ประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ทางสุขภาพ ของผู้สูงอายุที่มีความดันโลหิตสูงในบริบทชุมชนเมืองภาคใต้

บทคัดย่อ

บทนำ: จากการที่ผู้สูงอายุป่วยด้วยความดันโลหิตสูง ความรอบรู้ทางสุขภาพเป็นแนวคิดที่มีส่วนทำให้ผู้สูงอายุมีความรู้ในการดูแลตนเอง และดูแลตนเองได้ถูกต้อง

วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ทางสุขภาพ และการเรียนรู้ของผู้สูงอายุหลังได้รับการส่งเสริมความรอบรู้ทางสุขภาพ

ระเบียบวิธีวิจัย: การวิจัยผสานวิธีชนิดปริมาณนำคุณภาพ 2 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การวิจัยกึ่งทดลองชนิดหนึ่งกลุ่มวัดก่อนและหลัง  กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุที่มีความดันโลหิตสูงของเทศบาลหลังสวน จังหวัดชุมพร จำนวน 60 คน  เครื่องมือวิจัย ได้แก่ โปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ทางสุขภาพ และแบบวัดความรอบรู้ทางสุขภาพ มีค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาครอนบาค .89 วิเคราะห์ด้วยสถิติ Paired Samples t-test ระยะที่ 2 การวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้การสนทนากลุ่มกับผู้สูงอายุที่ได้รับโปรแกรม 12 คน เครื่องมือวิจัย ได้แก่ คำถามปลายเปิดกึ่งโครงสร้าง และวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัย: ภายหลังได้รับโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ทางสุขภาพ กลุ่มตัวอย่างมีความรอบรู้ทางสุขภาพโดยภาพรวมเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ.05 (t = 10.14, p < .05) โดยพบข้อมูลเชิงคุณภาพสนับสนุนเชิงปริมาณ 4 ประเด็น ได้แก่ อัมพาตติดเตียงเป็นภัยเงียบของโรคความดันโลหิตสูง การหลีกเลี่ยงอาหารรสเค็มและลดการเติมเครื่องปรุงรส การควบคุมอารมณ์และหมั่นทำจิตใจให้สงบ และการออกกำลังกายทุกวันอย่างสม่ำเสมอ

สรุปผล: โปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ทางสุขภาพสามารถเพิ่มความรอบรู้ทางสุขภาพ และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้แก่ผู้สูงอายุที่มีความดันโลหิตสูงได้

ข้อเสนอแนะ: ควรมีการประยุกต์ใช้โปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ทางสุขภาพสู่การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้แก่ผู้สูงอายุที่มีความดันโลหิตสูง เพื่อเกิดความรอบรู้ทางสุขภาพ และดูแลตนเองได้ถูกต้อง