พฤติกรรมการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพในเด็กไทยวัยเรียนที่มีภาวะอ้วนและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพี่อศึกษาพฤติกรรมการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพ พฤติกรรมการบริโภคอาหาร ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกบั พฤติกรรมการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพในเด็กวัยเรียนที่มีภาวะอ้วนในบริบทชุม ชนกึ่งเมืองจังหวัดมหาสารคาม ผู้ร่วมวิจัยประกอบด้วยเด็กวัยเรียนที่มีภาวะอ้วน จำนวน 20 คน พ่อ แม่หรือผู้ดูแล จำนวน 20 คน ครูในโรงเรียน จำนวน 8 คนและพยาบาล จำนวน 6 คน เก็บข้อมูลโดยแบบสอบถาม การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสังเกต วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติพรรณนา และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่าเด็กวัยเรียนที่มีภาวะอ้วนมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพ ความเชื่อเกี่ยวกับการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพ และการรับรู้ความสามารถของตนเองในการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพอยู่ในระดับปานกลาง ส่วนความรู้เกี่ยวกับอาหารเพื่อสุขภาพและการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพนั้อยู่ในระดับสูง พฤติกรรมการบริโภคอาหารในเด็กวัยเรียนที่มีภาวะอ้วน พบว่า มี 4 ประเด็น ย่อย คือ 1) การบริโภคผักและผลไม้ในปริมาณที่น้อย 2) การบริโภคคาร์โบไฮเดรต อาหารที่มีน้ำตาลสูงและเครื่องดื่มที่มีความหวานมาก และ 3) การบริโภคอาหารที่มีปริมาณไขมันสูง พบปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพในเด็กวัยเรียนที่มีภาวะอ้วน 3 ประเด็นย่อยซึ่งประกอบด้วย 1) การขาดความตระหนักเกี่ยวกับพฤติกรรมการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพ 2) ความรู้เกี่ยวกับโภชนาการไม่เพียงพอ และ 3) การเข้าถึงอาหารที่ไม่ดีต่อ สุขภาพที่บ้านและที่โรงเรียน ส่วนปัจจัยที่ส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพในเด็กวัยเรียนที่มีภาวะอ้วนประกอบด้วย 2 ประเด็น คือ 1) อาหารไทยประจำท้องถ่นิ “อาหารอิสาน” และ 2) การพูดคุยและการสอนของพ่อแม่ผู้ดูแลเกี่ยวกับพฤติกรรมการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพซึ่ง ผลการวิจัยในครั้งนี้น่าจะเป็นประโยชน์ที่จะนำไปพัฒนารูปแบบกิจกรรม หรือโปรแกรมเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภคอาหารในเด็กวัยเรียนที่มีภาวะอ้วนต่อไป