ภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุในสถานพยาบาลปฐมภูมิ กรุงเทพมหานคร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาวะสุขภาพของผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปที่มารับบริการคัดกรองภาวะสุขภาพในคลินิกสูงอายุครบวงจร ศูนย์บริการสาธารณสุข 67 ทวีวัฒนา สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร ในปีงบประมาณ 2562 จำนวน 445 คน เป็นการศึกษาเชิงพรรณนารวบรวมข้อมูลจาก เวชระเบียนเกี่ยวกับคุณลักษณะส่วนบุคคล และผลการคัดกรองภาวะสุขภาพ วิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าไค-สแควร์
ผลการศึกษา พบว่าผู้สูงอายุมีอายุเฉลี่ย 69+7.1 ปี เป็นเพศหญิง จบระดับชั้นประถมศึกษา และอาศัยอยู่กับคู่สมรส ญาติหรือบุตร โรคประจำตัวที่พบ ได้แก่ ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง และเบาหวาน พฤติกรรมเสี่ยงสุขภาพที่พบบ่อย ได้แก่ ออกกำลังกาย < 3 ครั้ง/สัปดาห์ ชอบรับประทานหวาน เค็ม มัน ผลการคัดกรองสุขภาพพบภาวะอ้วน (ดัชนีมวลกาย > 25 กก./ม.2)ร้อยละ 42.3 ความดันโลหิตสูงในผู้สูงอายุที่ไม่เคยได้รับการวินิจฉัยมาก่อนร้อยละ 23 เสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดระดับปานกลางขึ้นไปร้อยละ 84 ผู้สูงอายุที่ไม่เคยได้รับการวินิจฉัยเบาหวานมาก่อนมีระดับ Fasting plasma glucose > 126 มก./ดล.ร้อยละ 3.3 ระดับไขมันในเลือด พบTotal Cholesterol > 200 มก./ดล.ร้อยละ 43.9 Triglyceride > 150 มก./ดล.ร้อยละ 29.0 LDL-Cholesterol > 100 มก./ดล.ร้อยละ 61.3 อัตราการกรองของไต eGFR < 60 มล./นาที/1.73 ม.2 ร้อยละ 16.1 พบภาวะซีดร้อยละ 28 เสี่ยงสมองเสื่อมร้อยละ 5.9 ซึมเศร้าร้อยละ 6.8 ภาวะทุพโภชนาการ ร้อยละ 2.4 การทดสอบการทรงตัวแบบเคลื่อนที่ (Timed Up and Go test; TUGT) > 30 วินาทีขึ้นไปร้อยละ 2.1 เสี่ยงภาวะกระดูกพรุนสูงร้อยละ 41.6 มีปัญหาการมองเห็น ร้อยละ 71.1 การได้ยิน ร้อยละ16.1ความสามารถในการทํากิจวัตรประจำวัน ติดสังคมร้อยละ 100 เสี่ยงเปราะบางร้อยละ 23.4 มีการใช้สมุนไพรร้อยละ 22.1 ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs ร้อยละ 16.2 ยาฤทธิ์ง่วงร้อยละ 23 เมื่อเปรียบเทียบกลุ่มวัย 70-79 ปี และ80 ปีขึ้นไปกับกลุ่มวัย 60-69 ปี พบว่าปัจจัยที่เพิ่มขึ้นตามอายุอย่างมีนัยสำคัญ (p < 0.05) คือ โรคความดันโลหิตสูง, ผอม BMI < 18.5 กก./ม.2, ความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดเสี่ยงปานกลางขึ้นไป อัตราการกรองของไต eGFR < 60 มล./นาที/1.73ม.2, ภาวะสมองเสื่อม, ภาวะโภชนาการขาดสารอาหาร (MNA), ภาวะเสี่ยงกระดูกพรุนสูง, ปัญหาการได้ยิน และ จำนวนฟันแท้ < 20 ซี่ พบว่าปัจจัยที่ลดลงตามอายุที่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (p < 0.05) คือ อ้วนขึ้นไปBMI > 25.0 กก./ม.2 ระดับน้ำตาลขณะงดอาหาร > 126 มก./ดล., เหงือกอักเสบ, หินน้ำลาย
Article Details
บทความที่พิมพ์ในวารสารสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง ถือว่าเป็นผลงานวิชาการ งานวิจัยและวิเคราะห์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียนเอง ไม่ใช่ความเห็นของสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง หรือคณะบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
References
วีรศักดิ์ เมืองไพศาล, บรรณาธิการ. พฤฒาวิทยาและเวชศาสตร์ผู้สูงอายุสำหรับการดูแลผู้ป่วยสูงอายุขั้นต้น Gerontology and geriatrics for primary care practice. กรุงเทพฯ: สมาคมพฤฒาวิทยาและเวชศาสตร์ผู้สูงอายุไทย; 2560.
วิชัย เอกพลากร, ลัดดา เหมาะสุวรรณ, นิชราเรือง ดารกานนท์, ว ราภรณ์ เสถียรนพเกล้า, หทัยชนก พรรคเจริญ. การสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกายครั้ง ที่ 5 พ. ศ. 2557: สุขภาพผู้สูงอายุ. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2018.
ประเสริฐ อัสสันตชัย. การเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาเนื่องจากความชรา. ตำราอายุรศาสตร์: โรคตามระบบ I. กรุงเทพฯ: หมอชาวบ้าน, 2552: 753-773.
ประเสริฐ อัสสันตชัย พัฒน์ศรี ศรีสุวรรณ อรวรรณ คูหา และคณะ, บรรณาธิการ. คู่มือแนวทางการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่บ้านสำหรับกลุ่มโรคเรื้อรังและกลุ่มอาการในผู้สูงอายุ (Chronic Disease and Geriatric Syndromes). สถาบันเวชศาสตร์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ (สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ) กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. 2558. ISBN 978-974-442-766-9.
กรมการแพทย์กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการคัดกรอง/ประเมินผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์สงเคราะห์องค์การทหารผ่านศึก); 2557.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.) สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2558. กรุงเทพฯ: บริษัทอัมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน); 2559.
Aroonsang P, Sritanyarat W, Lertrat P, Subindee S, Surit P, Theeranut A, Silarat M, Trisirirat S, Saengsuwan J, Srisanpang P. HEALTH PROFILE OF OLDER PERSONS IN HEALTH CARE INSTITUTE AND IN COMMUNITY (ภาพสุขภาพของผู้สูงอายุในสถาบันบริการสุขภาพ และในชุมชน). Journal of Nursing Science and Health. 2012;35(2):15-24.
ศิริมาศ ภูมิไชยา, แสงอรุณ อิสระมาลัย, ขนิษฐา นาคะ. Health status and dependency of Thai elderly in an urban area: Hat Yai Municipality. Journal of Liberal Arts Prince of Songkla University. 2018 Jun 30;10(1):308-51.
โครงการสุขภาพคนไทย. 2562. ผู้สูงอายุ. สุขภาพคนไทย 2562 (หน้า 32-33). นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.
สํานักงานสถิติแห่งชาติ. รายงานผลเบื้องต้นการสำรวจประชากร สูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2557. กรุงเทพฯ: สํานักงานสถิติแห่งชาติ; 2557.
Yamwong P, Assantachai P, Amornrat A. Prevalence of dyslipidemia in the elderly in rural areas of Thailand. Southeast Asian journal of tropical medicine and public health. 2000 Mar 7;31(1):158-62.
Damrongwiriyakul MD, Bijaphala S, Malila S, Rerksngarm T. Comparison of serum cystatin C, serum creatinine and glomerular filtration rate estimation by CKD-EPI equation in Thai elderly. Journal of the Medical Technologist Association of Thailand. 2015 Aug 1;43(2).
Uttawichai K, Takahashi M, Kiyoshi S, Hirai K, Kasempitakpong B, Matanasarawoot A, Sermpanich N. Physical check‐up and blood data analysis in the Thai elderly of Chaingmai Province, Thailand. Geriatrics & Gerontology International. 2004 Sep;4:S220-2.
Porapakkham Y, Pattaraarchachai J, Aekplakorn W. Prevalence, awareness, treatment and control of hypertension and diabetes mellitus among the elderly: the 2004 National Health Examination Survey III, Thailand. Singapore medical journal. 2008 Nov 1;49(11):868.
Lin MY, Chiu YW, Lee CH, Yu HY, Chen HC, Wu MT, Hwang SJ. Factors associated with CKD in the elderly and nonelderly population. Clinical Journal of the American Society of Nephrology. 2013 Jan 1;8(1):33-40.
ปิยะภร ไพรสนธิ์, พรทิพย์ สารีโส, พัชราภรณ์ อารีย์, วราภรณ์ เสถียรนพเก้า, อุไรวรรณ ชัยมินทร์, ปิยะนุช พูล วิวัฒน์. ภาวะโลหิตจางในผู้สูงอายุภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย; Anaemia in Elderly People in Upper-Northern Thailand. Thai Journal of Nursing Council. 2017 Jun 8;32(1):133-45.
Deeruksa L, Sanchaisuriya K. Anemia in the elderly in Northeastern Thailand: a community-based study investigating prevalence, contributing factors, and hematologic features. Acta haematologica. 2017;138(2):96-102.
Jitapunkul S, Kunanusont C, Phoolcharoen W, Suriyawongpaisal P. Prevalence estimation of dementia among Thai elderly: a national survey. Journal of the Medical Association of Thailand= Chotmaihet thangphaet. 2001 Apr;84(4):461-7.
Senanarong V, Poungvarin N, Sukhatunga K, Prayoonwiwat N, Chaisewikul R, Petchurai R, Praditsuwan R, Udompunthurak S, Viriyavejakul A. Cognitive status in the community dwelling Thai elderly. Journal of the Medical Association of Thailand= Chotmaihet thangphaet. 2001 Mar;84(3):408-16.
Thongtang O, Sukhatunga K, Ngamthipwatthana T, Chulakadabba S, Vuthiganond S, Pooviboonsuk P, Kooptiwoot S, Phattharayuttawat S. Prevalence and incidence of depression in the Thai elderly. Journal of the Medical Association of Thailand= Chotmaihet thangphaet. 2002 May;85(5):540-4.
Pengsorn N, Muangpaisan W, Assantachai P, Chalermsri C. Comparison of Nutritional Status Screening by the Mini Nutritional Assessment (MNA®) and the Nutrition Alert Form (NAF) in Elderly Patients Setting at a Geriatric Clinic, Siriraj Hospital. JOURNAL OF THE MEDICAL ASSOCIATION OF THAILAND. 2018 Jul 1;101(7):869-74.
Thaweewannakij T, Amatachaya S, Peungsuwan P, Mato L. Balance, fall and quality of life in active and inactive elderly. Journal of Medical Technology and Physical Therapy. 2010 Dec 21;22(3):271-9.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. รายงานการสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ.2560 = Report on the 2017 survey of the older persons in Thailand /.กรุงเทพฯ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ; 2561.