ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตด้านการมองเห็นของผู้สูงอายุโรคต้อหิน

ภารตี จันทรรัตน์; ทัศนา ชูวรรธนะปกรณ์

ผู้แต่ง

ภารตี จันทรรัตน์ คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ทัศนา ชูวรรธนะปกรณ์ คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

ผู้สูงอายุโรคต้อหิน, คุณภาพชีวิตด้านการมองเห็น, โรคต้อหิน

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ของการวิจัย เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตด้านการมองเห็นของผู้สูงอายุโรคต้อหิน และเพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างอายุ ระดับการศึกษา ระดับความรุนแรงของโรคต้อหิน ภาวะซึมเศร้า ความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน การสนับสนุนทางสังคม และความร่วมมือในการรักษากับคุณภาพชีวิตด้านการมองเห็นของผู้สูงอายุโรคต้อหิน แบบแผนงานวิจัยเป็นการวิจัยเชิงสหสัมพันธ์ (Correlation research) กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้สูงอายุ 60 ปีบริบูรณ์ขึ้นไปทั้งเพศชายและหญิง ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคต้อหินชนิดเรื้อรัง เข้ารับบริการตรวจรักษาที่แผนกผู้ป่วยนอก คลินิกต้อหินของโรงพยาบาลระดับตติยภูมิ 2 แห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลราชวิถี และโรงพยาบาลรามาธิบดี จำนวน 136 คน คำนวณโดยใช้เทคนิคของ Thorndike (1987) คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage sampling) รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินคุณภาพชีวิตด้านการมองเห็น แบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคม แบบประเมินความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน แบบประเมินภาวะซึมเศร้า และแบบประเมินความร่วมมือในการรักษา ผ่านการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 5 คน และมีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบราคเท่ากับ .809, .829, .819, .836 และ.871 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบสเปียร์แมน (Spear-man rank correlation coefficient : r_S ) และค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบพอยท์ไบซีเรียล (Point-Biserial Correlation: r_pb )

ผลการวิจัยพบว่า : 1) ผู้สูงอายุโรคต้อหินมีคุณภาพชีวิตด้านการมองเห็นส่วนใหญ่อยู่ในระดับปานกลาง ( $gif.latex?\bar{x}$ = 66.54, SD = 20.80) 2) อายุ ไม่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตด้านการมองเห็นของผู้สูงอายุโรคต้อหินอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 3) ระดับการศึกษา ความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน การสนับสนุนทางสังคม และความร่วมมือในการรักษามีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับต่ำกับคุณภาพชีวิตด้านการมองเห็นของผู้สูงอายุโรคต้อหินอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (r = .215, .288, .217, .171 ตามลำดับ) 4) ระดับความรุนแรงของโรคมีความสัมพันธ์ทางลบในระดับปานกลางกับคุณภาพชีวิตด้านการมองเห็นของผู้สูงอายุโรคต้อหินอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (r = -.330) และภาวะซึมเศร้ามีความสัมพันธ์ทางลบในระดับสูงกับคุณภาพชีวิตด้านการมองเห็นของผู้สูงอายุโรคต้อหินอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (r = -.612) อภิปรายได้ว่า : ผู้สูงอายุโรคต้อหินควรได้รับการส่งเสริมให้มีคุณภาพชีวิตด้านการมองเห็นได้ด้วยกิจกรรมการพยาบาลเพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยให้อยู่ในระดับดีขึ้น พยาบาลต้องสามารถประเมินปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเพื่อหาสาเหตุและการพยาบาลได้อย่างถูกต้องต่อไป

References

Brown, R. L., & Barrett, A. E. (2011). Visual impairment and quality of life among older adults: an examination of explanations for the relationship. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, gbr015.

Cesareo, M., Ciuffoletti, E., Ricci, F., Missiroli, F., Giuliano, M. A., Mancino, R., & Nucci, C. (2015). Visual disability and quality of life in glaucoma patients. Progress in brain research, 221, 359-374.

Chaiyasong, Ch., Pratheepawanit Johns, N. and Asawaphureekorn, S. (2009). Health-Related Quality of Life: Evaluation and implementation. Khonkaen : Khonkaen University Printing House, 183-200.

Chirawatkul, A. (2010). Statistics for health science research. (2rd ed.). Bangkok: Witayapat.

Detprapon, M & Thongyos, P. (2011). Common Eye Problems and Eye Health Promotion in Older People. Ramathibodi Nursing Journal, 20(1).

Crews, J. E., Chou, C.-F., Zack, M. M., Zhang, X., Bullard, K. M., Morse, A. R., & Saaddine, J. B. (2016). The association of health-related quality of life with severity of visual impairment among people aged 40–64 years: Findings from the 2006–2010 Behavioral Risk Factor Surveillance System. Ophthalmic epidemiology, 23(3), 145-153.

Dunsirichai, Ch and Grisanaputi, W. (2013). Study of Social Welfare for Disabled Persons in Khon Kaen Province: A Case Study of People with Visual Impairments. KKU Research Journal, 1(1), 41-52.

House, J. S. (1981). Work stress and social support. Readings, Addison-Wesley.

Hodapp, E., Parrish, R., & Anderson, D. Clinical Decisions in Glaucoma. 1993. St Louis: CV Mosby, 11-63.

Isipradit, S., Sirimaharaj, M., Charukamnoetkanok, P., Thonginnetra, O., Wongsawad, W., Sathornsumetee, B., Taweebanjongsin, W. (2014). The first rapid assessment of avoidable blindness (RAAB) in Thailand. PloS one, 9(12), e114245.

Jitapankul, S. (1999). Principles of geriatric medicine. (3rd ed.). Bangkok: Department of Geriatric Medicine and Dentistry, Department of Medicine Faculty of Medicine Chulalongkorn University.

Jones, P. (1998). Testing health status (“quality of life”) questionnaires for asthma and COPD: Eur Respiratory Soc.

Junsangsri, M. (1997). Relationships between personal factors, perception of health status, social support and activities of elderly in Rongmuang Sub-district, Pathumwan, Bangkok Metropolis. The Master Degree of Master of Nursing Science, Faculty of Nursing, Chulalongkorn University.

Kalated T. (2010). Selected factors related to anti-coagulant medication adherence in valvular replacement patients. The degree of master of nursing science (Faculty of nursing). Chulalongkorn University.

Karpa, M. J., Mitchell, P., Beath, K., Rochtchina, E., Cumming, R. G., & Wang, J. J. (2009). Direct and indirect effects of visual impairment on mortality risk in older persons: the Blue Mountains Eye Study. Archives of Ophthalmology, 127(10), 1347-1353.

Leenarach, S. (2008). Result of Diabetic Retinopathy in Diabetes Patients at Phiboonmangsaharn Ubon Ratchathani Province. The Clinical Academia, 32(4), 481-488.

Leelacharas, S. (2005). Illness representations in Thai women diagnosed with hypertension and relationships to medication-taking behavior. (A dissertation submitted for the degree of Doctor), Philosophy of nursing. University of Michigan.

Matza, L. S., Rousculp, M. D., Malley, K., Boye, K. S., & Oglesby, A. (2008). The longitudinal link between visual acuity and health-related quality of life in patients with diabetic retinopathy. Health and quality of life outcomes, 6(1), 95.

McKean-Cowdin, R., Wang, Y., Wu, J., Azen, S. P., & Varma, R., (2008). Impact of visual field loss on health-related quality of life in glaucoma: the Los Angeles Latino Eye Study. Ophthalmology, 115(6), 941-948. e941.

Miller, C.A. (1999). Nursing Care of Older Adult: Theory and Practice. 3rd ed. Philadelphia: Lippincott. Park, S., Kho, Y. L., Kim, H.-J., Kim, J., & Lee, E.-H. (2015). Impact of Glaucoma on Quality of Life and Activities of Daily Living. Hong Kong Journal of Occupational Therapy, 25, 39-44.

Poungvarin, N. (1994). Train Geriatric Depression Scale: TGDS. Siriraj Medical Journa, 46(1), 1-9.

Renaud, J., & Bédard, E. (2013). Depression in the elderly with visual impairment and its association with quality of life. Clin Interv Aging, 8, 931-943.

Rodpaewpan, B. (2009). Selected Factors Related To Compliance In Elderly With Glaucoma. The Master Degree of Master of Nursing Science, Faculty of Nursing, Chulalongkorn University.

Tander, B., Cengiz, K., Alayli, G., lhanli., Canbaz, S., & Canturk, F. (2008). A comparative evaluation of health related quality of life and depression in patients with fibromyalgia syndrome and rheumatoid arthritis. Rheumatology international, 28(9), 859-865.

Tham, Y.-C., Li, X., Wong, T. Y., Quigley, H. A., Aung, T., & Cheng, C.-Y. (2014). Global prevalence of glaucoma and projections of glaucoma burden through 2040: a systematic review and meta-analysis. Ophthalmology, 121(11), 2081-2090.

Tsai, J. C., McClure, C. A., Ramos, S. E., Schlundt, D. G., & Pichert, J. W. (2007). Compliance barriers in glaucoma: a systematic classification. Journal of Glaucoma, 12(5), 393-398.

Yesavage, J. A., Brink, T. L., Rose, T. L., Lum, O., Huang, V., Adey, M., & Leirer, V. O. (1983). Development and validation of a geriatric depression screening scale: a preliminary report. Journal of psychiatric research, 17(1), 37-49.

Zuo, L., Zou, H., Zhang, J., Fei, X., & Xu, X. (2015). Vision Health-Related Quality of Life in Chinese Glaucoma Patients. J Ophthalmol, 2015, 1-9. doi: 10.1155/2015/271425.