การพัฒนารูปแบบความร่วมมือของอาสาสมัครสาธารณสุขต่างด้าว ในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคระบาดร้ายแรง

Main Article Content

นิติรัตน์ พูลสวัสดิ์
แก้วใจ มาทอง
ธารทิพย์ เหลืองตรีชัย
ธัญญา รอดสุข

บทคัดย่อ

สถานการณ์การแพร่ระบาดที่รุนแรงและรวดเร็วของโรคโควิด 19 ในประเทศไทยระลอกเดือนธันวาคม 2563    พบการติดเชื้อมากกว่าร้อยละ 90 เป็นแรงงานต่างด้าว การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบความร่วมมือและพัฒนาศักยภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขต่างด้าว (อสต.) ในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคระบาดร้ายแรง และเพื่อส่งเสริมการเข้าถึงวัคซีนป้องกันโรคโควิด 19 ในกลุ่มแรงงานต่างด้าว ใช้วิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการ ดำเนินการในสถานประกอบการ จำนวน 6 แห่ง ในพื้นที่ 3 เขต คือ เขตบางขุนเทียน เขตภาษีเจริญ และเขตบางแค กรุงเทพมหานคร โดยมีการคัดเลือกแบบเจาะจง ระหว่างเดือนกันยายน 2564 - สิงหาคม 2565 เริ่มด้วย 1) ขั้นวางแผน มีการประชุมหารือ กำหนดแนวทางการดำเนินงาน วางแผน และกำหนดรูปแบบการศึกษา 2) ขั้นปฏิบัติ มีการประเมินความต้องการ สำรวจสถานะสุขภาพ พฤติกรรมสุขภาพของแรงงานต่างด้าว, มีการจัดทำแผนเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคและภัยสุขภาพ พร้อมดำเนินการโดย อสต., มีการสร้างและพัฒนาศักยภาพ (อสต.) จำนวน 100 คน ให้มีความรู้และทักษะในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคโควิด 19, มีการตรวจคัดกรองโรคโควิด 19 ด้วย ATK พร้อมรายงาน ประสาน และส่งต่อเข้าระบบการรักษาอย่างเหมาะสมและทันเวลา, มีการผลิตสื่อต้นแบบในการดูแลสุขภาพของแรงงานต่างด้าว 2 ภาษา คือ ภาษาไทยและภาษาเมียนมา, มีการจัดตั้งศูนย์สุขภาพชุมชนในรูปแบบสาธารณสุขมูลฐานที่มีอาสาสมัครต่างด้าวดูแล และมีการส่งเสริมการเข้าถึงวัคซีนป้องกันโรคโควิด 19 ในกลุ่มแรงงานต่างด้าว โดยให้บริการฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นเชิงรุก จำนวน 2,681 ราย ผู้วิจัยได้พัฒนาเครื่องมือขึ้น โดยมีผู้ทรงคุณวุฒิตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา 3) ขั้นประเมินผล มีการเยี่ยมเยือน เสริมพลัง ติดตาม และประเมินผลในสถานประกอบการ 4) ขั้นสะท้อนผล มีการส่งคืนข้อมูล สะท้อนผลการดำเนินงาน นำไปสู่การปรับปรุงรูปแบบความร่วมมือของ อสต. ในการเฝ้าระวังป้องกันควบคุมโรคระบาด ทำให้ลดการแพร่กระจายเชื้อไปในวงกว้างได้ นับเป็นการสร้างการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม และภาคประชาชน ในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรค ได้เป็นอย่างดี ดังนั้นควรมีการสานพลังและร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อขยายผลให้ครอบคลุมและมีประสิทธิภาพ รวมถึงพัฒนาระบบฐานข้อมูลและระบบเฝ้าระวังที่ทันสมัยในกลุ่มแรงงานต่างด้าว สามารถนำไปใช้เพื่อการดำเนินงานและการตัดสินใจได้ทันการณ์

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
พูลสวัสดิ์ น, มาทอง แ, เหลืองตรีชัย ธ, รอดสุข ธ. การพัฒนารูปแบบความร่วมมือของอาสาสมัครสาธารณสุขต่างด้าว ในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมโรคระบาดร้ายแรง. วารสาร สปคม. [อินเทอร์เน็ต]. 22 สิงหาคม 2023 [อ้างถึง 26 ธันวาคม 2025];8(1):150-66. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/iudcJ/article/view/262298
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

BBC NEWS. โควิด-19: สธ. ประกาศการระบาดระลอกใหม่ในไทย ผู้ติดเชื้อจากกรณีสมุทรสาครเกือบ 700 รายใน

วัน [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 1 กรกฎาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.bbc.com/thai/thailand-55383363

วิชาญ ปาวัน. นายกฯ ระบุ แรงงานเมียนมาเข้าเมืองผิดกฎหมาย นำเข้าโรคโควิด [อินเตอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 2 มิถุนายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.benarnews.org/thai/news/th-bu-covid-seafood-market12212020183311.html

สำนักบริหารแรงงานต่างด้าว. แจ้งจำนวนพื้นที่เขตการจัดหางาน [อินเตอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 31 มีนาคม 2566]. เข้าถึงได้จาก https://www.doe.go.th/prd/alien/downloads/param/site/152/cat/14/sub/0/pull/category/view/list-label

สุรชัย ธรรมทวีธิกุล, ญาณพินิจ วชิรสุรงค์. แนววิธีการพยากรณ์พฤติกรรมของมนุษย์“พลวัตรกลุ่ม” (Group Dynamics) ของ Kurt Lewin แห่ง M.I.T. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยธนบุรี [อินเตอร์เน็ต]. 2559 [เข้าถึงเมื่อ 3 มิถุนายน 2564]; 10(23): 112-118. เข้าถึงได้จาก: http://www.thonburiu.ac.th/journal/Document/10-23/Journal10_23_10.pdf

Robert V. Krejcie. สูตรคำนวณหาขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยใช้ตาราง Krejcie & Morgan [อินเตอร์เน็ต]. อุดรธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฎอุดรธานี; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 1 กรกฎาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก:

https://plan.eng.cmu.ac.th/wp-content/uploads/2015/07/sampling.pdf

คณิต หนูพลอย และคณะ. รายงานการวิจัย: สถานการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงโรคเบาหวานและความเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงของแรงงานต่างด้าวชาวพม่าในจังหวัดสุราษฎร์ธานี [อินเตอร์เน็ต]. พิมพ์ครั้งที่1. นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 1 กรกฎาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/5381?show=full&locale-attribute=th

กิตติพร เนาว์สุวรรณ, นภชา สิงห์วีรธรรม, นวรัตน์ ไวชมภู, กชกร ฉายากุล. ความสำเร็จในการดำเนินงาน ควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 ) ในชุมชนของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในประเทศไทย. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์. 2563;12(3):195-212

ระนอง เกตุดาว, อัมพร เที่ยงตรงดี, ภาสินี โทอินทร์. การพัฒนารูปแบบการเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดอุดรธานี - Udon Model COVID-19 . วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2564;30(1):53-61.

สมพร สังข์แก้ว, ธีรนุช ห้านิรัติศัย, บุญใจ ศรีสถิตย์นรากูร. สมรรถนะพยาบาลวิชาชีพด้านการพยาบาล ผู้ป่วยโรคติดต่ออุบัติใหม่. วารสารสภาพยาบาล. 2563;35(3):69-86.

UNICEF Thailand [อินเตอร์เน็ต]. กรุงเทพมหานคร: สำนักงาน; 2022. อาสาสมัครสาธารณสุขแรงงานต่างด้าวเข้ารับการอบรมเพื่อช่วยเหลือกลุ่มเปราะบางช่วงโควิด 19 อุดช่องว่างในระบบการรักษาพยาบาลของประเทศไทย.; 2022 [เข้าถึงเมื่อ 1 กรกฎาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.unicef.org/thailand/th/stories/อาสาสมัครสาธารณสุขแรงงานข้ามชาติ-เข้ารับการอบรมเพื่อช่วยเหลือกลุ่มเปราะบางช่วงโควิด-19

ภัทรียา กิจเจริญ [อินเตอร์เน็ต]. กรุงเทพมหานคร: สำนักงาน; 2022. บทบาทและศักยภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขต่างด้าว (อสต) ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา.. 2022 [เข้าถึงเมื่อ 1 กรกฎาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://sh.mahidol.ac.th/?p=11069

ภรณี ภู่ประเสริฐ. ข่าวสด [อินเตอร์เน็ต]. กรุงเทพมหานคร: สำนักข่าวสด; 2564. อาสาสมัครสาธารณสุขต่างด้าว ส่งต่อข้อมูลสุขภาพ ป้องกันโควิด สู่แรงงานข้ามชาติ; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 1 กรกฎาคม 2565]; [ประมาณ 3 หน้า]. เข้าถึงได้จาก https://www.khaosod.co.th/special-stories/news_6699726

องค์การอนามัยโลก. Spring News [อินเตอร์เน็ต]. กรุงเทพมหานคร: สำนักข่าว Spring News; 2563. มาตรการโควิด ตรวจเชิงรุก คืออาวุธสำคัญในการสู้โรคระบาด วันที่ 17 กรกฎาคม 2563; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 1 กรกฎาคม 2565]; [ประมาณ 3 หน้า]. เข้าถึงได้จาก https://www.springnews.co.th/news/690576

สุภาพร ครุสารพิศิบ. การตรวจ ATK เชิงรุก ยุทธวิธีสำคัญเพื่อหยุดยั้งการแพร่กระจายโควิด-19. [อินเตอร์เน็ต]. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพมหานคร: กรมประชาสัมพันธ์; 2563 [เข้าถึงเมื่อ 1 กรกฎาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก: https://www.prd.go.th/th/file/get/file/20210809c4cfae688c4ab2117612702a2fb7ce94164910.pdf

Finlay C, Brett A, Henry L, Yuka J, Franck K, Neale B, et al. Increased transmissibility and global spread of SARS-CoV-2 variants of concern as at June 2020. Euro surveillance journal. 2021; 26(24): 1-6.

กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข [อินเตอร์เน็ต]. นนทบุรี: สำนักงาน; 2563. แนวทางปฏิบัติด้านสาธารณสุขเพื่อการจัดการภาวะระบาดของโรคโควิด-19 ในข้อกำหนดออกตามความในมาตรา 9 แห่งพระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548 (ฉบับที่ 1), 2563 [เข้าถึงเมื่อ 1 กรกฎาคม 2565]; [ประมาณ 95 หน้า]. เข้าถึงได้จาก

https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/file/g_other/g_other02.pdf

สถาบันวัคซีนแห่งชาติ. ฐานเศรษฐกิจ [อินเตอร์เน็ต]. กรุงเทพมหานคร: สำนักข่าวฐานเศรษฐกิจ; 2565. เหตุผลสำคัญที่ทำไมควรฉีดวัคซีนโควิด 19 เข็มกระตุ้น และใครบ้างที่ควรฉีด; 2565 [เข้าถึงเมื่อ 1 กรกฎาคม 2565]; [ประมาณ 2 หน้า]. เข้าถึงได้จาก https://www.thansettakij.com/general-news/509603

World Health Organization. Advancing the right to health: the vital role of law [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2017 [cited 2022 Jul 2]. Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/252815/9789241511384-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y