การศึกษาเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตระหว่างผู้สูงอายุ ที่ได้รับการฟอกเลือดและการล้างไตทางช่องท้อง

สาคร อินโท่โล่; มัณฑนา เพชรคำ; ลาวัณย์  เพชรคำ; กรวิกา   พรมจวง

ผู้แต่ง

สาคร อินโท่โล่ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข
มัณฑนา เพชรคำ โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร
ลาวัณย์ เพชรคำ โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร
กรวิกา พรมจวง วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีพระพุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข

คำสำคัญ:

การศึกษาเปรียบเทียบ, การบำบัดทดแทนไต, คุณภาพชีวิต, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

บทนำ: โรคไตวายระยะท้ายถือเป็นปัญหาสุขภาพที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยอย่างมาก โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุซึ่งเป็นกลุ่มที่ปฏิเสธการบำบัดทดแทนไตค่อนข้างสูงเนื่องจากมีความเชื่อและทัศนคติเชิงลบต่อการบำบัดทดแทนไต การศึกษาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่เป็นโรคไตวายระยะท้ายซึ่งได้รับการบำบัดทดแทนไตแต่ละวิธีจะช่วยให้ผู้สูงอายุเข้าใจและตระหนักถึงเป้าหมายที่สำคัญของการบำบัดทดแทนไต วัตถุประสงค์การวิจัย: เปรียบเทียบคุณภาพชีวิตระหว่างผู้สูงอายุโรคไตวายเรื้อรังที่รักษาโดยการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมและการล้างไตทางช่องท้อง ระเบียบวิธีวิจัย: การวิจัยภาคตัดขวาง กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุโรคไตวายระยะท้าย จำนวน 126 คน ที่รับการรักษาโดยการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมและการล้างไตทางช่องท้อง โดยเข้ารับบริการสุขภาพ ณ โรงพยาบาลตติยภูมิรับส่งต่อผู้ป่วยระดับกลาง (M1) แห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย ใช้ วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่าย รวบรวมข้อมูลในช่วงเดือนมิถุนายน 2562 โดยใช้แบบสอบถามคุณภาพชีวิต 9- THAI วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การทดสอบที ผลการวิจัย: คุณภาพชีวิตด้านสุขภาพกายของผู้สูงอายุกลุ่มฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ( $gif.latex?\fn_jvn&space;\bar{x}$ = 37.58, S.D. =15.02) และกลุ่มล้างไตทางช่องท้อง ( $gif.latex?\fn_jvn&space;\bar{x}$ = 28.23, S.D. =14.67) ส่วนใหญ่อยู่ในระดับดี และคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพใจของกลุ่มฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ( $gif.latex?\fn_jvn&space;\bar{x}$ = 33.67, S.D. = 19.25) และกลุ่มล้างไตทางช่องท้อง ( $gif.latex?\fn_jvn&space;\bar{x}$ = 34.05, S.D. =16.45) ส่วนใหญ่อยู่ในระดับดี การเปรียบเทียบระหว่างสองกลุ่มพบว่า ทั้งคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพกายและด้านสุขภาพใจมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) สรุปผล: คุณภาพชีวิตด้านสุขภาพกายและด้านสุขภาพใจของผู้สูงอายุที่ได้รับการบำบัดทดแทนไตทั้งการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมและล้างไตทางช่องท้องมีความแตกต่างกัน ดังนั้นการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุจึงเป็นเป้าหมายสำคัญของการให้บริการสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุทั้งสองกลุ่ม ข้อเสนอแนะ: สามารถนำไปใช้เป็นแนวทางการพัฒนาบริการสุขภาพเพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่ได้รับการบำบัดทดแทนไตทั้งการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมและล้างไตทางช่องท้อง

References

Foundation of Thai Gerontology Research and Development Institute. Situation of the Thai elderly 2019. Bangkok: Foundation of Thai Gerontology Research and Development Institute (TGRI); 2020. (in Thai).

Mahakote S, Khungtumneam K, Kompayak J. Factors Related Health Promoting Behaviors in Elderly People: A Case Study in a Crowded Community, Bangkok. Journal of Health and Nursing Research 2020; 36(2): 225-33. (in Thai).

Sarakwan J, Boonkerd M, Sittisongkram S, Khrabiad S, Meepaen M. Quality of life in patients with End Stage of Renal Disease. Journal of Phrapokklao Nursing College 2017; 28 (2): 153-64. (in Thai).

Gojaseni P,Tungsang K. Epidemiology of chronic kidney disease and scope of the problems in Thailand: burden of disease and economic impact. In: Kantachuwetsiri S, Janjarerntana V, Chailimpamontri V, Trakarnwanit T, Gojaseni P, Yusabuy A, Kingwattanakun P, editors. Textbook of chronic kidney disease. Bangkok: Tex and journal publication; 2016. (in Thai).

Jirubapa M. The Slowly Progressive Chronic Kidney Disease from Adult to Elder Persons. The Journal of Boromarajonani College of Nursing, Nakhonratchasima 2014;20(2):5-16. (in Thai).

Intolo S. Palliative care for older end-stage renal disease patients: a challenging role for community nurses in aging society. Journal of Thailand Nursing and Midwifery Council, 2020;35(2):5-14. (in Thai).

World Health Organization. WHOQOL: Measuring quality of life. [online] 2010 [Cited 2019 Jan 20] Available from: https://www.who.int/healthinfo/survey/whoqol-qualityoflife/en/

Wichaisak W, Lueboonthavatchai P, Avihingsanon Y. Comparative study of quality of life between end- stage renal disease patients treated with dialysis and those treated with kidney transplantation at King Chulalongkorn Memorial Hospital. Chula Med J 2018;62(1): 91-105. (in Thai).

Daengsibua A, Topark-ngarm A, Tatiyanupanwong S, Limwattananon C. Following up of stage 5 chronic kidney disease patients managed with non-dialytic treatment. Journal of Health Systems Research 2015; 9(2): 181-92. (in Thai).

Apiwatnakorn A, Chaiprasitt S. Renal dialysis refusal in end-stage renal disease patients under universal health coverage scheme in Uttaradit province. Srinagarind Med J 2019;34(6):546-51. (in Thai).

Wright LS, Wilson L: Quality of Life and Self-Efficacy in Three Dialysis Modalities: Incenter Hemodialysis, Home Hemodialysis, and Home Peritoneal Dialysis. Nephrol Nurs J 2015;42: 463-76.

Goncalves FA, Dalosso IF, Borba JM, Bucaneve J, Valerio NM, Okamoto CT, Bucharles SG. Quality of life in chronic renal patients on hemodialysis or peritoneal dialysis: a comparative study in a referral service of Curitiba - PR. J Bras Nefrol 2015;37:467-74.

Dabrowska-Bender M, Dykowska G, Zuk W, Milewska M, Staniszewska A. The impact on quality of life of dialysis patients with renal insufficiency. Patient Prefer Adherence. 2018; 12:577–83.

Zazzeroni L, Pasquinelli G, Nanni E, Cremonini V, Rubbi I. Comparison of quality of life in patients undergoing hemodialysis and peritoneal dialysis: a systematic review and meta-analysis. Kidney Blood Press Res 2017;42:717-27.

Kwok WH, Yong SP, Kwok OL. Outcomes in elderly patients with end-stage renal disease: Comparison of renal replacement therapy and conservative management. Hong Kong Journal of Nephrology 2016; 19:42-56.

Van L IN, Goto NA, Boereboom FTJ, Verhaar MC, Bots ML, Hamaker ME. Quality of life after the initiation of dialysis or maximal conservative management in elderly patients: a longitudinal analysis of the Geriatric assessment in Older patients starting Dialysis (GOLD) study. BMC Nephrol 2019;20(1):1-8.

Iyasere OU, Brown EA, Johansson L, Huson L, Smee J, Maxwell AP, et al. Quality of life and physical function in older patients on dialysis: a comparison of assisted peritoneal dialysis with hemodialysis. Clin J Am Soc Nephrol 2016;11(3):423–30.

Sawangdaendin Crown Prince Hospital. Annual report of the year 2017; Sakonnakhon; 2018. (in Thai).

Cheawchanwattana A, Manyuen S. The development of quality-of-life database software for use at renal disease clinics; Srinagarind Med J 2018;33(4):359-63. (in Thai).

Yamane T. Statistics: an introduction analysis. 3rd ed. New York: Harper& Row; 1978.

Bunyatnopparat K, Anutrakulchai S. Factors associated with life quality of hemodialysis patients. Srinagarind Medical Journal 2017;32(1):2-9. (in Thai).

Krajachan S, Duangpaeng S, Masingboon K. Journal of Boromarajonani College of Nursing, Bangkok 2018;34(1):14-22. (in Thai).

Klinsuwan R, Watthayu N, Suwonnaroop N. Factors predicting quality of life in family caregivers among patients receiving continuous ambulatory peritoneal dialysis. Journal of Nursing Science Chulalongkorn University 2017; 29(1): 51-66. (in Thai).

Tomazou C, Charalambous G, Jelastopulu E. Quality of life in patients with chronic kidney disease: a cross-sectional study comparing patients on hemodialysis, peritoneal dialysis and with kidney transplantation. BJMMR 2015;8(6):516-25.