ผลของโปรแกรมการออกกำลังกายฟื้นฟูสมรรถภาพปอด “วันเพ็ญ โมเดล” เพื่อพัฒนาแนวทางการฟื้นฟูผู้ปุวย COPD stage 2-4 class C,D ที่ เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลหัวหิน

บทคัดย่อ

ที่มาและความสาคัญ : ผู้ปุวยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังที่เข้ามารักษาที่โรงพยาบาลหัวหิน มักมีอาการหอบ เหนื่อย ง่าย รูปร่างผอม ลักษณะของทรวงอกขาดความยืดหยุ่น และมีอาการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อแขน และขา ไม่สามารถประกอบกิจวัตรประจาวันได้เหมือนคนปกติ ทางโรงพยาบาลจึงได้มีการพัฒนาแนวทางการฟื้นฟูผู้ป่วย COPD stage 2- 4 class C, D ในรูปแบบ ที่เรียกว่า “วันเพ็ญ โมเดล” และต้องการศึกษาผลของโปรแกรมนี้ วิธีการวิจัย : การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลอง มีวัตถุประสงค์ เพื่อเปรียบเทียบผลด้านสมรรถภาพของปอด ค่า FEV1/ FVC %, FEV1%, FVC%, ระยะทางในการเดินทางราบ 6 นาที, การขยายตัวของทรวงอก, ค่าความเหนื่อยขณะพัก, ค่าความเหนื่อยหลังออกกำลังกาย, ความรู้สึกเหนื่อยในการประกอบกิจวัตรประจำวัน ผลกระทบของโรคถุงลมโปุงพองต่อความผาสุก และระดับความเครียดของผู้ปุวย COPD stage 2 - 4 class C, D ที่เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลหัวหิน ก่อนและหลังการออกกำลังกายฟื้นฟูสมรรถภาพปอด “วันเพ็ญ โมเดล” กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ปุวยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังที่มีระดับความรุนแรงของโรคที่ระดับ 2 - 4 class C, D จำนวน 13 คน จากคลินิกโรคทางเดินหายใจอุดกั้นเรื้อรังงานผู้ปุวยนอกโรงพยาบาลหัวหิน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาวิเคราะห์ และ paired t – test ผลการวิจัย : 1. ค่าการขยายตัวของทรวงอกระดับบน และระดับล่างหลังการออกกำลังกายฟื้นฟูสมรรถภาพปอด มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p<0.05 โดยมีค่าการขยายตัวของทรวงอกระดับบน และระดับล่างหลังการฝึก (xˉ =4.46 และ5.00) สูงกว่าก่อนการฝึก (xˉ =2.69 และ2.38) 2. ผลกระทบของโรคถุงลมโปุงพองต่อความผาสุก(CAT score) หลังการออกกำลังกายฟื้นฟูสมรรถภาพปอด มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p< 0.05 โดยหลังการฝึก (xˉ =1.307) ต่ำกว่าก่อนฝึก (xˉ =1.6154) 3. ค่าความรู้สึกเหนื่อยในการประกอบกิจวัตรประจำวันหลังการออกกำลังกายฟื้นฟูสมรรถภาพปอด (mMRC score) มีความแตกต่างกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p<0.05 โดยหลังการฝึก (xˉ =1.62) ต่ำกว่าก่อนฝึก (xˉ =2.92) และ 4. ระดับความเครียดหลังการออกกำลังกายฟื้นฟูสมรรถภาพปอด มี ความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p<0.05 โดยหลังการฝึก (xˉ =1.07) ต่ำกว่าก่อนฝึก (xˉ =2.00) ส่วนผลด้านสมรรถภาพของปอดของผู้ป่วย FEV1/FVC% FEV1% FVC% ระยะทางในการเดินทางราบ 6 นาที ค่าความเหนื่อยขณะพัก ค่าความเหนื่อยหลังออกกำลังกาย หลังการฟื้นฟูมีค่าเพิ่มขึ้นแต่ไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p<0.05 สรุปผล: โปรแกรมการออกกำลังกายฟื้นฟูสมรรถภาพปอด “ วันเพ็ญ โมเดล” สามารถเพิ่มการขยายตัวของทรวงอก ส่วนบน และส่วนล่าง ความรู้สึกเหนื่อยในการประกอบกิจวัตรประจำวัน ผลกระทบของโรคถุงลมโปุงพองต่อความ ผาสุก และระดับความเครียดลดลง อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติ ในผู้ปุวยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง stage 2 - 4 class C, D class C, D ที่เข้ามารับบริการที่โรงพยาบาลหัวหิน แต่ไม่มีผลต่อสมรรถภาพของปอด