ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการรับประทานยาอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอของผู้ป่วย โรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับบริการที่คลินิกเบาหวาน FACTORS RELATED TO MEDICATION ADHERENCE AMONG PATIENTS WITH DIABETES TYPE 2 AT DIABETIC CLINICS

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

         การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาแบบวิเคราะห์ความสัมพันธ์ (Descriptive correlational study) มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยด้านผู้ป่วย(ลักษณะส่วนบุคคล ความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน การสนับสนุนทางสังคม) ปัจจัยด้านอาการเจ็บป่วย ปัจจัยด้านยา ปัจจัยด้านผู้ให้การดูแลรักษา และปัจจัยด้านสถานบริการ กับการรับประทานยาอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 225 ราย ที่มารับบริการที่คลินิกเฉพาะทางโรคเบาหวาน และคลินิกโรคเบาหวานอายุรกรรม โรงพยาบาลราชวิถี เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม

          ผลการศึกษาพบว่า การสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว ความสะดวกในการเดินทางมารับบริการ ความสะดวกในการรับบริการ มีความสัมพันธ์ทางบวกการรับประทานยาอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอของผู้ป่วยโรคเบาหวาน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ( r = .144 , p < .05; r = .189 , p < .01 และ r = .144 , p < .05 ตามลำดับ ) ลักษณะส่วนบุคคล ความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน การสนับสนุนทางสังคม การสนับสนุนทางสังคมจากเพื่อน การสนับสนุนทางสังคมจากเจ้าหน้าที่/พยาบาล และการสนับสนุนทางสังคมโดยรวม ปัจจัยด้านอาการเจ็บป่วย ปัจจัยด้านยา ปัจจัยด้านผู้ให้การดูแลรักษา ปัจจัยด้านสถานบริการ (ได้แก่ ระยะทางในการเดินทางมารับบริการ ระยะเวลาในการเดินทางมารับบริการ ระยะเวลาในการรอรับบริการ และความถี่ของการนัดตรวจรักษา) ไม่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับการรับประทานยาอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ผลการศึกษาครั้งนี้เป็นประโยชน์ต่อการวางแผนการพยาบาลในการติดตามส่งเสริมความต่อเนื่องสม่ำเสมอในการรับประทานยาของผู้ป่วยโรคเบาหวาน โดยเน้นความสำคัญในการจัดระบบบริการที่เพิ่มความสะดวกในการรับบริการและการเพิ่มการสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีโรคเรื้อรังร่วมซึ่งรับประทานยาเป็นจำนวนมาก

ABSTRACT

          This descriptive correlational study was conducted to explore relationships between    patient factors (personal characteristics, knowledge of diabetes, and social support), disease characteristics, medication factors, provider factors as well as clinical setting factors and medication adherence among patients with diabetes type 2. A sample of 225 patients with diabetes type 2 were purposively recruited from two diabetes clinics at  Rajavithi Hospital. Data were collected by using self-report questionnaires.

          The research findings indicated that social support from family, convenience of  transportation  to a clinic, and convenience  of  service  utilization were significantly positively related to the  medication  adherence (r =  .144 ,  p  < .05; r =  .189 ,  p  <  .01 และ r=  .144 ,  p  < .05) personal characteristics, knowledge of diabetes,  social support  from friends, from providers/nurses, and overall social support, disease  characteristics, medication factors, provider factors, and clinical setting factors were not  related to medication adherence among patients with diabetes  type 2. 

          These research findings  can be utilized in planning for a service to monitor and  enhance medication adherence among  this  group by emphasizing on their convenience  on  service  utilization and social  support  from family members, especially  those who have other  chronic  illnesses prescribed with numerous medications.