รายงานสอบสวนการระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 โรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่งในจังหวัดเชียงรายวันที่ 13-16 พฤษภาคม 2566

บทคัดย่อ

ความเป็นมา:  ตามรายงานสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 รายวัน กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุขประจำสัปดาห์ที่ 19 ปี พ.ศ.2566 วันที่ 7-13 พฤษภาคม 2566 พบผู้ป่วยรายใหม่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลทั้งหมด 2,356 ราย เฉลี่ยวันละ 334 ราย มีแนวโน้มพบผู้ป่วยรายใหม่เพิ่มขึ้น 8.7 เท่าของสัปดาห์ก่อนหน้า วันที่ 12 พฤษภาคม 2566 เจ้าหน้าที่งานควบคุมโรคติดต่อ โรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่ง จังหวัดเชียงราย ได้รับแจ้งจากเจ้าหน้าที่ห้องผ่าตัดว่ามีเจ้าหน้าที่ห้องผ่าตัด ตรวจ ATK ด้วยตนเองได้ผลบวก จำนวน 8 ราย เจ้าหน้าที่ควบคุมโรคจึงดำเนินการสอบสวนโรค

วัตถุประสงค์: เพื่อยืนยันการวินิจฉัยและการระบาดของโรค ค้นหาผู้สัมผัสโรค แหล่งรับเชื้อและปัจจัยที่มีผลต่อการติดเชื้อ บรรยายลักษณะทางระบาดวิทยา และหาแนวทางควบคุมโรค

วิธีการศึกษา: ศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา กำหนดนิยามโรค ได้แก่ ผู้ป่วยเข้าข่าย คือ ผู้ที่มีอาการอย่างใดอย่างหนึ่งดังต่อไปนี้ มีไข้วัดอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 37.50°C ขึ้นไป ไอ เจ็บคอ จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส และมีผลตรวจ Antigen test kit (ATK) ต่อเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 ให้ผลบวก และผู้ป่วยยืนยัน คือ ผู้ที่มีอาการดังกล่าว และมีผลตรวจทางห้องปฏิบัติการพบสารพันธุกรรมของเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 ในบุคลากรของโรงพยาบาลและผู้สัมผัส ตั้งแต่วันที่ 22 เมษายน – 21 มิถุนายน 2566 นอกจากนี้ยังได้ศึกษาสิ่งแวดล้อมที่มีความสัมพันธ์ต่อการระบาด

ผลการศึกษา: พบผู้ป่วยเข้าข่าย จำนวน 13 ราย และเป็นผู้ป่วยยืนยัน จำนวน 3 ราย เป็นเพศชายต่อเพศหญิงในอัตราส่วน 1:3  ค่ามัธยฐาน อายุ 34.50 ปี อัตราโจมจับในเจ้าหน้าที่ห้องผ่าตัด ร้อยละ 91.67 เพศหญิง ร้อยละ75.00 กลุ่มอายุ 20 – 59ปี ร้อยละ 68.42 จำนวนการได้รับวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 เท่ากับหรือมากกว่า 3 เข็ม ร้อยละ78.95 และได้รับเข็มสุดท้ายเกิน 6 เดือน ร้อยละ 65.22 ไม่พบผู้ป่วยที่มีอาการหนักหรือเสียชีวิต อาการที่พบมากที่สุด คือ ไอ ร้อยละ 100.00 ลักษณะการระบาดเป็นแบบแหล่งโรคแพร่กระจาย (Propagated source outbreak) จากการศึกษาสิ่งแวดล้อมพบว่า ก่อนเกิดการระบาด บุคลากรห้องผ่าตัดมีการพูดคุยใกล้ชิดโดยไม่ได้สวมหน้ากากอนามัยและรับประทานร่วมกัน พบผู้ป่วยที่สัมผัสร่วมบ้านเดียวกับบุคลากร และโครงสร้างของห้องผ่าตัดยังไม่ได้มาตรฐานตามแนวทางของกระทรวงสาธารณสุขกำหนด โดยผู้ป่วยที่เข้านิยามส่วนใหญ่เป็นบุคลากรทางการแพทย์ประจำห้องผ่าตัด จุดเริ่มต้น ของการระบาดยังไม่ชัดเจน ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการระบาด คือ การรับประทานอาหารร่วมกันของบุคลากรห้องผ่าตัด การพูดคุยใกล้ชิด โดยไม่ได้สวมหน้ากากอนามัย โดยเฉพาะในพื้นที่ห้องปิด และการเป็นผู้สัมผัสร่วมบ้าน

สรุปและข้อเสนอแนะ: การระบาดนี้เป็นการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่ง จังหวัดเชียงราย  มาตรการการป้องกันการติดเชื้อในบุคลากรและโครงสร้างห้องผ่าตัดควรได้รับการปรับปรุงและพัฒนาต่อไป