ประสิทธิผลของการใช้แผนการจัดท่านั่งแบบมณีเวชในหญิงระยะคลอด ต่อระดับความเจ็บปวด เวลาในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว และระดับการรับรู้ต่อประสบการณ์การคลอดของหญิงในระยะคลอด

บทคัดย่อ

บทนำ: การคลอดทางช่องคลอดเป็นประสบการณ์ตามธรรมชาติและทำให้เกิดความเจ็บปวด ซึ่งจะมีความรุนแรงและถี่ขึ้นตามความก้าวหน้าของการคลอด ผู้คลอดที่มีความกลัว ความตึงเครียดเกิดการหลั่งเคททีโคลามีน(catecholamine) และคอร์ติซอล (cortisol) ทำให้ความเจ็บปวดยิ่งเพิ่มมากขึ้น กล้ามเนื้อมดลูกทำงานผิดปกติ ส่งผลให้การคลอดยาวนาน มีประสบการณ์ทางลบในระยะคลอดและมีผลต่อการสร้างสัมพันธภาพระหว่างมารดาและทารกในระยะหลังคลอด วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการใช้การจัดท่านั่งแบบมณีเวชร่วมกับการดูแลตามปกติ ในหญิงระยะคลอดต่อระดับความปวด เวลาในระยะปากมดลูกเปิดเร็วและระดับการรับรู้ต่อประสบการณ์ การคลอดในหญิงระยะคลอดเปรียบเทียบกับกลุ่มที่ได้รับการดูแลตามปกติที่มารับบริการห้องคลอดโรงพยาบาลนครปฐม ระเบียบวิธีวิจัย: การศึกษากึ่งทดลอง โดยกลุ่มควบคุมได้รับการดูแลตามปกติในช่วงเดือนเมษายน พ.ศ. 2563 จำนวน 28 คน และกลุ่มทดลองได้รับการจัดท่านั่งแบบมณีเวชร่วมกับการดูแลตามปกติในระยะคลอดช่วงเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2563 จำนวน 29 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล ข้อมูลเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ แบบบันทึกความก้าวหน้าของการคลอด แบบประเมินระดับความเจ็บปวด แบบสอบถามการรับรู้ประสบการณ์การคลอดและแผนการจัดท่านั่งแบบมณีเวชในหญิงระยะคลอด วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติทดสอบไคสแควร์ และสถิติทดสอบทีอิสระ (independent t-test) ผลการวิจัย: ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มที่ได้รับการดูแลโดยใช้แผนการจัดท่านั่งแบบมณีเวชในหญิงระยะคลอดร่วมกับการดูแลตามปกติมีเวลาในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว ระยะปากมดลูก 5-7 ซม. และระยะปากมดลูกเปิด 8-10 ซม. น้อยกว่ากลุ่มที่ได้รับการดูแลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.01) และมีคะแนนการรับรู้ประสบการณ์การคลอดมากกว่ากลุ่มที่ได้รับการดูแลตามปกติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.01) แต่พบว่าระดับความปวดบริเวณท้องในระยะปากมดลูกเปิด 3-4 ซม., 5-7 ซม. และ 8-10 ซม. ของทั้งสองกลุ่มไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดย p-value เท่ากับ .97, .72 และ .29 ตามลำดับ และระดับความปวดบริเวณหลังในระยะปากมดลูกเปิด 3-4 ซม., 5-7 ซม. และ 8-10 ซม. ของทั้งสองกลุ่มไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดย p-value เท่ากับ .55, .41 และ .25 ตามลำดับ สรุปผล: ผลการศึกษายืนยันประสิทธิผลของการใช้แผนการจัดท่าผีเสื้อแบบมณีเวชถึงการช่วยลดระยะเวลาในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว และการรับรู้ประสบการณ์การคลอดในหญิงระยะคลอดที่มารับบริการห้องคลอดโรงพยาบาลนครปฐม ข้อเสนอแนะ: ควรมีการจัดท่าผีเสื้อแบบมณีเวชให้กับผู้คลอดในระยะปากมดลูกเปิดเร็วที่เป็นการตั้งครรภ์ปกติ ไม่มีภาวะแทรกซ้อนหรือแผนการรักษาให้นอนราบหรือพักบนเตียง เพื่อช่วยส่งเสริมให้เกิด ความก้าวหน้าของการคลอดเร็วขึ้นและเกิดการรับรู้ต่อประสบการณ์การคลอดที่ดี