การพัฒนารูปแบบการจัดการโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงในชุมชน อำเภอโพธิ์ตาก จังหวัดหนองคาย

บทคัดย่อ

บทนำ: การจัดการโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงมีความสำคัญในการค้นหาปัญหาและความต้องการการดูแลของผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง เป็นการป้องกันโรคในกลุ่มเสี่ยงและผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงให้ได้รับการดูแลอย่างมีประสิทธิภาพ วัตถุประสงค์การวิจัย: การวิจัยและพัฒนามีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัญหาและความต้องการการดูแลของผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงในชุมชน 2) พัฒนารูปแบบการจัดการโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงในชุมชน 3) ประเมินความเหมาะสมของกิจกรรมและความพร้อมของชุมชนต่อการดำเนินงานของรูปแบบการจัดการมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงในชุมชนที่พัฒนาขึ้น ในอำเภอโพธิ์ตาก จังหวัดหนองคาย ระเบียบวิธีวิจัย: กลุ่มตัวอย่างแบ่งตามระยะการพัฒนารูปแบบ ได้แก่ ระยะที่ 1 การศึกษาปัญหาและความต้องการการดูแลของผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงในชุมชน กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงและผู้ดูแล จำนวน 16 คน ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบการจัดการโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงในชุมชน กลุ่มตัวอย่างเป็นทีมพัฒนารูปแบบ ประกอบด้วยผู้ให้บริการสุขภาพและตัวแทนชุมชน จำนวน 15 คน และระยะที่ 3 การประเมินความเหมาะสมของกิจกรรมและความพร้อมของชุมชนต่อการดำเนินงานตามรูปแบบฯ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ให้บริการสุขภาพและตัวแทนชุมชน จำนวน 30 คน กลุ่มตัวอย่างทั้งสามระยะถูกเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือการวิจัย ได้แก่ แนวคำถามในการสนทนากลุ่ม แนวทางการระดมสมอง และ แบบสอบถามประเมินความเหมาะสมของกิจกรรมและความพร้อมของชุมชนต่อการดำเนินงานของรูปแบบ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติพรรณนา และข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย: ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัญหาของผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง ได้แก่ อ่อนเพลีย ปวดท้อง เบื่อหน่าย วิตกกังวล ไม่มีกำลังใจที่จะต่อสู้กับโรค กลัวการเสียชีวิต กลัวถูกรังเกียจและเป็นภาระ ซึ่งผู้ป่วยมีความต้องการการดูแลเรื่องการรับประทานอาหาร การนอนหลับ กำลังใจจากครอบครัว เพื่อน และผู้ดูแล ต้องการเสียชีวิตที่บ้านอย่างสงบ และกองทุนช่วยเหลือผู้ป่วยโรคมะเร็ง 2) รูปแบบการจัดการโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง ได้แก่ (1) การคัดกรองกลุ่มประชาชนที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป โดย อสม. เชี่ยวชาญ และส่งเสริมความตะหนักรู้ในการป้องกันพฤติกรรมเสี่ยง โดยนักวิชาการสาธารณสุขจัดกิจกรรมรณรงค์ให้ความรู้ในเทศกาลสำคัญ (2) กลุ่มเสี่ยงสูงได้รับการคัดกรองด้วยแบบคัดกรอง การตรวจหาเลือดแฝงในอุจจาระ และการส่องกล้องทางทวารหนัก รวมทั้งการอบรมเชิงปฏิบัติการโดยพยาบาลวิชาชีพ (3) กลุ่มผู้ป่วยได้รับการดูแลต่อเนื่องที่บ้านโดยทีมสหสาขาวิชาชีพ และ (4) กลุ่มผู้ป่วยระยะท้ายได้รับการดูแลแบบประคับประคองที่บ้านโดยทีมสหสาขาวิชาชีพ 3) บุคลากรสาธารณสุขและตัวแทนชุมชนมีความคิดเห็นว่ากิจกรรมในรูปแบบฯ มีความเหมาะสม และชุมชนและบุคลากรสาธารณสุขมีความพร้อมต่อการดำเนินงานตามรูปแบบฯ ที่พัฒนาขึ้นในระดับมากที่สุด สรุปผล: รูปแบบที่พัฒนาขึ้นช่วยให้เข้าใจปัญหาของผู้ป่วยและส่งเสริมให้เกิดความเข้าใจในการดูแลโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงและมีรูปแบบการจัดการโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงสำหรับชุมชน ข้อเสนอแนะ: รูปแบบการจัดการการดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงในชุมชน สามารถใช้เป็นแนวทางในการพัฒนารูปแบบการจัดการการดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงในพื้นที่อื่นที่มีบริบทคล้ายคลึงกัน และนำไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาโปรแกรมป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรงในพื้นที่ศึกษาได้