and which antipsychotic medication is of benefit in reducing cigarette use? Aust N Z J Psychiatry. 2006;40(6-7):575-80.
18. Kotov R, Guey LT, Bromet EJ, Schwartz JE. Smoking in schizophrenia: diagnostic specificity, symptom correlates, and illness severity. Schizophr Bull. 2010;36:173-81.
19. Nilchaikovit T, Uneanong S, Kessawai D, Thomyangkoon P. The Thai version of the Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS) for schizophrenia: criterion validity and interrater reliability. J Med Assoc Thai. 2000;83:646-51.
20. Viera AJ, Garrett JM. Understanding interobserver agreement: the kappa statistic. Fam Med. 2005;37:360-3.
21. Klinsophon T, Janwantanakul P, Thaveeratitham P. Reliability of the Thai Version of the Fagerstrom Test for Nicotine Dependence. J Med Assoc Thai. 2017;100:1130-4.
22. Gardner DM, Murphy AL, O'Donnell H, Centorrino F, Baldessarini RJ. International consensus study of antipsychotic dosing. Am J Psychiatry. 2010;167:686-93.
23. Simosky JK, Stevens KE, Freedman R. Nicotinic agonists and psychosis. Curr Drug Targets CNS Neurol Disord. 2002;1:149-62.
24. Martin LF, Kem WR, Freedman R. Alpha-7 nicotinic receptor agonists: potential new candidates for the treatment of schizophrenia. Psychopharmacology (Berl). 2004;174:54-64.
25. Martin LF, Freedman R. Schizophrenia and the alpha7 nicotinic acetylcholine receptor. Int Rev Neurobio. 2007;78:225-46.
26. Freedman R. alpha7-nicotinic acetylcholine receptor agonists for cognitive enhancement in schizophrenia. Annu Rev Med. 2014;65:245-61.
27. Zhang XY, Liang J, Chen DC, Xiu MH, He J, Cheng W, et al. Cigarette smoking in male patients with chronic schizophrenia in a Chinese population: prevalence and relationship to clinical phenotypes. PloS One. 2012;7(2):e30937.
28. Combs DR, Advokat C. Antipsychotic medication and smoking prevalence in acutely hospitalized patients with chronic schizophrenia. Schizophr Res. 2000;46(2-3):129-37.
29. Procyshyn RM, Tse G, Sin O, Flynn S. Concomitant clozapine reduces smoking in patients treated with risperidone. Eur Neuropsychopharmacol. 2002;12:77-80.
30. Wijesundera H, Hanwella R, de Silva V. Antipsychotic medication and tobacco use among outpatients with schizophrenia: a cross-sectional study. Ann Gen Psychiatry. 2014;13(7):1-5.
31. Matthews AM, Wilson VB, Mitchell SH. The role of antipsychotics in smoking and smoking cessation. CNS drugs. 2011;25:299-315.
32. George TP, Ziedonis DM, Feingold A, Pepper WT, Satterburg CA, Winkel J, et al. Nicotine transdermal patch and atypical antipsychotic medications for smoking cessation in schizophrenia. Am J Psychiatry. 2000;157:1835-42.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
- ผู้อ่านสามารถนำข้อความ ข้อมูล จากวารสารไปใช้ไปใช้ประโยชน์ทางวิชาการได้ เช่น เพื่อการสอน เพื่อการอ้างอิง แต่การนำไปใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่น เช่น เพื่อการค้า จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากกรมสุขภาพจิตก่อน
- ความคิดเห็น ข้อมูล และบทสรุปต่าง ๆ ที่ลงตีพิมพ์ในวารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทยเป็นของผู้เขียนบทความและมิได้แสดงว่ากองบรรณาธิการหรือกรมสุขภาพจิตเห็นพ้องด้วย
