ผลของโปรแกรมควบคุมภาวะแทรกซ้อน ต่อพฤติกรรมและผลลัพธ์ทางคลินิก ในผู้เป็นเบาหวานขึ้นจอประสาทตาระยะที่ยังไม่สร้างหลอดเลือดใหม่

ผู้แต่ง

  • อำภา จิตกุย คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
  • จีราภรณ์ กรรมบุตร คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
  • ณัฐพัชร์ บัวบุญ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

คำสำคัญ:

โปรแกรมควบคุมภาวะแทรกซ้อน , พฤติกรรม, ผลลัพธ์ทางคลินิก , ผู้เป็นเบาหวานขึ้นจอประสาทตาระยะที่ยังไม่สร้างหลอดเลือดใหม่ (ชนิด NPDR)

บทคัดย่อ

บทนำ: ภาวะเบาหวานขึ้นจอประสาทตา เป็นการเปลี่ยนแปลงของเส้นเลือดฝอยในจอประสาทตา ซึ่งเกิดจากภาวะที่มีน้ำตาลในเลือดสูงทำให้จอประสาทตาบวมขาดออกซิเจน หากปล่อยไว้จะมีเลือดออกในจอประสาทตาและวุ้นตา อาจทำให้จอประสาทตาลอกซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญทำให้สูญเสียการมองเห็นและตาบอดได้

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมควบคุมภาวะแทรกซ้อน ต่อพฤติกรรมและผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้เป็นเบาหวานขึ้นจอประสาทตาชนิด NPDR

ระเบียบวิธีวิจัย: การวิจัยนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบ 2 กลุ่ม วัดก่อนและหลัง กลุ่มตัวอย่างคือผู้เป็นเบาหวานชนิด NPDR แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 26 คน และกลุ่มควบคุม 26 คน ระยะเวลาดำเนินการทั้งสิ้น 24 สัปดาห์ กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมควบคุมภาวะแทรกซ้อนที่ผู้วิจัยพัฒนาจากแนวคิดทฤษฎีแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพ เครื่องมือในการวิจัยครั้งนี้ประกอบด้วย 2 ส่วน ได้แก่ แบบประเมินพฤติกรรมควบคุมภาวะแทรกซ้อน และโปรแกรมควบคุมภาวะแทรกซ้อน วิเคราะห์ข้อมูลด้วย สถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติ pair t-test และสถิติ MANOVA

ผลการวิจัย: หลังการทดลองกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมควบคุมภาวะแทรกซ้อนสูงกว่าก่อนทดลองค่าระดับน้ำตาลในเลือดสะสมลดลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) และระดับความรุนแรงที่หลอดเลือดจอประสาทตาไม่พบมีการสร้างหลอดเลือดใหม่เพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตามผลเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มพบว่า คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมควบคุมภาวะแทรกซ้อน กลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) ค่าระดับน้ำตาลในเลือดสะสม ลดลงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) แต่ระดับความรุนแรงที่หลอดเลือดจอประสาทตาของทั้งกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมไม่พบว่ามีการเปลี่ยนแปลง

สรุป: โปรแกรมควบคุมภาวะแทรกซ้อน ที่ส่งเสริมการรับรู้ร่วมกับการชักนำสู่การปฏิบัติอย่างถูกต้องเหมาะสม สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและจัดการผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้เป็นเบาหวานชนิด NPDR

ข้อเสนอแนะในการนำผลการวิจัยไปใช้: ควรจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมการรับรู้อย่างถูกต้องเหมาะสมร่วมกับการชักนำสู่การปฏิบัติจากบุคลากรสาธารณสุขในผู้เป็นเบาหวานชนิด NPDR ควรเพิ่มระยะเวลาในการศึกษาเพื่อติดตามความคงอยู่ของพฤติกรรม และการลดลงของระดับน้ำตาลในเลือดสะสมเพื่อติดตามระดับความรุนแรงที่หลอดเลือดจอประสาทตาระยะยาว

Downloads

Download data is not yet available.

References

World Health Organization [WHO]. Global report on diabetes. [Internet]. 2016. [cited 2018, February 9]. Available from: http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/204871/1/9789241565257_eng.pdf.

Office of The Permanent Secretary Ministry of Public Health. Indicators report [internet]. 2019 [cited 2019 August 6]. Available from: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/ (in Thai)

Waruttaporn C. Ocular complications from diabetes mellitus. Journal of Medicine and Health Sciences. 2016; 23(2): 36-45. (in Thai)

International Council of Ophthalmology [IDF] . Guidelines for diabetic eye care. 2014.

Division of non-communicable Diseases, Department of Disease Control. Guidelines diabetic retinopathy. Nonthaburi: Sahakornthai. 2015. (in Thai)

Diabetes Association of Thailand under The Patronage of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn. Guidelines for diabetes mellitus 2017. Bangkok: Aroonprinting. 2017. (in Thai)

Petcharat C, Benjamat C, Ladda S, Maneerat H, Umaphon Chatwirote. Perceived health and behavioral health of diabetes patients who received services in hospital health Bueng Bua. Wachirabarami District Pichit Province. The 4th National Conference Kamphaengphet Rajiabhat University 2017: 1082-87. (in Thai).

Arunya J, Chommanard W, Supaporn N. Comparison of diabetes patients health promotion behaviors between patients with no diabetes retinopathy and mild non-proliferative diabetic retinopathy. Journal of Nursing and Health Sciences 2016;10(3): 86-95. (in Thai)

Kingkarn S, Rungrawee N. Factor related to health promoting behaviors of type 2 diabetes patients with insulin and oral agent therapy. Journal of The Police Nurse 2014; 6(1):102-12. (in Thai)

Suwat K. Factors related to blood glucose level among patients with diabetes mellitus type II in responsible area of Tombon health promoting hospital Ban Yang Luang Nuea, Kut Chik subdistrict, Mueang District, Nongbua Lamphu Province. The1st National Conference Ubonrachathani Thailand 2016: 65-75. (in Thai)

Ratchanee P. Factors effecting to prevention of complication diabetic mellitus among diabetic mellitus type 2 at public health center 2, division of public health and environment, Nakhonsawan municipality. Journal of Health Science and Community Public Health 2018; 1(2):86-101. (in Thai)

Chutima S, Jariyawat K. Pornsiri P. A study of health belief model and the risk of type 2 diabetes in working muslim populations. Journal of Royal Thai Army Nurses 2018;19:267-77. (in Thai)

Pornpimol P, Krajaang T, Wanlapa S. Effect of self-monitoring health behavior program to non-insulin dependent diabetes mellitus of the risk group in Tan Neang Sub-District health promotion, Sawang Daen Din District, SakonNakhon. Journal of Sakon Nakhon Hospital 2015; 18(3): 52-62. (in Thai)

Duangduan H, Worraphol W, Warakorn K. The effects of an applied health belief model program on self-care behaviors of diabetic patients in meung-pai sub-district health promotion hospital zone. Phranakhon Rajabhat Research Journal 2016;11(1):36-51 (in Thai)

Kritsana D, Jariyawat K, Napaporn K. Effects of educative supportive nursing system on self-care behaviors fasting plasma glucose and level of diabetic retinopathy in type 2 diabetes mellitus patients. Thammasat Thai Journal of Ophthalmology 2016;34-53. (in Thai)

Tasranporn P, Songsamon Y, Sukunya W. Effects of a case management program on self-care behaviors and diabetic retinopathy clinical signs among elderly with diabetic retinopathy in quality elderly clinic. Journal of The Royal Thai Army Nurses 2018;19: 110-18. (in Thai)

Patcharaporn K, Kwanjai A, Pornthip R. Effect of a case management program for older people with diabetic retinopathy. Journal of Public Health Nursing 2017;31(2)1-10. (in Thai)

Rosenstock M, Strecher J, Becker H. Social learning theory and the health belief model. health education quarterly 1988; 15(2): 175-83.

Somjai J, Teppagone P, Nirachon C. Factor related to self-care behavior for prevention of diabetes mellitus and hypertension among population groups at risk. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health 2016;3(1):110-28. (in Thai)

Wisut N, Suthisa S, Suwattana K, Supsiri S, Budsaya D, Juntima N. Predictive factors of self-health care among patients with type 2 diabetes in sapphaya district, chainat province. Journal of Kanchanaburi Rajabhat University 2019;8(2):200-12. (in Thai)

Panomporn K, Sutham N, Chokchi M, Supachai P, Korravan Y. Health promotion program with family participation among uncontrolled type 2 diabetic elderly. Thai Journal of Health Education 2020;43(2):119-33. (in Thai)

Surakri H, Araya P, Sarodh P. On self-care behavior for preventing diabetes among the group at risk of diabetes in vibhawadi district suratthani province. Journal of graduate research. 2015;7(1):101-14. (in Thai)

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-08-01