ผลของการใช้โปรแกรมการให้ความรู้ผ่านสื่อสังคมต่อพฤติกรรมการรับประทานอาหารและกิจกรรมทางกายในสตรีตั้งครรภ์
คำสำคัญ:
พฤติกรรมการรับประทานอาหารในขณะตั้งครรภ์, กิจกรรมทางกายในขณะตั้งครรภ์, โปรแกรมการให้ความรู้ผ่านสื่อสังคมบทคัดย่อ
การวิจัยแบบสุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบไม่สมบูรณ์ 2 กลุ่ม วัดก่อน ระหว่างและหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของคะแนนพฤติกรรมการรับประทานอาหารและกิจกรรมทางกายในสัปดาห์ที่ 9 ของการวิจัย ระหว่างสตรีตั้งครรภ์กลุ่มที่ได้รับโปรแกรมการให้ความรู้ผ่านสื่อสังคม (กลุ่มทดลอง) กับสตรีตั้งครรภ์กลุ่มที่ได้รับการพยาบาลตามปกติ (กลุ่มควบคุม) และ 2) เพื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของคะแนนพฤติกรรมการรับประทานอาหารและกิจกรรมทางกายในสัปดาห์ที่ 1, 5 และ 9 ของการวิจัย ในกลุ่มทดลองกลุ่มตัวอย่างคือ สตรีครรภ์แรก อายุในช่วง 20-34 ปี มีดัชนีมวลกายก่อนการตั้งครรภ์อยู่ในระดับปกติ (18.5-24.9 กิโลกรัมต่อตารางเมตร) ร่วมกับการมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นเกินเกณฑ์มาตรฐานของสถาบันแพทย์อเมริกัน1 ในสัปดาห์ที่ 18-20 ที่มารับบริการในหน่วยฝากครรภ์ โรงพยาบาลราชวิถี จังหวัดกรุงเทพมหานครจำนวน 44 ราย คัดเลือกเป็นกลุ่มทดลอง 22 รายและกลุ่มควบคุม 22 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) โปรแกรมการให้ความรู้ผ่านสื่อสังคม ซึ่งประกอบด้วย คู่มือการรับประทานอาหาร และการมีกิจกรรมทางกายในระยะตั้งครรภ์และชุดข้อความการรับประทานอาหารและกิจกรรมทางกายในขณะตั้งครรภ์ ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 4 ท่าน 2) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล 3) แบบสอบถามการบริโภคอาหารและกิจกรรมทางกายขณะตั้งครรภ์ และ 4) แบบบันทึกคะแนนพฤติกรรมการรับประทานอาหารและกิจกรรมทางกาย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา สถิติวิเคราะห์ค่าเฉลี่ยของประชากร 2 กลุ่มอิสระต่อกัน และสถิติวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียวแบบมีการวัดซ้ำ ผลการศึกษาพบว่า
- 1. ค่าเฉลี่ยในสัปดาห์ที่ 9 ของคะแนนพฤติกรรมการรับประทานอาหารและกิจกรรมทางกายในกลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001)
- 2. ค่าเฉลี่ยของคะแนนพฤติกรรมการรับประทานอาหารและกิจกรรมทางกายในสัปดาห์ที่ 9 ของกลุ่มทดลองมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) และค่าเฉลี่ยของคะแนนพฤติกรรมการรับประทานอาหารและกิจกรรมทางกายในสัปดาห์ที่ 1 5 และ 9 ของการวิจัยในกลุ่มทดลองมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) โดยค่าเฉลี่ยของคะแนนในสัปดาห์ที่ 9 มากกว่าสัปดาห์ที่ 5 และ 1 และค่าเฉลี่ยของคะแนนในสัปดาห์ที่ 5 มากกว่าสัปดาห์ที่ 1 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001)
Downloads
Download data is not yet available.
References
1. Institute of Medicine. Weight gain during pregnancy: reexamining the guidelines. Washington DC: The national academics press; 2009.
2. Walter JR, Perng W, Kleinman KP, Rifas SL,Rich JW, Oken E. Associations of trimester-specific gestational weight gain with maternal adiposity and systolic blood pressure at 3 and 7 years postpartum. AM J Obstet Gynecol 2015;212:499e1-12.
3. Villamor E, Cnattingius S.Interpregnancy weight change and risk of adverse pregnancy outcomes: A population-base study. Lancet 2006;368:1164-70.
4. Nohr AE, Vaeth M, Baker LJ, Sorensen IT, Olsen J, Rasmussen MK.Combined associations of prepregnancy body mass index and gestational weight gain with the outcome of pregnancy. The American Journal Clinical Nutrition 2008;87:1750-9.
5. Kiel DW, Dodson EA, Artal R, Boehmer TK, Leet TL. Gestational weight gain and pregnancy outcomes in obese women. Obstetrics and Gynaecology 2007;110(4): 752-8.
6. Li N, Liu E, Guo J, Pan J, Li B, Wang P, et al.Maternal prepregnancy body mass index and gestational weight gain on pregnancy outcomes. Plos one 2013 8(12):1-7.
7. Siega-Riz MA, Deierlein A, Stuebe A. Implementation of the new institute of medicine gestational weight gain guidelines. Journal of midwifery & woman’s health 2010;55(6):512-9.
8. Nehring I, Schmoll S, Beyerlein A, Hauner H, Kries VR. Gestational weight gain and long-term postpartum weight retention: a meta-analysis. American Society for Nutrition. 2011;94(5):1225-31.
9. Haugen M, Brantsaeter AL, Winkvist A, Lissner L, Alexander J, Oftedal B, et al. Associations of pre-pregnancy body mass index and gestational weight gain with pregnancy outcome and postpartum weight retention: A prospective observational cohort study. Biomed central Pregnancy and Childbirth 2014;14(201):1-11
10. Srikasem T. Effects of pregnanct weight on pregnancy outcomes. Buddhachinaraj Medical Journal 2011;28(2):191-9. (in Thai).
11. Cogswell ME, Scanlon KS, Fein SB, Schieve LA. Medically advised, mother’s personal target, and actual weight gain during pregnancy. Obstetrics and Gynaecology 1999;94(4):616-22.
12. Danpradit P, Kittichotpanich B. The factors influence on weight gain of pregnant women who attended antenatal care clinic at government hospitals in Bangkok. Vajira Medical Journal 2003;47(3):117-87. (in Thai).
13. Harris ST, Liu J, Wilcox S, Moran R, Gallagher A. Exercise during pregnancy and its association with gestational weight gain. Maternal and Child Health Journal 2014;19(3): 528-37.
14. Shin D, Bianchi L, Chung H, Weatherspoon L, Song OW. Is gestational Weight gain associated with diet quality during pregnancy. Maternal Child Health Journal 2014;18(1):1433-43.
15. Sakunrad Ch. Food consumtion behaviors in pregnancy. Buddhachinaraj Medical Journal 2012;29(1):180-9. (in Thai).
16. Santad S, Suntornmesatean S. Health promoting behavior among pregnant women. Nursing Science Journal of Thailand 2006;24(2):12-21.
17. Saksirinukul R, Piravej K. Study of patterns, attitudes, and the effects of exercise during pregnancy in Thai pregnant women. Journal Thai Rehabil 2003;12(3):106-12. (in Thai).
18. Jantradee B, Serisathien Y, Phahuwatanakorn W. Predictive Factors of gestational weight gain Journal of The Royal Thaii Army Nurses 2016;15(2):339-47. (in Thai).
19. Coomes MC, Lewis AM, Uhring DJ, Furberg DR, Harris LJ, Bann MC. Beyond reminders: A conceptual framework for using short message service to promote prevention and improve healthcare quality and clinical outcomes for people living with HIV. AIDS Care 2012;24(3):348-57.
20. National Statistical office. Survey reading of population [Internet]. 2017 [cite 2019 Mar 20]. Available from: http://www.nso.go.th/sites/2014/DocLib13/ด้านICT/เทคโนโลยีครัวเรือน/2561/ict61_completereportQ4.pdf. (in Thai).
21. Electronic Transactions Development Agency. Thailand Internet User Profile 2015. [Internet]. Bankkok: Electronic Transactions Development Agency; 2016[cited 2018 Jan 9]. Available from: http://unctad.org/meetings/en/ Contribution/dtl_eweek2016_ETDA_IUP_en.pdf
22. Munro S, Hui A, Salmons V, Solomon C, Gemmell E, Torabi N, et al. SmartMom text messaging for prenatal education: A qualitative focus group study to explore Canadian women’s perceptions. JMIR Public Health Surveill 2017;3(1):1-7.
23. Soltani H, Furness PJ, Arden MA, Mcseveny K, Gerland C, Sustar H, Dearden A. Women’s and midwives’ perspectives on the design of a text messaging support for maternal obesity services: An exploratory study. Journal of Obesity 2012;2012(1):1-10.
24. Cormick G, Kim AN, Rodgers A, Gibbons L, Buekens MP, Belizan MJ, et al. Interest of pregnant women in the use of SMS (short message service) text messages for the improvement of perinatal and postnatal care. Reproductive Health 2012;9(9):1-7.
25. Pollak KI, Alexander SC, Bennett G, Lyna P, Coffman CC, Bilheimer A, et al. Weight-related SMS texts promoting appropriate pregnancy weight gain: A pilot stydy. Patient Educ Couns 2014;97:256-60.
26. Herring SJ, Cruice JF, Benner GG, Rose MZ, Davey A, Foster GD. Preventing excessive gestational weight gain among African American women: A randomized clinical trial. Obesity 2016;24(1):30-6.
27. Ernsting C, Dombrowski US, Oedekoven M, O’Sullivan LJ, Kanzler M, Kuhlmey A, Gellert P. Using smartphones and health apps to change and manage health behaviors: A population-based survey. Journal of Medical Internet Research 2017;19(4): 101-12.
28. Gray JR, Grove SK, Sutherland S. Burns and Grove’s the practice of nursing research: Appraisal, synthesis, and generation of evidence. 8th ed. St. Louis: Elsever; 2017.
29. Jesse H. Influencing health behaviors via short message service (SMS): evidence for best practices from Dar Es Salaam, Tanzania and Xi’an China [Internet]. 2016 [cited 18 jan14]. Available from: https://dash.harvard.edu/handle/1/27201737
30. Su Y, Yuan C, Zhou Z, Heitner J, Campbell B. Impact of an SMS advice programe on maternal and newborn health in rural China: study protocol for a quasi randomised controlled trial. British Medical Journal 2016;6(8):1004-16.
31. Lua KY, Cassidy T, Hacking D, Brittain K, Jensen H, Haricharan J, Heap M. Antenatal health promotion via short message service at a Midwife Obstetrics Unit in South Africa: A mixed methods study. Biomed central Pregnancy and Childbirth 2014;14(284):1-8.
32. Lau WP, Pitkethly JK, Leung WB, Lua YE, Wang J. The intervention effect of SMS delivery on Chinese adolescent’s physical activity. International Journal of Environmental Research and Public Health 2019;16(787):1-12.
2. Walter JR, Perng W, Kleinman KP, Rifas SL,Rich JW, Oken E. Associations of trimester-specific gestational weight gain with maternal adiposity and systolic blood pressure at 3 and 7 years postpartum. AM J Obstet Gynecol 2015;212:499e1-12.
3. Villamor E, Cnattingius S.Interpregnancy weight change and risk of adverse pregnancy outcomes: A population-base study. Lancet 2006;368:1164-70.
4. Nohr AE, Vaeth M, Baker LJ, Sorensen IT, Olsen J, Rasmussen MK.Combined associations of prepregnancy body mass index and gestational weight gain with the outcome of pregnancy. The American Journal Clinical Nutrition 2008;87:1750-9.
5. Kiel DW, Dodson EA, Artal R, Boehmer TK, Leet TL. Gestational weight gain and pregnancy outcomes in obese women. Obstetrics and Gynaecology 2007;110(4): 752-8.
6. Li N, Liu E, Guo J, Pan J, Li B, Wang P, et al.Maternal prepregnancy body mass index and gestational weight gain on pregnancy outcomes. Plos one 2013 8(12):1-7.
7. Siega-Riz MA, Deierlein A, Stuebe A. Implementation of the new institute of medicine gestational weight gain guidelines. Journal of midwifery & woman’s health 2010;55(6):512-9.
8. Nehring I, Schmoll S, Beyerlein A, Hauner H, Kries VR. Gestational weight gain and long-term postpartum weight retention: a meta-analysis. American Society for Nutrition. 2011;94(5):1225-31.
9. Haugen M, Brantsaeter AL, Winkvist A, Lissner L, Alexander J, Oftedal B, et al. Associations of pre-pregnancy body mass index and gestational weight gain with pregnancy outcome and postpartum weight retention: A prospective observational cohort study. Biomed central Pregnancy and Childbirth 2014;14(201):1-11
10. Srikasem T. Effects of pregnanct weight on pregnancy outcomes. Buddhachinaraj Medical Journal 2011;28(2):191-9. (in Thai).
11. Cogswell ME, Scanlon KS, Fein SB, Schieve LA. Medically advised, mother’s personal target, and actual weight gain during pregnancy. Obstetrics and Gynaecology 1999;94(4):616-22.
12. Danpradit P, Kittichotpanich B. The factors influence on weight gain of pregnant women who attended antenatal care clinic at government hospitals in Bangkok. Vajira Medical Journal 2003;47(3):117-87. (in Thai).
13. Harris ST, Liu J, Wilcox S, Moran R, Gallagher A. Exercise during pregnancy and its association with gestational weight gain. Maternal and Child Health Journal 2014;19(3): 528-37.
14. Shin D, Bianchi L, Chung H, Weatherspoon L, Song OW. Is gestational Weight gain associated with diet quality during pregnancy. Maternal Child Health Journal 2014;18(1):1433-43.
15. Sakunrad Ch. Food consumtion behaviors in pregnancy. Buddhachinaraj Medical Journal 2012;29(1):180-9. (in Thai).
16. Santad S, Suntornmesatean S. Health promoting behavior among pregnant women. Nursing Science Journal of Thailand 2006;24(2):12-21.
17. Saksirinukul R, Piravej K. Study of patterns, attitudes, and the effects of exercise during pregnancy in Thai pregnant women. Journal Thai Rehabil 2003;12(3):106-12. (in Thai).
18. Jantradee B, Serisathien Y, Phahuwatanakorn W. Predictive Factors of gestational weight gain Journal of The Royal Thaii Army Nurses 2016;15(2):339-47. (in Thai).
19. Coomes MC, Lewis AM, Uhring DJ, Furberg DR, Harris LJ, Bann MC. Beyond reminders: A conceptual framework for using short message service to promote prevention and improve healthcare quality and clinical outcomes for people living with HIV. AIDS Care 2012;24(3):348-57.
20. National Statistical office. Survey reading of population [Internet]. 2017 [cite 2019 Mar 20]. Available from: http://www.nso.go.th/sites/2014/DocLib13/ด้านICT/เทคโนโลยีครัวเรือน/2561/ict61_completereportQ4.pdf. (in Thai).
21. Electronic Transactions Development Agency. Thailand Internet User Profile 2015. [Internet]. Bankkok: Electronic Transactions Development Agency; 2016[cited 2018 Jan 9]. Available from: http://unctad.org/meetings/en/ Contribution/dtl_eweek2016_ETDA_IUP_en.pdf
22. Munro S, Hui A, Salmons V, Solomon C, Gemmell E, Torabi N, et al. SmartMom text messaging for prenatal education: A qualitative focus group study to explore Canadian women’s perceptions. JMIR Public Health Surveill 2017;3(1):1-7.
23. Soltani H, Furness PJ, Arden MA, Mcseveny K, Gerland C, Sustar H, Dearden A. Women’s and midwives’ perspectives on the design of a text messaging support for maternal obesity services: An exploratory study. Journal of Obesity 2012;2012(1):1-10.
24. Cormick G, Kim AN, Rodgers A, Gibbons L, Buekens MP, Belizan MJ, et al. Interest of pregnant women in the use of SMS (short message service) text messages for the improvement of perinatal and postnatal care. Reproductive Health 2012;9(9):1-7.
25. Pollak KI, Alexander SC, Bennett G, Lyna P, Coffman CC, Bilheimer A, et al. Weight-related SMS texts promoting appropriate pregnancy weight gain: A pilot stydy. Patient Educ Couns 2014;97:256-60.
26. Herring SJ, Cruice JF, Benner GG, Rose MZ, Davey A, Foster GD. Preventing excessive gestational weight gain among African American women: A randomized clinical trial. Obesity 2016;24(1):30-6.
27. Ernsting C, Dombrowski US, Oedekoven M, O’Sullivan LJ, Kanzler M, Kuhlmey A, Gellert P. Using smartphones and health apps to change and manage health behaviors: A population-based survey. Journal of Medical Internet Research 2017;19(4): 101-12.
28. Gray JR, Grove SK, Sutherland S. Burns and Grove’s the practice of nursing research: Appraisal, synthesis, and generation of evidence. 8th ed. St. Louis: Elsever; 2017.
29. Jesse H. Influencing health behaviors via short message service (SMS): evidence for best practices from Dar Es Salaam, Tanzania and Xi’an China [Internet]. 2016 [cited 18 jan14]. Available from: https://dash.harvard.edu/handle/1/27201737
30. Su Y, Yuan C, Zhou Z, Heitner J, Campbell B. Impact of an SMS advice programe on maternal and newborn health in rural China: study protocol for a quasi randomised controlled trial. British Medical Journal 2016;6(8):1004-16.
31. Lua KY, Cassidy T, Hacking D, Brittain K, Jensen H, Haricharan J, Heap M. Antenatal health promotion via short message service at a Midwife Obstetrics Unit in South Africa: A mixed methods study. Biomed central Pregnancy and Childbirth 2014;14(284):1-8.
32. Lau WP, Pitkethly JK, Leung WB, Lua YE, Wang J. The intervention effect of SMS delivery on Chinese adolescent’s physical activity. International Journal of Environmental Research and Public Health 2019;16(787):1-12.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
2020-04-01
How to Cite
1.
ฉบับ
บท
บทความวิจัย
License
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล (วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี กรุงเทพ) ไม่สามารถนำไปตีพิมพ์ซ้ำในวารสารฉบับอื่น
