การพัฒนารูปแบบการเฝ้าระวังโรคซึมเศร้าโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนตำบลเนินหอม จังหวัดปราจีนบุรี

บทคัดย่อ

ความเป็นมา:โรคซึมเศร้า (Major Depressive Disorder) เป็นโรคทางจิตเวชที่พบได้บ่อยที่สุด ปี 2566 มีผู้ป่วยโรคซึมเศร้าสูง 2,400.03 รายต่อแสนประชากร ผลกระทบที่เกิดขึ้นก่อให้เกิดภาวะวิกฤตทางสุขภาพจิตแก่ผู้ใกล้ชิดรวมถึงการสูญเสียชีวิตก่อนวัยอันควร การค้นหาคัดกรองผู้ป่วยโรคซึมเศร้าโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน จะส่งผลโดยตรงการเข้าถึงบริการของผู้ป่วย ด้วยเหตุนี้ผู้วิจัยจึงได้ทําการพัฒนารูปแบบการเฝ้าระวังโรคซึมเศร้าโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนตําบลเนินหอม จังหวัดปราจีนบุรี

วัตถุประสงค์:เพื่อพัฒนารูปแบบการเฝ้าระวังโรคซึมเศร้าโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนตําบลเนินหอมจังหวัดปราจีนบุรี

วิธีการศึกษา:เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) โดยเก็บข้อมูลจากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสําคัญ จํานวน 36 คน ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม –31 พฤษภาคม 2567 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสอบถาม และประเด็นสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย (𝑥̅) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษา:1) การเฝ้าระวังโรคซึมเศร้าของชุมชนตําบลเนินหอม ส่วนใหญ่เป็นการตั้งรับในสถานบริการระดับปฐมภูมิ ไม่มีบริการเชิงรุกในพื้นที่ และเฝ้าระวังโรคโดยเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเท่านั้น 2) รูปแบบการเฝ้าระวังโรคซึมเศร้าที่พัฒนาขึ้น เป็นรูปแบบที่เพิ่มการมีส่วนร่วมของเครือข่ายในชุมชน ประกอบด้วย ผู้นําชุมชน ตัวแทนผู้สูงอายุ อาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมู่บ้าน และทีมสหวิชาชีพ หลังทดลองใช้รูปแบบการเฝ้าระวังโรคซึมเศร้าฯพบว่าในประชาชนกลุ่มเสี่ยงเพิ่มมากขึ้น จากร้อยละ 41.64 เป็นร้อยละ 73.80 และ 3) ความคิดเห็นของเครือข่ายแกนนําในชุมชนที่มีต่อรูปแบบการเฝ้าระวังโรคซึมเศร้าโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนตําบลเนินหอม จังหวัดปราจีนบุรี โดยรวมเห็นว่ารูปแบบฯ มีความเหมาะสมระดับมาก (𝑥̅= 4.06, S.D.= 0.61)

สรุปและข้อเสนอแนะ:การพัฒนารูปแบบการเฝ้าระวังโรคซึมเศร้าโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ทําให้สามารถคัดกรองประชาชนกลุ่มเสี่ยงได้เพิ่มขึ้น และให้การช่วยเหลือ หรือรักษาตามความรุนแรงของโรค สามารถเป็นต้นแบบให้โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบลได้ จึงควรขยายผลให้ครอบคุลมทุกพื้นที่ต่อไป