การมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน ในเทศบาลตำบลหนองป่าครั่ง อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่

Main Article Content

ชยพล ศิรินิยมชัย
พิมผกา ปัญโญใหญ่

บทคัดย่อ

บทนำ ผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านเป็นผู้ที่มีปัญหาในการดำเนินชีวิตประจำวันและปัญหาด้านสุขภาวะ ซึ่งควรได้รับการดูแลโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนในการเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านที่สร้างความมีคุณค่าในตนเองและและดำรงชีวิตอย่างสมศักดิ์ศรี วัตถุประสงค์การวิจัย การวิจัยและพัฒนามีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์สุขภาวะของผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านและการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน 2) พัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน 3) ประเมินผลการใช้รูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านที่พัฒนาขึ้น ระเบียบวิธีวิจัย กลุ่มตัวอย่างแบ่งตามระยะดำเนินการวิจัย 2 ระยะ โดย ระยะที่ 1 ศึกษาสถานการณ์สุขภาวะของผู้สูงอายุติดบ้านและการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุติดบ้านในเทศบาลตำบลหนองป่าครั่ง กลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านจำนวน 181 คนสำหรับตอบแบบสอบถามสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน และคัดเลือกแบบเจาะจงจำนวน 21 คนประกอบด้วย ผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน 7 คน ผู้ดูแล 7 คน และเครือข่ายในชุมชน 7 คน เพื่อสนทนากลุ่มและสัมภาษณ์เชิงลึก ระยะที่ 2 แบ่งการดำเนินงานเป็น 2 ขั้นตอน ขั้นตอนที่ 1 การพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน และขั้นตอนที่ 2 ประเมินผลการใช้รูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกแบบเจาะจง จำนวน 47 คนประกอบผู้สูงอายุติดบ้าน 21 คน ผู้ดูแล 15 คน และเครือข่ายในชุมชน 11 คน รวบรวมข้อมูลโดยใช้การสนทนากลุ่ม การสัมภาษณ์เชิงลึก แนวคำถามในการสัมภาษณ์ปัจจัยที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วมของชุมชน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติพรรณนา และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า 1) ผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านในเทศบาลตำบลหนองป่าครั่งมีปัญหาและความต้องการการดูแลสุขภาวะทางกาย จิตใจ สังคม ปัญญา และการมีส่วนร่วมชองชุมชนไม่มีความต่อเนื่อง 2) รูปแบบการเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน ประกอบด้วย 1. กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพ 2. กิจกรรมการนันทนาการ และ 3. กิจกรรมสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น 3) ผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านและผู้ดูแลให้ความเห็นว่ารูปแบบกิจกรรมสามารถสนองตอบต่อสุขภาวะทั้งทางกาย ใจ สังคม และปัญญาได้ และเครือข่ายในชุมชนมีความคิดเห็นว่ารูปแบบกิจกรรมมีความเหมาะสมและมีความพร้อมต่อการดำเนินงานตามรูปแบบที่พัฒนาขึ้น โดยมีปัจจัยแห่งความสำเร็จ คือ การดำเนินงานของเครือข่ายในชุมชนที่เข้มแข็งจนเกิดการพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืนต่อไป สรุปผล ผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านจะมีภาวะสุขภาพทางกาย จิต สังคมและความสามารถในการดำเนินกิจวัตรประจำวันที่มีปัญหาเฉพาะ รวมถึงมีปัญหาการเข้าร่วมกิจกรรมกับชุมชน การพัฒนารูปแบบกิจกรรมที่เหมาะสมโดยใช้ชุมชนมีส่วนร่วมจะช่วยสร้างเสริมสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้านได้อย่างต่อเนื่องและยั่งยืนต่อไป ข้อเสนอแนะ สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางให้องค์กรส่วนท้องถิ่นและทีมสุขภาพจัดทำกิจกรรมในการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อเสริมสร้างสุขภาวะผู้สูงอายุกลุ่มติดบ้าน และขยายไปยังผู้สูงอายุกลุ่มอื่น ๆ ต่อไป

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

1. Department of Older Persons. Statistics of the elderly in Thailand from 77 provinces, data at 31st of December 2018 [Internet]. 2017 [cited 2021 Jan 31]. Available from: http://www.dop.go.th/th/know/side/1/1/335

2. Committee on System Reform for Access to the Elderly Society of Thailand. System reform report for the aging society [Internet]. 2015 [cited 2021 Jan 31]. Available from: https://www.parliament. go.th/ewtadmin/ewt/parliament_parcy/download/parcy/057.pdf

3. National Heath Security Office. Handbook of long-term care systems in public health for Elderly people with long term dependence in the National Health Security System financial year 2016. Bangkok: National Heath Security Office; 2018. (in Thai).

4. National Heath Security Office. A Guide to Supporting the Management of the Long-Term Care System for the Dependent Elderly In the national health insurance system. Bangkok: National Heath Security Office; 2018. (in Thai).

5. Sriphuwong W, Sriphuwong C, Thiabrithi S. Long term care model development for the dependency elderly in Thakhonyang Sub-district, Kantharawichai District, Mahasarakham Province. Academic Journal of Community Public Health 2020;6(2):13-28. (in Thai).

6. Nongpakrang Subdistrict Municipality. Nongpakrang Subdistrict Municipality Journal: Annual report 2018. Chiang Mai; 2018. (in Thai).

7. Department of Older Persons, Ministry of Social Development and Human Security. Measures to drive the national agenda on aging society (revised version). 2nd ed. Bangkok: Amarin Printing and Publishing Public Company Limited; 2019. (in Thai).

8. Rojanadhamkul N, Klommek J, Sriratanaprapat J. Social Activities Participation of Elder Persons in Muak Lek Subdistrict, Muak Lek District, Saraburi Province. Journal of Health and Nursing Research 2020; 36(1):15-25. (in Thai).

9. Pankong O, khrabiad S, Amphawa K, Sangsee P. Effectiveness of care in older adults with chronic illness by community participation. Journal of Health and Nursing Research 2020;36(3):94-104. (in Thai).

10. Chumdaeng s, Sukcharoen P, Polruk J. Wellbeing and wellbeing promotion pattern of older adults in Suratthani province, Thailand: mixed methods research. Thai Journal of Public Health 2020;50(3): 323-37. (in Thai).

11. Cohen JM, Uphoff N. Participation's place in rural development: seeking clarity throughspecificity. World development. 1980; 8:213-35.

12. Milincharoonpong N, Srisuphanun M, Chanthamolee S, Suwan P. Development of a health care model for home bound elder by community participation in Ubon Ratchathani, Thailand. Journal of The Royal Thai Army Nurses 2018;19 Supplement:173-84. (in Thai).