การพัฒนารูปแบบโรงอาหารมาตรฐานสุขาภิบาลอาหารของโรงพยาบาล
คำสำคัญ:
โรงพยาบาล, รูปแบบโรงอาหารมาตรฐานสุขาภิบาลอาหาร, การพัฒนารูปแบบบทคัดย่อ
บทนำ: การพัฒนารูปแบบโรงอาหารมาตรฐานสุขาภิบาลอาหารของโรงพยาบาล เพื่อยกระดับคุณภาพ ความสะอาด ปลอดภัย ได้มาตรฐาน และได้รูปแบบที่เหมาะสม
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความรู้ ทัศนคติ การปฏิบัติ และการมีส่วนร่วมของผู้สัมผัสอาหารในโรงอาหารของโรงพยาบาล และเพื่อพัฒนารูปแบบโรงอาหารมาตรฐานสุขาภิบาลอาหารของโรงพยาบาล
วิธีการศึกษา: เป็นวิจัยปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนารูปแบบโรงอาหารมาตรฐานสุขาภิบาลอาหารของโรงพยาบาล จำนวน 5 แห่ง การศึกษาแบ่งเป็น 4 ระยะ คือ 1) การทบทวน วิเคราะห์ ศึกษาความรู้ ทัศนคติ การปฏิบัติ และการมีส่วนร่วมของผู้สัมผัสอาหาร 2) การประชุมวางแผนปฏิบัติการพัฒนารูปแบบ โรงอาหารมาตรฐานแบบมีส่วนร่วม 3) การปฏิบัติการตามแผนและการสังเกตผลการปฏิบัติการ 4) การประเมินผลลัพธ์ของการปฏิบัติการและการสะท้อนผลให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย มีระยะเวลาติดตามผลเป็นเวลา 6 เดือน ข้อจำกัดของการศึกษา คือ กลุ่มตัวอย่างขนาดเล็ก (n = 50) และขาดกลุ่มควบคุม เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ การประชุมและการสังเกต วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการศึกษา: หลังดำเนินการพบว่า ความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติของผู้สัมผัสอาหารอยู่ในระดับดี การมีส่วนร่วมของผู้สัมผัสอาหารอยู่ในระดับมากที่สุด การปฏิบัติด้านสุขาภิบาลอาหารและการมีส่วนร่วมของผู้สัมผัสอาหารสูงกว่าก่อนดำเนินการอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .01) วิธีการพัฒนาโรงอาหารมาตรฐานสุขาภิบาลอาหารของโรงพยาบาล ได้แก่ การวิเคราะห์สภาพปัญหา ความต้องการพัฒนาและบริบทการดำเนินงาน การประชุมวางแผนปฏิบัติการพัฒนารูปแบบโรงอาหารมาตรฐานแบบมีส่วนร่วม การปฏิบัติการตามแผนและการสังเกตผลการปฏิบัติ และการประเมินผลลัพธ์และสะท้อนผลการปฏิบัติ ประกอบด้วย 1. ประกาศขับเคลื่อนนโยบายโรงพยาบาลอาหารปลอดภัยและโรงอาหารมาตรฐานสุขาภิบาลอาหาร 2. คณะกรรมการบริหารให้ความสำคัญและสนับสนุนการดำเนินงาน 3. การตรวจสุขภาพและฝึกอบรมผู้สัมผัสอาหาร 4. ใช้น้ำและวัตถุดิบที่ปลอดภัย 5. ระบบสุขาภิบาลอาหารที่ปลอดภัย 6. การรณรงค์ทำความสะอาดโรงอาหาร 7. มีแนวปฏิบัติด้านสุขอนามัยและสุขาภิบาลอาหารในโรงอาหาร 8. ภาคีเครือข่ายร่วมการดำเนินงานสุขาภิบาลอาหาร
สรุป: มีรูปแบบโรงอาหารมาตรฐานสุขาภิบาลอาหารของโรงพยาบาลที่เหมาะสม
เอกสารอ้างอิง
กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค. สรุปรายงานการเฝ้าระวังโรค ประจำปี 2565 [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค; 2565 [สืบค้นเมื่อ 14 มกราคม 2567]. สืบค้นจาก: https://apps-ddc.moph.go.th/boeeng/annual/php
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจละสังคม. การสำรวจอนามัย สวัสดิการ และพฤติกรรมการบริโภคของประชากรพ.ศ. 2560. กรุงเทพฯ: เท็กซ์ แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคชั่น.
WHO. Compendium of WHO and other UN guidance on health and environment [internet]. Geneva Switzerland: WHO; 2021 [cited 2024 June 27]. Available from: http://www.who.int/teams/environment-climate-change-and-health
NHS England. National standards for healthcare food and drink [internet]. London: NHS England; 2022 [cited 2024 Jul 20]. Available from: https://www.england.nhs.uk/long-read/national-standards-for-healthcare-food-and-drink/
Department of Health. A toolkit to support the development of a hospital food and drink strategy [internet]. London: Gov.UK; 2016 [cited 2024 Feb 7]. Available from: https://assets.publishing.service.gov.uk/media/5a81756fed915d74e623260c/Toolkit_Feb_16.pdf
Kemmis S, Mc Taggart R, Nixon R. The action research planer. Doing critical participatory action research. Springer; 2014.
ศิริชัย กาญจนวาสี, ทวีวัฒน์ ปิตยานนท์, ดิเรก ศรีสุโข. การเลือกใช้สถิติที่เหมาะสมสำหรับการวิจัย. 7. กรุงเทพฯ: แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2559.
กภัสสร รัตนมณี. ความรู้และการปฏิบัติตามหลักสุขาภิบาลอาหารของผู้สัมผัสอาหารในโรงเรียนมงฟอร์ตวิทยาลัย [วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต]. เชียงใหม่; คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2558.
จุฑามาศ ทองคำ, ธนภพ โสตรโยม. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติงานตามหลักเกณฑ์มาตรฐานสุขาภิบาลอาหารของผู้สัมผัสอาหารในโรงอาหารกระทรวงสาธารณสุข จังหวัดนนทบุรี ในสถานการณ์ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. วารสารพัฒนาเทคนิคศึกษา. 2566;36(128):94.
ธนชีพ พีระธรณิศร์, ดุสิต สุจิรารัตน์, ศิราณี ศรีใส. การวิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อสภาวการณ์สุขาภิบาลอาหารในเขตเทศบาลนครพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก. วารสารสาธารณสุขศาสตร์. 2558;45(3):230-243.
ปัญจ์ปพัชรภร บุญพร้อม, อินจิรา นิยมธูร, บุญส่ง ไข่เกษ, (2017). การประเมินมาตรฐานสถานที่จำหน่ายอาหาร กรณีศึกษาโรงอาหารวิทยาลัยเทคโนโลยีสุขภาพและบริการกรุงเทพฯ. วารสารวิจัยรำไพพรรณี. 2560;11(2):177-187.
วัชรินทร์ ทองสีเหลือง, มารศรี กลางประพันธ์, สมเกียรติ พละจิตต์. การพัฒนาการดำเนินงานอาหารปลอดภัยในมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม [วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต]. สกลนคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร; 2564.
ณัฏฐวี ชั่งชัย, อัญรินทร์ พิธาภักดีสถิตย์, จิริสุดา สินธุศิริ, วรางคณา วิเศษมณีลี, เสาวลักษณ์ ลักษมีจรัลกุล, กรรณิการ์ แจ้งวิจารณ์. สภาวะสุขาภิบาลอาหารของร้านจำหน่ายอาหารในมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง จังหวัดสมุทรปราการ. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน. 2565;8(1):91-94.
ลลิตา สมสัตย์, อุไรวรรณ อินทร์ม่วง. (2016). การสุขาภิบาลอาหารและการจัดการสิ่งแวดล้อมของศูนย์อาหารและบริการ มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในจังหวัดขอนแก่น. วารสารวิจัย มข. 2559;16(3):73-80.
Perneger TV. The Swiss cheese model of safety incidents: are there holes in the metaphor? BMC Health Services Research. 2005;5(71). doi:10.1186/1472-6963-5-71.
Abdul Rais, A.R., Zakaria, N.S. and Jaafar, S.N. Hospital healthy cafeteria initiatives: a systematic review of consumer behaviour related studies. Food Research. 2022; 6(5): 183 – 198. Doi: org/10.26656/fr.2017.6(5).535.
สุกัญญา อินทชัย, รัตนาภรณ์ อาวิพันธ์, กรรณิการ์ ณ ลำปาง. กระบวนการมีส่วนร่วมของผู้ประกอบการจำหน่ายอาหารในการจัดการสุขาภิบาลอาหารในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่. วารสารวิจัย มข. 2563;20(1):19-26.
รัชตพล มีลาภ. การพัฒนาการจัดการอาหารริมบาทวิถีโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายจังหวัดสมุทรสาคร. วารสารวิชาการทางการแพทย์และสาธารณสุข สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา.2567;4(1):232-233.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 โรงพยาบาลหัวหิน
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารหัวหินเวชสาร เป็นลิขสิทธิ์ของโรงพยาบาลหัวหิน
บทความที่ลงพิมพ์ใน วารสารหัวหินเวชสาร ถือว่าเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียนคณะบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
