ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายด้วยรอกกะลาต่อการลดภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ

ผู้แต่ง

  • ธนเดช ธรรมแก้ว นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเลย

คำสำคัญ:

การออกกำลังกายด้วยรอกกะลา, ภาวะซึมเศร้า, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เปรียบเทียบภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุระหว่างกลุ่มที่ได้รับโปรแกรมการออกกำลังกายด้วยรอกกะลาและกลุ่มควบคุม และ 2) เปรียบเทียบภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุก่อนและหลังการทดลองภายในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีอายุระหว่าง 60-75 ปี ในตำบลปวนพุ อำเภอหนองหิน จังหวัดเลย จำนวน 68 คน ซึ่งคัดเลือกโดยวิธีการสุ่มอย่างง่าย แบ่งเป็น กลุ่มทดลอง 34 คน ได้รับโปรแกรมการออกกำลังกายด้วยรอกกะลา และกลุ่มควบคุม 34 คน ได้รับโปรแกรม การให้ความรู้และสุขศึกษาตามปกติ เป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบวัดความซึมเศร้าในผู้สูงอายุไทย (Thai geriatric depression scale: TGDS) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ Independent t-test และ Paired t-test กำหนดระดับนัยสำคัญที่ 0.05

ผลการวิจัยพบว่า หลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยภาวะซึมเศร้าลดลงอย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติ จากระดับภาวะซึมเศร้าเล็กน้อย (15.62, S.D. = 2.84) เป็นระดับที่ไม่มีภาวะซึมเศร้า (9.47, S.D. = 2.35) โดยลดลง 6.15 คะแนน (95% CI: 4.86-7.44, p-value <0.001) ขณะที่กลุ่มควบคุมพบความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ยภาวะซึมเศร้าอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value = 0.133) เมื่อเปรียบเทียบระหว่างกลุ่ม หลังการทดลอง พบว่า กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยภาวะซึมเศร้าต่ำกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยต่ำกว่า 5.44 คะแนน (95% CI: 4.23-6.65, p-value <0.001)

ผลการวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมการออกกำลังกายด้วยรอกกะลาเป็นทางเลือกที่มีประสิทธิผล ในการลดภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุ สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชุมชนเพื่อส่งเสริมสุขภาพจิตและป้องกันภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุต่อไป

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Ageing and health [Internet]. 2021 [cited 2024 Mar 7]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. การคาดประมาณประชากรของประเทศไทย (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2562). กรุงเทพฯ: กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ; 2562.

กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. รายงานสถานการณ์โรคไม่ติดต่อเรื้อรังในผู้สูงอายุ. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2566.

World Health Organization. Depression in older adults [Internet]. 2021 [cited 2024 Mar 7]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression-in-older-adults

กรมสุขภาพจิต. รายงานสถานการณ์ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุของประเทศไทย. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2567.

สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ กรมการแพทย์. การดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้า. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2563.

นิตยา อินทร์ชุ่ม, พรพิมล ภูมิฤทธิกุล, วิภาวี เดชมณี. ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุและผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ. 2559; 39(3): 46-57.

กรมสุขภาพจิต. แนวทางการส่งเสริมสุขภาพจิตผู้สูงอายุ. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข; 2561.

สมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย. การออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุไทย. กรุงเทพฯ: สมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย; 2562.

นฤมล ชำนาญเวช. ผลของการออกกำลังกายต่อภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย. 2562; 27(2): 118-29.

ศุภชัย ประกอบกิจ. ประโยชน์ของการออกกำลังกายต่อสุขภาพผู้สูงอายุ. วารสารวิทยาศาสตร์การกีฬาและสุขภาพ. 2560; 18(1): 23-35.

องค์การอนามัยโลก (WHO). แนวทางการดูแลภาวะซึมเศร้าในประชากรทั่วไป. นนทบุรี: กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข; 2560.

เพ็ญภพ พันธุ์เสือ. ประสิทธิผลของการออกกำลังกายแบบชี่กงต่อภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุไทย. วารสารพยาบาลศาสตร์. 2560; 35(2): 45-57.

บุญธรรม กิจปรีดาบริสุทธิ์. ระเบียบวิธีการวิจัยทางสังคมศาสตร์. กรุงเทพฯ: สามเจริญพาณิชย์; 2540.

Lachin JM. Introduction to sample size determination and power analysis for clinical trials. Control Clin Trials. 1981; 2(2): 93-113.

สุชีรา ภัทรายุตวรรตน์. แบบวัดความซึมเศร้าในผู้สูงอายุไทย (Thai Geriatric Depression Scale-TGDS). กรุงเทพฯ: สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข; 2545.

ธีรวัฒน์ ปานศรี. ประสิทธิผลของการออกกำลังกายแบบไทยพื้นบ้านในการลดภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ. วารสารการแพทย์พื้นบ้านและวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 2559; 15(2): 120-35.

Mura G, Carta MG. Physical activity in depressed elderly. A systematic review. Clin Pract Epidemiol Ment Health. 2013; 9: 125-35.

จินตนา ประทุมมา. โปรแกรมการออกกำลังกายเพื่อลดภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุเขตชนบทภาคเหนือ. วารสารพยาบาลศาสตร์. 2060; 34(2): 89-98.

พิมพ์ชนก คำเมือง. ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายแบบกลุ่มต่อภาวะซึมเศร้าและความวิตกกังวลในผู้สูงอายุ. วารสารการพยาบาล.2561; 23(2): 112-20.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

01-09-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ธรรมแก้ว ธ. (2025). ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายด้วยรอกกะลาต่อการลดภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน, 8(3), 1–12. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jhscph/article/view/277820

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย