การศึกษาปัจจัยเสี่ยงของภาวะจุดรับภาพชัดบวมจากเบาหวานของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในโรงพยาบาลหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

บทคัดย่อ

บทนำ: โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่พบบ่อยและเป็นปัญหาสำคัญของสาธารณสุขไทย และพบว่าผู้ป่วยเบาหวานจำนวนมากตรวจพบมีภาวะเบาหวานขึ้นจอตา ผู้ป่วยที่มีภาวะเบาหวานขึ้นจอตาพบว่ามีบางรายที่มีภาวะจุดรับภาพชัดบวม จำเป็นต้องได้รับการรักษาด้วยการฉีดยาเข้าตา ทำให้เสียค่าใช้จ่ายในการรักษาค่อนข้างสูง นำไปสู่การศึกษาปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดภาวะจุดรับภาพชัดบวม เพื่อช่วยป้องกันหรือลดการเกิดภาวะจุดรับภาพชัดบวม

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยเสี่ยงของภาวะจุดรับภาพชัดบวมจากเบาหวานของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบเก็บข้อมูลย้อนหลัง (Retrospective analytic study) จากแบบบันทึกข้อมูลของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ในระยะเวลาตั้งแต่            1 มกราคม พ.ศ. 2564 จนถึงวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ.2565 เป็นระยะเวลา 2 ปี ซึ่งเป็นจำนวนทั้งหมด 451 คน โดยใช้แบบบันทึกเก็บข้อมูล ซึ่งประกอบด้วย เพศ อายุ ระยะเวลาการเป็นเบาหวาน ระดับน้ำตาลสะสมในเลือด ระดับของเบาหวานขึ้นจอตา ระดับความดันเลือด ระดับไขมันในเลือด ระดับการทำงานของไตจากเลือด ภาวะโปรตีนรั่วทางปัสสาวะ การใช้ยารักษาไขมันกลุ่ม Statins และภาวะจุดรับภาพชัดบวม นำมาวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดภาวะจุดรับภาพชัดบวมจากเบาหวานของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ด้วยการวิเคราะห์ t-test independent, Chi-square test และ Binary logistic regression

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีภาวะเบาหวานขึ้นจอตา ในโรงพยาบาลหัวหินทั้งหมด 451 ราย      พบการเกิดภาวะจุดรับภาพชัดบวม ร้อยละ 10.4 จากการศึกษา โดยนำตัวแปรเดี่ยวมาวิเคราะห์เชิงพหุ          พบความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ระหว่างการเกิดภาวะจุดรับภาพชัดบวมกับระยะเวลาการเป็นเบาหวานและระดับของเบาหวานขึ้นจอตา โดยระยะเวลาการเป็นเบาหวานมากกว่า 10 ปี ทำให้มีโอกาสเกิดภาวะจุดรับภาพชัดบวมสูงกว่าระยะเวลาการเป็นเบาหวาน 1-5 ปีถึง 9.76 เท่า และระดับของเบาหวานขึ้นจอตาขั้นรุนแรงและรุนแรงมาก เป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้มีโอกาสเกิดภาวะจุดรับภาพชัดบวม สูงกว่าผู้ป่วยเบาหวานที่มีระดับของเบาหวานขึ้นจอตาขั้นเล็กน้อยถึง 55.43 และ 42.53 เท่า ตามลำดับ ส่วนปัจจัยอื่นๆ ได้แก่ ระดับน้ำตาลสะสมในเลือด, ระดับความดันเลือด, ระดับไขมันในเลือด, ระดับการทำงานของไตจากเลือด ภาวะโปรตีนรั่วทางปัสสาวะ และการใช้ยารักษาไขมันกลุ่ม Statins ไม่พบความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะจุดรับภาพชัดบวม

สรุป: การเกิดภาวะจุดรับภาพชัดบวมจากเบาหวานของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ คือร้อยละ 10.4 ระยะเวลาการเป็นเบาหวานและระดับของเบาหวานขึ้นจอตามีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะจุดรับภาพชัดบวม