ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับโรคเครียดหลังเหตุการณ์สะเทือนขวัญ: การสำรวจระบาดวิทยาสุขภาพจิตของคนไทยระดับชาติ ปี พ.ศ.๒๕๕๖
คำสำคัญ:
ความเสี่ยงสัมพัทธ์, ระบาดวิทยาสุขภาพจิต, โรคเครียดหลังเหตุการณ์สะเทือนขวัญบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ ศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดโรคเครียดหลังเหตุการณ์สะเทือนขวัญ (post-traumatic stress disorder: PTSD) ของคนไทย
วัสดุและวิธีการ วิเคราะห์ข้อมูลจากการสำรวจระบาดวิทยาสุขภาพจิตของคนไทย ระดับชาติ ปี พ.ศ.๒๕๕๖ เป็นการสำรวจภาคตัดขวาง สุ่มตัวอย่าง 4 ชั้นภูมิ (stratified four-stage sampling) สัมภาษณ์แบบตัวต่อตัวในชุมชน ประชาชนไทยที่มีอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป อาศัยในครัวเรือนส่วนบุคคลอย่างน้อย 3 เดือนไม่สุ่มทดแทน จำนวน 4,727 คน เครื่องมือคือ World Mental Health-Composite International Diagnostic Interview 3.0 (WMH-CIDI 3.0) วิเคราะห์ข้อมูล สถิติเชิงพรรณนา คำนวณค่าประมาณสัดส่วนโดยการถ่วงน้ำหนัก วิเคราะห์ความเสี่ยงสัมพัทธ์กับข้อมูลลักษณะประชากร ลักษณะของเหตุการณ์ความรุนแรงที่เคยประสบ การเกิดโรคและปัญหาทางจิตเวช และโรคเรื้อรังทางกายด้วยสถิติ multinomial logistic regression รายงานผลเป็นค่า adjusted odd ratios (AOR) ที่ 95%CI
ผล ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดโรค PTSD ได้แก่ เพศหญิง 3.6 เท่า สถานภาพสมรสหม้าย 2.8 เท่า การประสบอุบัติเหตุรุนแรง 3.0 เท่า การเกิดเหตุกับบุคคลใกล้ชิด 3.4 เท่า ความรุนแรงในครอบครัว 2.7 เท่า เคยเห็นการทำทารุณโหดร้าย 5.8 เท่า โรคร่วมทางจิตเวช ได้แก่ alcohol use disorders 4.4 เท่า psychotic like experiences 2.8 เท่า และโรคระบบทางเดินอาหาร 2.7 เท่า
สรุป ลักษณะเหตุการณ์ที่มีความรุนแรงหรือเกิดกับบุคคลใกล้ชิด โรคร่วมทั้งทางจิตเวชและโรคร่วมเรื้อรังทางกาย มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดโรค PTSD สามารถนำไปเป็นข้อมูลพื้นฐานในการเฝ้าระวังปัญหาสุขภาพจิตในประชาชนไทย เพื่อเป็นแนวทางส่งเสริมด้านสุขภาพจิตเชิงรุกต่อไป
Downloads
References
Pattani: Deep south watch; 2016.
2. Makvijit K. Situation and trend of mental health problems in people affected by unrested situation in southernmost
provinces of Thailand from 2009 to 2011. Songkhla: Songkhla Rajanagarindra psychiatric hospital; 2013.
3. Department of Mental Health. Care for children affected by unrested situation in southernmost provinces of Thailand: manual for public health personnel. Bangkok: Agricultural co-operative federation of Thailand printing house; 2008.
4. Keawkingkeo S. Psychiatric nursing. 2nded. Bangkok: Thammasat printing house; 2011.
5. Perkonigg A, Kessler RC, Storz S, Wittchen HU. Traumatic events and post-traumatic stress disorder in the community: prevalence, risk factors and comorbidity. Acta Psychiatr Scand 2000;101:46–59.
6. Boonyamalik P, Suksawang S, Swangwongsin S. A one-year cohort study in mental health problems of the flooding victims in Uttaradit, 2005. J Psychiatr Assoc Thai 2012;57:165–74.
7. Sareen J. Posttraumatic stress disorder in adults: impact, comorbidity, risk factors and treatment. Can J Psychiatry 2014;59:460–7.
8. Kittirattanapaiboon P, Tantirangsee N, Chutha W, Assanangkornchai S, Supanya S. Thai national mental health survey 2013: methodology and procedure. J Ment Health Thai 2016;24:1–14.
9. Kittirattanapaiboon P, Tantirangsee N, Chutha W, Tanaree A, Kwansanit P, Assanangkornchai S. Prevalence of mental
disorders and mental health problems: Thai national mental health survey 2013. J Ment Health Thai 2017;25:1–19.
10. Kish L. A procedure for objective respondent selection within the household. J Am Stat Assoc 1949;44:380-7.
11. Kessler RC, Ustün TB. The world mental health (WMH) survey initiative version of the world health organization
(WHO) composite international diagnostic interview (CIDI). Int J Methods Psychiatr Res 2004;13:93–121.
12. Rao J, Scott A. On chi-squared tests for multi-way tables with cell proportions estimated from survey data. Ann Stat 1984;12:46–60.
13. Kwak C, Clayton-Matthews A. Multinomial logistic regression. Nurs Res 2002;51:404–10.
14. R foundation for Statistical Computing. The comprehensive R archive network. Retrieved from https://cran.r-project.
org. [2 February 2017]
15. Lumley T. Survey: Analysis of complex survey samples. Retrieved from https://cran.r-project.org/web/packages/survey/index.html. [2 February 2017]
16. Gil S, Weinberg M, Or-Chen K, Harel H. Risk factors for DSM 5 PTSD symptoms in Israeli civilians during the Gaza war. Brain Behav 2015;5:e00316.
17. Christiansen DM, Hansen M. Accounting for sex differences in PTSD: a multi-variable mediation model. Eur J Psychotraumatel 2015;6:26068.
18. Zisook S, Chentsova-Dutton Y, Shuchter SR. PTSD following bereavement. Ann Clin Psychiatry 1998;10:157–
63.
19. Kessler RC, Sonnega A, Bromet E, Hughes M, Nelson CB. Posttraumatic stress disorder in the National Comorbidity
Survey. Arch Gen Psychiatry 1995;52:1048–60.
20. Müller M, Vandeleur C, Rodgers S, Rössler W, Castelao E, Preisig M, et al. Factors associated with comorbidity
patterns in full and partial PTSD: fi ndings from the PsyCoLaus study. Compr Psychiatry 2014;55:837–48.
21. Thavichachart N, Tangwongchai S, Worakul P, Kanchanatawan B, Suppapitiporn S, Pattalung AS, et al. Post-Traumatic
stress disorder of the tsunami survivors in Thailand. J Med Assoc Thai 2009;92:420–9.
22. Lai T-J, Chang C-M, Connor KM, Lee L-C, Davidson JRT. Full and partial PTSD among earthquake survivors
in rural Taiwan. J Psychiatr Res 2004;38:313–22.
23. Leeies M, Pagura J, Sareen J, Bolton JM. The use of alcohol and drugs to self-medicate symptoms of posttraumatic
stress disorder. Depress Anxiety 2010;27:731–6.
24. Auxéméry Y, Fidelle G. Psychosis and trauma. Theorical links between post-traumatic and psychotic symptoms.
L’Encephale 2011;37:433–8.
25. Savas LS, White DL, Wieman M, Daci K, Fitzgerald S, Laday Smith S et al. Irritable bowel syndrome and dyspepsia among women veterans: prevalence and association with psychological distress. Aliment Pharmacol Ther 2009;29:115–25.
26. Gruber M, Byrd R. Post-traumatic stress disorder and GI endoscopy: a case study. Gastroenterol Nurs 1993;16:17–20.
27. Mayer EA, Craske M, Naliboff BD. Depression, anxiety, and the gastrointestinal system. J Clin Psychiatry. 2001;62Suppl8:28–36; discussion 37.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
- ผู้อ่านสามารถนำข้อความ ข้อมูล จากวารสารไปใช้ไปใช้ประโยชน์ทางวิชาการได้ เช่น เพื่อการสอน เพื่อการอ้างอิง แต่การนำไปใช้เพื่อวัตถุประสงค์อื่น เช่น เพื่อการค้า จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากกรมสุขภาพจิตก่อน
- ความคิดเห็น ข้อมูล และบทสรุปต่าง ๆ ที่ลงตีพิมพ์ในวารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทยเป็นของผู้เขียนบทความและมิได้แสดงว่ากองบรรณาธิการหรือกรมสุขภาพจิตเห็นพ้องด้วย
