ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการผ่าตัดไส้ติ่งแล้วไม่พบพยาธิสภาพในผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยไส้ติ่งอักเสบ

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: โรคไส้ติ่งอักเสบเป็นโรคที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยปวดท้องซึ่งเข้ารับการรักษาที่แผนกฉุกเฉิน ผู้ป่วยที่สงสัยภาวะไส้ติ่งอักเสบควรได้รับการผ่าตัดอย่างรวดเร็วเพื่อลดภาวะแทรกซ้อนของโรคไส้ติ่งอักเสบ อย่างไรก็ตามมีผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดไส้ติ่งโดยไม่จำเป็น เนื่องจากพบว่าผู้ป่วยซึ่งได้รับการวินิจฉัยก่อนผ่าตัดเป็นไส้ติ่งอักเสบบางรายมีผลการตรวจทางพยาธิวิทยาไม่พบการอักเสบของไส้ติ่ง

วัตถุประสงค์: ประเมินอัตราการผ่าตัดไส้ติ่งที่ไม่พบพยาธิสภาพและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการผ่าตัดไส้ติ่งที่ไม่พบพยาธิสภาพ

วิธีการศึกษา: การศึกษานี้เป็นการศึกษาแบบ Case control study โดยเป็นการทบทวนเอกสารย้อนหลัง ตั้งแต่ วันที่ 1 มกราคม 2564 จนถึง 30 มิถุนายน 2566 เก็บข้อมูลผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยหลักเป็นไส้ติ่งอักเสบตามระบบ ICD-10 ผู้ป่วยถูกจำแนกเป็น 2 กลุ่ม คือ ผู้ป่วยที่ผลการตรวจพยาธิวิทยาพบการอักเสบของไส้ติ่ง และผู้ป่วยที่ผลการตรวจพยาธิวิทยาไม่พบการอักเสบของไส้ติ่ง วิเคราะห์ปัจจัยที่สัมพันธ์กับ การผ่าตัดไส้ติ่งแล้วไม่พบพยาธิ โดยพิจารณาจากการวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติกพหุนาม แสดงผลด้วย Odds ratio (OR) และ 95% Confidence interval

ผลการศึกษา: กลุ่มผู้ป่วยที่ทำการศึกษา 1,038 ราย พบอัตราการผ่าตัดไส้ติ่งที่ไม่พบพยาธิสภาพร้อยละ 27.8 ปัจจัยที่เพิ่มโอกาสเกิดการผ่าตัดไส้ติ่งที่ไม่พบพยาธิสภาพได้แก่ อายุน้อยกว่า 40 ปี (OR 1.84, P < 0.05), เพศหญิง (OR 1.97, P < 0.05), อาการถ่ายเหลวผิดปกติ (OR 1.69, P < 0.05) และไม่ได้รับการตรวจทางรังสีวินิจฉัยก่อนผ่าตัด (OR 2.38, P < 0.05) ปัจจัยที่ลดโอกาสเกิดการผ่าตัดไส้ติ่งที่ไม่พบพยาธิสภาพได้แก่ อาการเบื่ออาหาร(OR 0.71, P < 0.05), อาการปวดท้องย้ายตำแหน่ง (OR 0.65, P < 0.05) เม็ดเลือดขาวมากกว่า 10,000 เซลล์ต่อลูกบาศก์มิลลิเมตร (OR 0.49, P < 0.05), จำนวนเม็ดเลือดขาวชนิดนิวโทรฟิลล์มากกว่าร้อยละ75 (OR 0.50, P < 0.05)

สรุป: การวินิจฉัยไส้ติ่งอักเสบในผู้ป่วยเพศหญิงหรือผู้ป่วยที่มีอายุน้อยกว่า 40 ปีหรือผู้ป่วยที่มีอาการถ่ายเหลวผิดปกติร่วมด้วย ควรทำอย่างระมัดระวัง การใช้ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ และการส่งตรวจทางรังสีวินิจฉัยก่อนผ่าตัด สามารถลดโอกาสเกิดการผ่าตัดไส้ติ่งแล้วไม่พบพยาธิสภาพได้