ความสามารถในการคิดของนักศึกษาพยาบาล: การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ

บทคัดย่อ

บทนำ: การคิดมีความจำเป็นสำหรับนักศึกษาพยาบาลในการพัฒนาด้านร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา เพื่อคุณภาพของงาน ได้แก่ การคิดอย่างสร้างสรรค์  การคิดอย่างมีวิจารณญาณ การคิดเชิงระบบ และการคิดวิเคราะห์

วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อสังเคราะห์ความรู้เกี่ยวกับความสามารถในการคิดของนักศึกษาพยาบาลไทย และสังเคราะห์วิธีการสอนที่ส่งเสริมความสามารถในการคิดของนักศึกษาพยาบาล

ระเบียบวิธีวิจัย: เป็นการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบจากงานวิจัยเชิงทดลอง กึ่งทดลอง และการวิจัยและพัฒนา ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2552 - 2562 โดยใช้แนวทางการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบของ PRISMA และ JBI สืบค้นจากฐานข้อมูลจาก Clinical-key, Google scholar, Thailis, Thai journal online และ Thailand journal citation index center เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบคัดกรองงานวิจัย แบบประเมินคุณภาพงานวิจัยและแบบบันทึกการสกัดข้อมูล คัดเลือกงานวิจัยโดยผู้ทรงคุณวุฒิและผู้วิจัย วิเคราะห์โดยใช้สถิติพรรณาและสรุปเชิงเนื้อหา

ผลการวิจัย: พบว่า มีงานวิจัยจำนวน 11 เรื่อง ที่ผ่านการพิจารณาคุณสมบัติตามเกณฑ์ที่กำหนด เมื่อพิจารณาวิเคราะห์รูปแบบ ความสามารถในการคิดของนักศึกษาพยาบาล พบว่า มีทั้งหมด 4 รูปแบบ ได้แก่ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ การคิดวิเคราะห์ การคิดสร้างสรรค์ และการคิดเชิงระบบ และตัวอย่างวิธีการที่ส่งเสริมการคิดอย่างมีวิจารณญาณ เช่น วิธีการสอนโดยใช้ปัญหาเป็นหลัก การสอนแบบใช้การกำกับตนเอง เป็นต้น วิธีการที่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ เช่น การใช้คำถามกระตุ้น การสะท้อนคิด เป็นต้น วิธีการที่ส่งเสริมการคิดสร้างสรรค์ เช่น การเรียนรู้จากประสบการณ์ การใช้กรณีศึกษา เป็นต้น และวิธีการที่ส่งเสริมการคิดเชิงระบบ ได้แก่ การใช้กรณีศึกษา และการสอนโดยใช้ปัญหาเป็นหลัก

สรุปผล: รูปแบบที่ส่งเสริมการคิดแบบต่างๆ สามารถนำไปพัฒนาการเรียนการสอนได้ดียิ่งขึ้น

ข้อเสนอแนะ: ผู้สอนสามารถนำตัวอย่างวิธีการสอนแบบต่างๆไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนทั้งภาคทฤษฏีและภาคปฏิบัติ มีการวัดและส่งเสริมการคิดในนักศึกษาแต่ละชั้นปีเพื่อพัฒนาคุณภาพบัณฑิตที่ดี