ผลของการปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อต่อประสิทธิผลทางคลินิกและด้านเศรษฐศาสตร์ในผู้ป่วยปอดอักเสบที่สัมพันธ์กับการใช้เครื่องช่วยหายใจ

บทคัดย่อ

ความเป็นมา : ปอดอักเสบที่สัมพันธ์กับการใช้เครื่องช่วยหายใจ เป็นปัญหาการติดเชื้อในโรงพยาบาลที่สำคัญและ
มีอัตราการตายสูงถึงร้อยละ 68.40 การรักษาผู้ป่วยหลังเกิดปอดอักเสบที่สัมพันธ์กับการใช้เครื่องช่วยหายใจมี
ความแตกต่างกันในแต่ละแผนกโดยรูปแบบการใช้ยาต้านจุลชีพอาจแตกต่างกัน มีทั้งที่มีการขอรับคำปรึกษากับแพทย์
โรคติดเชื้อและไม่มี ซึ่งอาจมีผลต่อการดำเนินของภาวะโรค

วัตถุประสงค์ : วัตถุประสงค์หลักเพื่อเปรียบเทียบประสิทธิผลทางคลินิกและต้นทุนในการรักษาปอดอักเสบที่สัมพันธ์กับการใช้เครื่องช่วยหายใจในผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับการรักษาหรือได้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อและกลุ่มที่ไม่ได้รับการรักษาหรือไม่ได้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อ

วิธีการศึกษา : เป็นการศึกษาข้อมูลย้อนหลังในผู้ป่วยอายุ 15 ปี ขึ้นไป ที่ได้รับการวินิจฉัยปอดอักเสบที่สัมพันธ์กับการใช้เครื่องช่วยหายใจ ระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2558 ถึง 30 ธันวาคม 2562 โดยเก็บรวบรวมข้อมูลของผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาหรือได้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อ และ ผู้ป่วยที่ไม่ได้รับการรักษาหรือไม่ได้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อ จำนวน 713 ราย ปรับความแตกต่างเริ่มต้นของผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มโดยใช้ Covariate Adjustment using the propensity score method  และวิเคราะห์ผลลัพธ์โดย multivariable risk regression กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติโดยใช้ค่า p<0.05

ผลการศึกษา : ผู้ป่วยที่ศึกษาจำนวน 713 ราย เป็นกลุ่มที่ได้รับการรักษาหรือได้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อ 391 ราย และกลุ่มที่ไม่ได้รับการรักษาหรือไม่ได้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อ 322 ราย เมื่อปรับความแตกต่างของข้อมูลทั่วไปผู้ป่วย พบว่า มี clinical improvement ไม่แตกต่างกัน IRR=0.93 (95%CI: 0.73 -1.18, p=0.572) กลุ่มที่ได้รับการรักษาหรือได้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อ มีอัตราการเสียชีวิตต่ำกว่า 0.47 เท่า (95%CI: 0.36-0.63, p<0.001) และระยะเวลานอนโรงพยาบาลน้อยกว่า 13.99 วัน (95%CI: 16.92 -11.07, p<0.001) ต้นทุนในการรักษากลุ่มที่ได้รับการรักษาหรือได้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อมี ต้นทุนทางตรงทางการแพทย์ สูงกว่า 21,238.03 บาท (95%CI: 8,423.376 - 34,052.68, p=0.001) ต้นทุนค่าวัสดุสูงกว่า 18,938 บาท (95%CI: 5,671.997 - 32,204, p=0.005) ต้นทุนรวม สูงกว่า 40,176.02 บาท (95%CI: 115,964.87 - 64,387.17, p=0.001)

สรุปและข้อเสนอแนะ : การได้รับการรักษาหรือได้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้ออาจเพิ่มค่าใช้จ่ายทางการแพทย์ แต่สามารถทำให้อาการทางคลินิกดีขึ้น และลดอัตราการเสียชีวิตสำหรับผู้ป่วยปอดอักเสบที่สัมพันธ์กับการใช้เครื่องช่วยหายใจ ควรพิจารณาการปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อเมื่อผู้ป่วยเกิดปอดอักเสบที่สัมพันธ์กับการใช้เครื่องช่วยหายใจโดยเฉพาะในผู้ป่วยใส่เครื่องช่วยหายนานมากกว่า 96 ชั่วโมง และกลุ่มที่มีโรคประจำตัว ผู้ป่วยที่ติดเชื้อดื้อยา เกิดการติดเชื้อในกระแสเลือด และ เกิดภาวะแทรกซ้อนที่ต้องพักรักษาในโรงพยาบาลนานกว่าสองสัปดาห์ มีการใช้ยาต้านจุลชีพกลุ่มที่มีราคาสูง เพื่อรักษาผู้ป่วยติดเชื้อที่มีอาการหนักและมีภาวะแทรกซ้อน