ผลของโปรแกรมการให้ความรู้ต่อพฤติกรรมการปฏิบัติตัวของ ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่

Main Article Content

ณัฐฏ์สดา วิชัยชาติ

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: การให้ความรู้ต่อพฤติกรรมการปฏิบัติตัวของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โดยใช้แนวคิดการจัดการตนเองของผู้ป่วยมาดำเนินการจัดทำโปรแกรมการดูแลตนเอง เพื่อชะลอไตเสื่อมระยะที่ 3 จะส่งผลให้ผู้ป่วยได้รับการดูแลที่เหมาะสมกับสภาพปัญหา ลดการเข้าสู่ระยะไตเสื่อม ทำให้ผู้ป่วยที่จะได้รับการพัฒนาพฤติกรรมสุขภาพของตนเองมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น


วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการให้ความรู้และพฤติกรรมการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อมแก่ผู้ป่วยในการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โดยเปรียบเทียบพฤติกรรมการปฏิบัติตัวของผู้ป่วยก่อนและหลังการได้รับโปรแกรม


วิธีการศึกษา: การวิจัยกึ่งทดลองแบบ 1 กลุ่ม ชนิดวัดแบบกลุ่มเดียวไม่มีกลุ่มเปรียบเทียบ ทำการศึกษาในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่เข้าสู่ภาวะไตเรื้อรังระยะที่ 3 ในคลินิกโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โรงพยาบาลจอมทอง ระหว่างวันที่ 1 มกราคม–31 กรกฎาคม พ.ศ. 2567 โดยให้โปรแกรมการให้ความรู้และพฤติกรรมการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อม และเปรียบเทียบผลก่อนและหลังการทดลองด้วยสถิติ paired t-test กำหนดระดับนัยสำคัญที่ 0.05


ผลการศึกษา: กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 12 ราย มีอายุเฉลี่ย 60.6 ± 6.3 ปี พบว่า หลังได้รับโปรแกรมการให้ความรู้ และพฤติกรรมการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อม ผู้ป่วยมีคะแนนความรู้ก่อนและหลังการเข้าร่วมโปรแกรมคิดเป็นค่าเฉลี่ยร้อยละ 66.5 และ 73.9 ตามลำดับ พฤติกรรมการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อมมีแนวโน้มดีขึ้นหลังได้รับโปรแกรม (ค่าเฉลี่ย ± ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เท่ากับ 3.46 ± 0.59 และ 3.49 ± 0.72 ตามลำดับ) ขณะที่ผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วยพบว่าค่าเฉลี่ยระดับน้ำตาลในเลือดลดลงจาก 202 เป็น 190 mg/dl เมื่อเปรียบเทียบก่อนและหลังการได้รับโปรแกรมพบว่า ค่าเฉลี่ยพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (t=7.37, p<0.001)


สรุปและข้อเสนอแนะ: โปรแกรมการให้ความรู้และพฤติกรรมการจัดการตนเองเพื่อชะลอไตเสื่อม ส่งผลต่อให้ผู้ป่วยมีการจัดการตนเองดีขึ้นทั้งด้านความรู้และพฤติกรรมการจัดการดูแลตนเอง อีกทั้งยังส่งผลเชิงบวกต่อผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ดังนั้นนำโปรแกรมดังกล่าวมาบูรณาการร่วมกับการให้การพยาบาลตามรูปแบบปกติเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการดูแลตนเองของผู้ป่วย ซึ่งนอกจากจะสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดดีขึ้นแล้วยังสามารถชะลอภาวะไตเสื่อมในอนาคตได้อีกด้วย

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
1.
วิชัยชาติ ณ. ผลของโปรแกรมการให้ความรู้ต่อพฤติกรรมการปฏิบัติตัวของ ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่. crmj [อินเทอร์เน็ต]. 30 ธันวาคม 2025 [อ้างถึง 31 ธันวาคม 2025];17(3):147-59. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/crmjournal/article/view/279272
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ

เอกสารอ้างอิง

Royal College of Physicians of Thailand under the Patronage of His Majesty the King; Diabetes Society of Thailand. Clinical practice guidelines for diabetes mellitus [Internet]. Bangkok: Royal College of Physicians of Thailand; 2023 [cited 2024 Jul 10]. Available from: https://drive.google.com/file/d/1OAIDiCyGsJYA1-wTAxoOu6yL_YL9c7IG/view

Division of Noncommunicable Diseases, Department of Disease Control. Situation report on the impact of the COVID-19 outbreak on noncommunicable diseases and related factors in Thailand, January 2020 to November 2021. Nonthaburi: Division of Noncommunicable Diseases, Department of Disease Control. 2022.

Cheumthonh P, Kimsungnoen N, Namjuntra R. Effects of support and education program on self-care behavior and blood sugar level. Journal of Nursing Science and Health. 2020;43(1);78-86.

Chiang Mai Provincial Public Health Office. Health Data Center. [online]. Retrieved on March 1, 2024 from https://www.chiangmaihealth.go.th

Kurasri L, Treetot T. The effect of a self-management skill program for delaying kidney deterioration on behavior and clinical outcomes with type 2 diabetes mellitus Muang Suang Hospital. Journal of Health Innovation Research and Development. 2023;43(3):21-31.

Kanfer FH, Gaelick-Buys L. Sefe-management methods. In: Kanfer FH, Goldstein AP, editors. Helping people change. 4 th ed. New York: Pergamon Press; 1991: p.2.

Thungtong S, Chinnawong T, Thaniwattananon P. Effects of self-management support program to delay diabetic nephropathy on self-management behavior and clinical outcomes in patients with type 2 diabetes. Songklanagarind Journal of Nursing. 2015;35(1):67-84.

Burns N, Grove S. The practice of nursing research: Appraisal, synthesis and generation of evidence. 6th ed. St. Louis: Saunders Elsevier; 2009.

Si Songkhram P, Wawadee S, Chanchai N. Effects of program for self-management of type 2 diabetes mellitus patients on self-management behaviors and fasting capillary blood glucose. Journal of Environmental Health and Community Health. 2020;5(1):84–94.

Chomwong P, Banchonhattakit P, Chusak T. The effect of self-management program for type 2 diabetic patients who cannot control blood sugar level in Kok Salung subdistrict, Phatthana Nikhom district, Lopburi province. Research and Development Health System Journa. 2024;17(2):240-53.

Anantasuk S. Health behavior development program to delay renal failure in non-insulin dependent diabetic patients in Bang Poon Subdistrict Health Promotion Hospital, Mueang Pathum Thani district, Pathum Thani province [dissertation]. Pathum Thani: Rajamangala University of Technology Thanyaburi; 2021.

Thongkhamnuch P. The effects of a health behavior development program on non-insulin dependent diabetes mellitus patients for delaying kidney deterioration Nam Pad hospital, Uttaradit province. Academic Journal for Primary Care and Public Health Development. 2024;2(2):105-17.