ปัจจัยที่มีผลต่อระยะความรุนแรงของการเกิดมะเร็งรังไข่ชนิดเยื่อบุผิว ของผู้ป่วยที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

บทคัดย่อ

บทนำ: โรคมะเร็งรังไข่เป็นมะเร็งที่มีอัตราการเสียชีวิตสูงที่สุดในกลุ่มมะเร็งอวัยวะสืบพันธุ์สตรี และเป็นมะเร็งที่พบมีอุบัติการณ์ของโรคเป็นอันดับ 6 ในสตรีไทย การรอดชีวิตที่ 5 ปี แรกของผู้ป่วยมะเร็งรังไข่เพียงร้อยละ 46 แต่หากได้รับการวินิจฉัยที่ระยะเริ่มแรกก็จะเพิ่มอัตราการรอดชีวิตที่ 5 ปีแรกสูงขึ้นเป็นร้อยละ 94 และเป็นที่ยอมรับกันว่าการรักษาผู้ป่วยมะเร็งรังไข่ที่ประกอบด้วยการผ่าตัดและการให้ยาเคมีบำบัดจะได้ผลดีที่สุดหากได้รับการดูแลรักษาตั้งแต่เริ่มต้นโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งนรีเวช

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อระยะความรุนแรงของการเกิดมะเร็งรังไข่ชนิดเยื่อบุผิวของผู้ป่วยที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบเก็บข้อมูลย้อนหลัง โดยเก็บข้อมูลจากเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์และแฟ้มทะเบียนผู้ป่วยของแผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลหัวหิน ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2560 ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2565 เป็นระยะเวลา 5 ปี ทั้งหมด 63 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลสำหรับการวิจัยครั้งนี้ คือ แบบเก็บข้อมูล ประกอบด้วย อายุ ค่า CA125 ผลอัลตร้าซาวด์ (ความผิดปกติของอัลตร้าซาวด์ประกอบไปด้วย 1) มีลักษณะของถุงน้ำหลายใบที่อยู่ใกล้ชิดกัน 2) มีบริเวณที่เป็นเนื้อแข็งตันในรอยโรครังไข่ 3) มีรอยโรคของรังไข่ทั้งสองข้าง 4) มีภาวะท้องมานหรือน้ำในท้องปริมาณมาก 5) มีการกระจายของรอยโรคไปตามอวัยวะอื่นๆ โดยหากพบความผิดปกติเพียง 1 ข้อจะจัดอยู่ในกลุ่มความผิดปกติน้อย แต่หากพบความผิดปกติตั้งแต่ 2 ข้อขึ้นไปจัดอยู่ในกลุ่มความผิดปกติมาก) การหมดประจำเดือน ขนาดของเนื้องอก การตั้งครรภ์ ดัชนีมวลกาย คะแนน Risk of Malignancy Index (RMI) และระยะความรุนแรงของมะเร็งรังไข่ นำมาวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistics) ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ความถี่ ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทำการวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อระยะความรุนแรงของการเกิดมะเร็งรังไข่ชนิดเยื่อบุผิวของผู้ป่วยที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โดยใช้ Chi-square test และ independent t-test

ผลการศึกษา: กลุ่มผู้ป่วยจำนวน 63 ราย ระยะเริ่มต้นเทียบกับกลุ่มผู้ป่วยระยะลุกลาม พบว่า ค่า CA125 ในมะเร็งรังไข่ระยะเริ่มต้น 175.8+349.3 ยูนิต/มล. น้อยกว่ามะเร็งรังไข่ระยะลุกลาม 2636.3+2793.2 ยูนิต/มล. อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) นอกจากนี้ยังพบว่า ค่าคะแนน RMI ในมะเร็งรังไข่ระยะเริ่มต้น 2161.0+9 น้อยกว่ามะเร็งรังไข่ระยะลุกลาม 56583.6+71796.5 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) นอกจากนี้ยังพบว่าผลอัลตร้าซาวด์ การหมดประจำเดือน และขนาดของเนื้องอก มีความสัมพันธ์กับระยะความรุนแรงของมะเร็งรังไข่อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ส่วนปัจจัยอื่นๆ ไม่มีความสัมพันธ์กับระยะความรุนแรงของการเกิดมะเร็งรังไข่ชนิดเยื่อบุผิว

สรุป: จากผลการวิจัยควรคัดกรองมะเร็งรังไข่ชนิดเยื่อบุผิวในผู้หญิงภาวะหมดประจำเดือน โดยการใช้ ค่า CA125 และอัลตร้าซาวด์ ทำให้สามารถตรวจพบได้ในระยะเริ่มแรก ผ่าตัดเอาเนื้องอกออกได้อย่างรวดเร็ว และจะสามารถเพิ่มอัตราการรอดชีพผู้ป่วยได้มากขึ้น