ความรู้เกี่ยวกับการสร้างภูมิคุ้มกัน และทัศนคติต่อการรับวัคซีน ในกลุ่มประชาชนไทยอายุ 18 ปีขึ้นไป
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การสร้างภูมิคุ้มกันเป็นรากฐานที่สำคัญของสาธารณสุขและมีผลกระทบอย่างมากต่อการลดภาระของโรคติดเชื้อทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีการระบาดของโรค การสร้างภูมิคุ้มกันมีความสำคัญและมีความจำเป็นอย่างมาก จากการศึกษาที่ผ่านมาพบว่ามีการลังเลการรับวัคซีน และการต่อต้านการรับวัคซีน ซึ่งเป็นอันตรายและเป็นภัยคุกคามต่อการสาธารณสุขอย่างยิ่ง การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้เกี่ยวกับการสร้างภูมิคุ้มกัน ทัศนคติต่อการรับวัคซีนป้องกันโรค และปัจจัยทำนายทัศนคติต่อการรับวัคซีนในกลุ่มประชาชนอายุ 18 ปีขึ้นไป การศึกษาครั้งนี้เป็นวิจัยแบบภาคตัดขวาง (Cross Sectional Study) ศึกษาประชาชนที่สามารถเข้าถึง อินเทอร์เน็ตได้ อายุ 18 ปีขึ้นไป เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม ออนไลน์ (Google Form) ผ่านกลุ่มสื่อสังคมออนไลน์ ในช่วงวันที่ 10 พฤษภาคม ถึง 28 มิถุนายน พ.ศ. 2566 ผลการศึกษาพบว่า มีผู้เข้าร่วมการศึกษาครั้งนี้ 853 คน เป็นเพศหญิงร้อยละ 70.10 ส่วนใหญ่เป็นกลุ่ม 41-50 ปี ร้อยละ 31.07 ระดับการศึกษา ปริญญาตรี ร้อยละ 46.07 อาชีพพนักงาน/ข้าราชการ/ รัฐวิสาหกิจ ร้อยละ 27.20 รายได้ต่อเดือน(บาท) ต่ำกว่า 20,000 ร้อยละ 35.17 ไม่มีโรคประจำตัวร้อยละ 76.67 ช่องทางรับข่าวสารสุขภาพ คือ กลุ่มสื่อสังคมออนไลน์ / อินเทอเน็ต ร้อยละ 75.50 กลุ่มตัวอย่าง ร้อยละ 48.89 มีความรู้เกี่ยวกับการสร้างภูมิคุ้มกันอยู่ระดับสูง และมีทัศนคติต่อการรับวัคซีนป้องกันโรคอยู่ระดับสูง ร้อยละ 61.70 ปัจจัยทำนายทัศนคติต่อการรับวัคซีนป้องกันโรคของกลุ่มตัวอย่างพบว่า ความรู้เกี่ยวกับการสร้างภูมิคุ้มกัน (β=0.268, p<0.01) และรายได้ต่อเดือน (β=0.096, p<0.05) เป็นปัจจัยที่มีอำนาจทำนายทัศนคติต่อการรับวัคซีนป้องกันโรคได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สรุปได้ว่ากลุ่มตัวอย่างมีความรู้เกี่ยวกับการสร้างภูมิคุ้มกันอยู่ระดับสูง และทัศนคติต่อการรับวัคซีนป้องกันโรคอยู่ระดับสูง แต่มีความกังวลในประเด็นทางเทคนิคของตัววัคซีน เช่นผลข้างเคียง และกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ไม่เห็นด้วยกับการบังคับฉีดวัคซีน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่พิมพ์ในวารสารสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง ถือว่าเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัยและวิเคราะห์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียนเอง ไม่ใช่ความเห็นของสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง หรือคณะบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
เอกสารอ้างอิง
คลังความรู้ SciMath [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.); c2020. ภูมิคุ้มกัน สำคัญอย่างไร; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 9 ก.ค. 2566] ]; [ประมาณ 2 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://www.scimath.org/article-science/item/11360-2020-03-12-03-11-14
โรงพยาบาลเปาโล เกษตร [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: โรงพยาบาลเปาโล เกษตร; c2023. เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ป้องกันโรค ทุกช่วงวัยด้วยวัคซีน; 2566 [เข้าถึงเมื่อ 18 ก.ค. 2566] ]; [ประมาณ 2 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://www.paolohospital.com/th-TH/kaset/Article/Details/Uncategorized/เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน-ป้องกันโรค-ทุกช่วงวัยด้วยวัคซีน
โรงพยาบาลพญาไท [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: โรงพยาบาลพญาไท; c2023. ป้องกันโรคระบาด...ด้วยหลักปฏิบัติง่ายๆ 12 ข้อนี้!; 2560 [เข้าถึงเมื่อ 20 กรกฎาคม 2566]; [ประมาณ 1 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://www.phyathai.com/article_detail/2366/th/ป้องกันโรคระบาด...ด้วยหลักปฏิบัติง่ายๆ_12_ข้อนี้
สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย; ม.ป.ป. สุขอนามัยกับการล้างมือ; ม.ป.ป. [เข้าถึงเมื่อ 26 กรกฎาคม 2566]; [ประมาณ 1 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://www.pidst.or.th/A284.html
สหคลินิกเมดิคอลไลน์ แล็บ [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: เมดิคอลไลน์ แล็บ; c2020. ดูแลตนเองอย่างไรให้สุขภาพดีทั้งร่างกายและจิตใจ; ม.ป.ป. [เข้าถึงเมื่อ 28 กรกฎาคม 2566]; [ประมาณ 2 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://www.medicallinelab.co.th/บทความ/ดูแลตนเองอย่างไรให้สุข/
คณินทร์ รังสาดทอง. เรื่องควรทราบเกี่ยวกับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ [อินเทอร์เน็ต]. ปทุมธานี: คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์; ม.ป.ป. [เข้าถึงเมื่อ 30 กรกฎาคม 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://pharm.tu.ac.th/uploads/pharm/pdf/articles/STDs%20ตีพิมพ์.pdf
ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก มหาวิทยาลัยมหิดล [อินเทอร์เน็ต]. นครปฐม: ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก มหาวิทยาลัยมหิดล; 2563. วิธีป้องกันตัวเองและสังคมจากโรคติดต่อโควิด-19; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 30 มิถุนายน 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://www.gj.mahidol.ac.th/main/knowledge-2/preventioncovid/
สุดาฟ้า วงศ์หาริมาตย์. รับมือและป้องกันตัวคุณอย่างไรเมื่อมีการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: กองบริหารการสาธารณสุข; ม.ป.ป. [เข้าถึงเมื่อ 29 มิถุนายน 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://phdb.moph.go.th/main/upload/web_news_files/p9q6pg1ipq8wcogks.pdf
กรมสุขภาพจิต [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กรมสุขภาพจิต; c2016. 6 วิธีการดูแลตัวเอง สร้างภูมิคุ้มกันให้ร่างกาย; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 28 มิถุนายน 2566]; [ประมาณ 1 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=30303
สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย; ม.ป.ป. วัคซีนพื้นฐานสำหรับเด็ก; ม.ป.ป. [เข้าถึงเมื่อ 30 กรกฎาคม 2566]; [ประมาณ 2 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://www.pidst.or.th/A746.mobile
โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์; c2021. ทำไมต้องฉีดวัคซีนโควิด-19; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 25 กรกฎาคม 2566]; [ประมาณ 1 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://chulalongkornhospital.go.th/kcmh/line/ทำไมต้องฉีดวัคซีนโควิด-1/
กรดารัตน์ เกื้อทาน, ชนัญชิดา มากสวาสดิ์, ณัฐชา สืบพันธ์, นริศรา เลื่อนแก้ว, พรชิตา คันศร, สิริทรัพย์ สีหะวงษ์. ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจรับวัคซีนป้องกันโรคโคโรนาไวรัส (COVID-19) ของนักศึกษาชั้นปีที่ 3-4 มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. วารสาร มฉก วิชาการ. 2565;26(2):157-168.
จิดาภา ภูวกรกุลวุฒิ, ภาวิณี อุปมาณ, อชิรพจณิชา พลายนาค. ทัศนคติในการฉีดวัคซีนป้องกันโรคในผู้สูงอายุที่ศูนย์ส่งเสริมฟื้นฟูสุขภาพผู้สูงอายุ จังหวัดชลบุรี. วารสารมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี). 2565;14(27):13-23.
ราชันย์ โพธารินทร์, รสสุคนธ์ ฉิมพินิจ, สุกัลยา คำกอดแก้ว, สุนันทวดี มีวงค์, สุพัตรา มะลิติไข, ปาหนัน กนกวงศ์นุวัฒน์, บรรณาธิการ. ทัศนคติต่อโรคโควิด 19 และการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด 19 ของนักศึกษาคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี. การประชุมวิชาการระดับชาติครั้งที่ 14 มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม. 7-8 กรกฎาคม 2565; มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม. นครปฐม; มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม; 2565.
Hfocus.org [อินเทอร์เน็ต]. อุดรธานี: มูลนิธิภิวัฒน์สาธารณสุขไทย; 2020. แอนตี้วัคซีน ข่าวปลอมที่จะทำลายภูมิคุ้มกันหมู่ของมนุษยชาติ; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 27 กรกฎาคม 2566]; [ประมาณ 2 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hfocus.org/content/2020/08/20021
Workpoint today [อินเทอร์เน็ต]. ปทุมธานี: ไทย บรอดคาสติ้ง จำกัด; c2020. “กลุ่มต่อต้านวัคซีน” กับวิกฤต “โรคหัด” ระบาดครั้งใหญ่ในสหรัฐอเมริกา; 2562 [เข้าถึงเมื่อ 28 กรกฎาคม 2566]; [ประมาณ 1 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://workpointtoday.com/anti-vaxxers/
Mungkalarungsi S, Tangjongrach K, Sooparichthiros O, Limprasert A, Eamsawat K, Khieosiri I, Ratanavilai N. Intention to vaccinate against COVID-19 of high school students aged 16-18 years old in Thailand: Cross sectional online survey. Institute for Urban Disease Control and Prevention Journal. 2022;6(2);16-36.
กัญดา เจ๊ะมามะ, นุรหายาตี วาหนิ, กิตติพร เนาว์สุวรรณ, นภชา สิงห์วีรธรรม. ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจฉีดวัคซีนป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) เข็ม 3 ของประชาชนในเขตพื้นที่รับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลลำลอง อำเภอนาทวี จังหวัดสงขลา. วารสารสภาการสาธารณสุขชุมชน. 2565;4(3):22-31.
สูตรการหาขนาดกลุ่มตัวอย่าง [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง; ม.ป.ป. [เข้าถึงเมื่อ 26 มิถุนายน 2566]. เข้าถึงได้จาก: http://www.edu.ru.ac.th/images/edu_files/formulation_example.pdf
Mukhtar AF, Abdul Kadir A, Mohd Noor N, Mohammad AH. Knowledge and Attitude on Childhood Vaccination among Healthcare Workers in Hospital Universiti Sains Malaysia. Vaccines (Basel). 2022;10(7):1-12.
โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์; c2021. ทำไมต้องฉีดวัคซีนโควิด-19; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 22 กรกฎาคม 2566]; [ประมาณ 1 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://chulalongkornhospital.go.th/kcmh/line/ทำไมต้องฉีดวัคซีนโควิด-1/
ปทุมมา ลิ้มศรีงาม, ศรัณย์ธร ศศิธนากรแก้ว, วราพรรณ อภิศุภะโชค. การรับรู้ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) ผ่านสื่อสังคมออนไลน์กับทัศนคติและพฤติกรรมการป้องกันโรค ในกรุงเทพมหานคร. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์. 2565;8(9):18-33.
อธิวัฒน์ กุลบุตร, ณัฐพล ลาวจันทร์, สุพล วังขุย, อนุพันธ์ สุวรรณพันธ์. ความรู้ ความคิดเห็นเกี่ยวกับวัคซีนโควิด-19 และการตัดสินใจรับวัคซีนของเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานในท่าอากาศยานนานาชาติอู่ตะเภา ระยอง-พัทยา จังหวัดระยอง. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ. 2565;2(1):31-42.
Hfocus.org [อินเทอร์เน็ต]. อุดรธานี: มูลนิธิภิวัฒน์สาธารณสุขไทย; 2023. บอร์ดวัคซีนแห่งชาติ เร่งรัดฉีดวัคซีนพื้นฐาน พร้อมจัดเพิ่ม ทั้ง “เอชพีวี-โปลิโอชนิดฉีด”; 2566 [เข้าถึงเมื่อ 29 มิถุนายน 2566]; [ประมาณ 1 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hfocus.org/content/2023/03/27177
ศิริพร จริยาจิรวัฒนา, ภัทรพร บุตรดี, พรวิมล นภาศัย. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ของประชาชนไทยในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 6กระทรวงสาธารณสุข. วารสารการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม. 2565;45(2):25-38.
สุพัตรา เสนาใหญ่, ศุภลักษณ์ ธนธรรมสถิต, มนฤดี แสงวงษ์, สิริรัมภา การะนนท์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพของประชากรไทย อายุ 15 ปีขึ้นไป เขตสุขภาพที่ 10. วารสารการแพทย์และสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. 2565;5(1):62-72.
Wang J, Chen L, Yu M, He J. Impact of knowledge, attitude, and practice (KAP)-based rehabilitation education on the KAP of patients with intervertebral disc herniation. Annals of palliative medicine. 2020;9(2);388-93.
Adane M, Ademas A, Kloos H. Knowledge, attitudes, and perceptions of COVID-19 vaccine and refusal to receive COVID-19 vaccine among healthcare workers in northeastern Ethiopia. BMC Public Health. 2022;22 (128):1-14.
Jukkrit W, Nattapong A, Nuttida K. Knowledge, Attitude, Practice and Acceptance of COVID-19 Vaccine among Elderly in Chiang Mai, Thailand. Journal of Education and Community Health. 2021;8(4):245-51.
Mustafa A, Safi M, Opoku MP, Mohamed AM. The impact of health status on attitudes toward COVID-19 vaccination. Health Science Reports. 2022;5(4):1-11.
Hfocus [อินเทอร์เน็ต]. อุดรธานี: มูลนิธิภิวัฒน์สาธารณสุขไทย; 2022. สธ.ยืนยันวัคซีนทุกชนิดที่นำมาใช้มีผลการศึกษายืนยันความปลอดภัยและประสิทธิภาพ; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 17 กรกฎาคม 2566]; [ประมาณ 2 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hfocus.org/content/2022/02/24499
Pheerapanyawaranun C, Wang Y, Kittibovorndit N, Pimsarn N, Sirison K, Teerawattananon Y, et al. COVID-19 Vaccine Hesitancy Among Health Care Workers in Thailand: The Comparative Results of Two Cross-Sectional Online Surveys Before and After Vaccine Availability. Frontiers in Public Health. 2022;10:1-11.
Hfocus [อินเทอร์เน็ต]. อุดรธานี: มูลนิธิภิวัฒน์สาธารณสุขไทย; 2021. กรมสุขภาพจิตเผย "3 ช" ปัจจัยมีผลต่อการลังเลรับวัคซีนโควิด19 ชี้กลุ่มเสี่ยงไม่เชื่อมั่นกว่าครึ่ง; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 26 กรกฎาคม 2566]; [ประมาณ 2 น.]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hfocus.org/content/2021/12/23861#:~:text=สำหรับ%20ช%20ที่หนึ่ง%20"ความ,เชื่อมั่นเกินกว่าครึ่ง
ยุซรอ เล๊าะแม, มยุรี ยีปาโล๊ะ, เขมพัทธ์ ขจรกิตติยา. ปัจจัยทํานายพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19ของผู้ปกครองเด็กวัยก่อนเรียน. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี. 2565;5(1):12-25.
สำเภา แก้วโบราณ, นิภาวรรณ สามารถกิจ, เขมารดี มาสิงบุญ. ปัจจัยทำนายพฤติกรรมป้องกันโรคเบาหวานในวัยรุ่นที่มีภาวะเสี่ยงต่อโรคเบาหวานในจังหวัดสมุทรปราการ. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ. 2562;37(2): 218-227.
บุษกร พันธ์เมธาฤทธิ์, ลักขณา คงแสง, จุฑารัตน์ คงเพ็ชร, ปราณี คําจันทร์, ลดาวัลย์ ประทีปชัยกูร, พรทิพย์ พูลประภัย. ปัจจัยทํานายพฤติกรรมการดูแลเด็กของผู้ปกครองในการป้องกันควบคุมโรคติดต่อที่บ้าน. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์. 2562;39(2):23-36.
