การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพในการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชน

บทคัดย่อ

          การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพในการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชน และประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนรู้ฯ ดำเนินการวิจัย 4 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน โดยการสัมภาษณ์อาจารย์พยาบาลวิทยาลัยพยาบาล และวิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร (n=10) ในประเด็นการจัดการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพ ความต้องการ และรูปแบบการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพ ในการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชน และแจกแบบสอบถามความสามารถในการทำงานร่วมกันระหว่างทีมสหวิชาชีพของนักศึกษาพยาบาลและนักศึกษาสาธารณสุขศาสตร์ และทันตสาธารณสุขศาสตร์วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร (n=229) ขั้นตอนที่ 2 การสร้างรูปแบบการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพ ประกอบด้วย การเรียนรู้ที่ 1 การเรียนรู้แต่ละวิชาชีพ การเรียนรู้ที่ 2  ภาวะผู้นำ การเรียนรู้ที่ 3  การทำงานเป็นทีม  และการเรียนรู้ที่ 4  การคิดสร้างสรรค์ขั้นตอนที่ 3 การประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพ ตามเกณฑ์ 80/80 และการนำรูปแบบการเรียนรู้ไปทดลองใช้กับ นักศึกษาชั้นปีที่ 3 จาก 5 สาขาวิชาชีพ (n=35) โดยเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงตามความสมัครใจ และขั้นตอนที่ 4 การปรับปรุงแก้ไขรูปแบบการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพในการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา การทดสอบค่าที (Paired t-test)  และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า

1. 1. หลักสูตรการสอนของสถาบันพระบรมราชชนกสำหรับนักศึกษาพยาบาลและนักศึกษาสหสาขาวิชาชีพอื่น ๆ ที่ผ่านมายังไม่มีมีเนื้อหาการจัดการเรียนการสอนเกี่ยวกับการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพโดยตรง มีเพียงสอดแทรกในรายวิชาต่าง ๆ และจากการประเมินความความสามารถในการทำงานร่วมกันระหว่างทีมสหวิชาชีพของนักศึกษาพบว่า นักศึกษาทั้ง 3 สาขาวิชาชีพ มีความสามารถในการทำงานร่วมกันระหว่างทีมสหวิชาชีพอยู่ในระดับปานกลาง สอดคล้องกับอาจารย์ผู้สอนที่เสนอว่าควรจัดให้มีการเรียนรู้ร่วมกันในสหสาขาวิชาชีพต่าง ๆ ในรูปแบบกิจกรรมเสริมหลักสูตร
2. 2. ร่างรูปแบบการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพในการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชนมีความเหมาะสม อยู่ในระดับมากและมีความสอดคล้องกันทุกองค์ประกอบของกิจกรรมการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพ อยู่ในระดับมาก ประสิทธิผลของรูปแบบการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพกับประสิทธิภาพของผลสัมฤทธิ์ได้ค่า E1/E2 เท่ากับ 81.23/83.52 ซึ่งผ่านตามเกณฑ์ที่กำหนด
3. 3. คะแนนเฉลี่ยทัศนคติต่อการทำงานร่วมกับสหวิชาชีพ และความสามารถในการทำงานของทีมสหวิชาชีพ หลังเข้าร่วมรูปแบบการเรียนรู้ สูงขึ้นกว่าก่อนการเข้าร่วมรูปแบบการเรียนรู้ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< .05) และทักษะการทำงานร่วมกันระหว่างทีมสหวิชาชีพ ทั้งด้านบทบาทของทีมสหวิชาชีพ ความเป็นผู้นำ การทำงานเป็นทีม และการคิดสร้างสรรค์ อยู่ในระดับมากทุกด้าน
4. 4. รูปแบบการเรียนรู้แบบสหวิชาชีพในการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชุมชน ประกอบด้วย การเรียนรู้ที่ 1 การเรียนรู้แต่ละวิชาชีพ การเรียนรู้ที่ 2 ภาวะผู้นำ การเรียนรู้ที่ 3 การทำงานเป็นทีม และการเรียนรู้ที่ 4 การคิดสร้างสรรค์ ซึ่งทุกการเรียนรู้เป็นการจัดการเรียนรู้ที่เน้นประสบการณ์จริง ร่วมกับการสะท้อนคิด และต้องส่งเสริมให้นักศึกษามีการพัฒนานวัตกรรมร่วมกันระหว่างสาขาวิชาชีพ