ต้นทุนต่อหน่วยบริการ รพ.สต.บ้านสระบัว อ.พยุหะคีรี จ.นครสวรรค์ ปีงบประมาณ 2563-2564

บทคัดย่อ

ความเป็นมา การศึกษาต้นทุนต่อหน่วยบริการเป็นการศึกษาทางเศรษฐศาสตร์สาธารณสุข เพื่อประเมินต้นทุนที่ใช้
ไปในการจัดบริการต่อหน่วยของสถานบริการ ซึ่งผลที่ได้จะใช้เป็นข้อมูลนำเข้าในการจัดสรรงบประมาณที่เหมาะสมและเพียงพอต่อการจัดบริการที่มีคุณภาพ

วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาต้นทุนต่อหน่วยบริการของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสระบัว อำเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์ ในปีงบประมาณ 2563–2564

วิธีการศึกษา เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา ในทัศนะของผู้ให้บริการ เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงทุติยภูมิย้อนหลัง
ในปีงบประมาณ 2563–2564 จากหลักฐานที่มีการบันทึกโดยใช้แบบบันทึกข้อมูลต้นทุนค่าแรง ต้นทุนค่าวัสดุ และต้นทุน
ค่าลงทุน เพื่อวิเคราะห์ต้นรวมทั้งหมดใน 14 งาน และวิเคราะห์ต้นทุนต่อหน่วยบริการใน 8 งานบริการ ได้แก่
งานรักษาพยาบาล งานอนามัยแม่และเด็ก งานวางแผนครอบครัว งานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค  งานอนามัยโรงเรียน งานโรคไม่ติดต่อ งานแพทย์แผนไทย และงานควบคุมโรค วิเคราะห์ผลการศึกษาด้วยสถิติเชิงพรรณนาได้แก่ จำนวน ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ผลรวม ร้อยละ สัดส่วน อัตราส่วน และค่าเฉลี่ย

ผลการศึกษา 1) ปีงบประมาณ 2563 ต้นทุนโดยตรงรวมเท่ากับ 1,843,951.84 บาท เป็นต้นทุนค่าแรง 1,300,899.84 บาท (ร้อยละ 70.55) ต้นทุนค่าวัสดุ  492,562.00 บาท (ร้อยละ 26.71) และต้นทุนค่าลงทุน 50,490.00 บาท (ร้อยละ 2.74) ปีงบประมาณ 2564 ต้นทุนโดยตรงรวมเท่ากับ 2,022,420.55 บาท เป็นต้นทุนค่าแรง 1,398,899.88 บาท (ร้อยละ 69.17) ต้นทุนค่าวัสดุ 556,234.00 บาท (ร้อยละ 27.50) และต้นทุนค่าลงทุน 67,286.67 บาท (ร้อยละ 3.33) ปีงบประมาณ 2563 อัตราส่วนต้นทุนค่าแรง:ต้นทุนค่าวัสดุ:ต้นทุนค่าลงทุน เท่ากับ 25.77 : 9.76 : 1.00 ปีงบประมาณ 2564 เท่ากับ 20.79 : 8.27 : 1.00 ปีงบประมาณ 2563 ต้นทุนต่อหน่วยบริการพบว่า สูงสุดอยู่ในงานควบคุมโรค 33,696.55 บาท/คน 6,739.31 บาท/ครั้ง ค่าต่ำสุดอยู่ในงานแพทย์แผนไทย 57.30 บาท/คน 36.01 บาท/ครั้ง ปีงบประมาณ 2564 พบว่า ค่าสูงสุดอยู่ในงานอนามัย
แม่และเด็ก 22,232.16 บาท/คน 3,705.36 บาท/ครั้ง ค่าต่ำสุดอยู่ในงานแพทย์แผนไทย 67.46 บาท/คน 49.68 บาท/ครั้ง

สรุปและข้อเสนอแนะ การลดต้นทุนต่อหน่วยและเพิ่มประสิทธิภาพในการให้บริการของ รพ.สต. บ้านสระบัว สามารถ
ทำได้สองแนวทาง คือ 1) ลดต้นทุนค่าวัสดุและต้นทุนค่าลงทุนลง โดยพิจารณาใช้ในรายการที่จำเป็นเพื่อการจัดบริการสุขภาพที่มีคุณภาพเท่านั้น 2) ปรับเพิ่มกระบวนการให้บริการในกิจกรรมเชิงรุกเข้าไปในชุมชนให้มากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งงานส่งเสริมสุขภาพและงานควบคุมป้องกันโรค ซึ่งจะทำให้สัดส่วนของต้นทุนค่าแรงของเจ้าหน้าที่กระจายไปอยู่ในงานเชิงรุกมากขึ้น