ระบาดวิทยาและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะแทรกซ้อนของผู้ป่วยที่ติดเชื้อในช่องเยื่อหุ้มคอชั้นลึก ในโรงพยาบาลลำปาง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภูมิหลัง: การติดเชื้อในช่องเยื่อหุ้มคอชั้นลึกเป็นการติดเชื้อในช่องว่างที่อยู่ระหว่างเยื่อหุ้มคอส่วนลึก ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินทางหู คอ จมูก ที่สำคัญ การวินิจฉัยและการรักษาที่รวดเร็วสามารถลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงและการเสียชีวิต
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาระบาดวิทยาและปัจจัย ที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยที่ติดเชื้อในช่องเยื่อหุ้มคอชั้นลึกใน รพ.ลำปาง
วัสดุและวิธีการ: ศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางในผู้ป่วย ที่มีการอักเสบติดเชื้อในช่องเยื่อหุ้มคอชั้นลึก ที่เข้ารับการรักษาที่หอผู้ป่วยโสต ศอ นาสิก รพ.ลำปางตั้งแต่ 1 มกราคม 2564 ถึง 31 ธันวาคม 2566 รวบรวมข้อมูล จากเวชระเบียนผู้ป่วยใน เก็บข้อมูลด้านระบาดวิทยาและภาวะแทรกซ้อน วิเคราะห์การถดถอยตัวแปร เพื่อหาปัจจัยสัมพันธ์กับการเกิดภาวะแทรกซ้อน
ผลการศึกษา: ผู้ป่วย 267 ราย เป็นเพศชายร้อยละ 57.3 อายุเฉลี่ย 51.9±17.4 ปี อาการแสดงที่พบมากที่สุดคือ ปวดบวมที่ลำคอหรือใบหน้า (ร้อยละ 64.1) ตำแหน่งการติดเชื้อที่พบมากที่สุดคือ submandibular space (ร้อยละ 39.0) สาเหตุส่วนใหญ่คือ การติดเชื้อจากฟัน(ร้อยละ 52.8) เชื้อก่อโรคที่พบมากที่สุดคือ Klebsiella pneumoniae (ร้อยละ 7.5) ได้รับการรักษาด้วย การผ่าตัดระบายหนอง (ร้อยละ 80.5) ให้ยาปฏิชีวนะอย่างเดียว (ร้อยละ 10.1) และเจาะดูดหนอง (ร้อยละ 9.4) พบภาวะแทรกซ้อน 43 ราย (ร้อยละ 16.1)
ที่พบมากที่สุดคือ ติดเชื้อในกระแสเลือด 23 ราย (ร้อยละ 8.6) เสียชีวิต 7 ราย (ร้อยละ 2.6) ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ โรคไตเรื้อรัง (OR 8.36, 95%CI 2.31−30.29, p=0.001), โลหิตจาง (OR 3.62, 95% CI 1.05−12.44, p=0.041), อาการหายใจลำบาก (OR 6.89, 95%CI 1.71−27.74, p=0.007), ติดเชื้อหลายตำแหน่ง (OR 6.14, 95%CI 2.10−17.94, p=0.001) และติดเชื้อที่ retropharyngeal space (OR 3.77, 95%CI 1.23−11.52, p=0.020)
สรุป: พบภาวะแทรกซ้อนของการติดเชื้อในช่องเยื่อหุ้มลำคอชั้นลึกร้อยละ 16.1 ที่พบมากที่สุดคือ ติดเชื้อในกระแสเลือด ปัจจัย ที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ โรคไตเรื้อรัง โลหิตจาง อาการหายใจลำบาก ติดเชื้อหลายตำแหน่งและการติดเชื้อที่ retropharyngeal space
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ส่งมาลงพิมพ์ต้องไม่เคยพิมพ์หรือกำลังได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ในวารสารอื่น เนื้อหาในบทความต้องเป็นผลงานของผู้นิพนธ์เอง ไม่ได้ลอกเลียนหรือตัดทอนจากบทความอื่น โดยไม่ได้รับอนุญาตหรือไม่ได้อ้างอิงอย่างเหมาะสม การแก้ไขหรือให้ข้อมูลเพิ่มเติมแก่กองบรรณาธิการ จะต้องเสร็จสิ้นเป็นที่เรียบร้อยก่อนจะได้รับพิจารณาตีพิมพ์ และบทความที่ตีพิมพ์แล้วเป็นสมบัติ ของลำปางเวชสาร
เอกสารอ้างอิง
สุรพล ซื่อตรง. การติดเชื้อชั้นลึกของคอ. ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา; 2560.
Suetrong S, Reechaipichitkul W, Chainansamit S, Piromchai P. Deep neck infection in adults: factor associated with complicated treatment outcomes. J Med Assoc Thai. 2017;100:179−88.
อนวัช วรรธนะมณีกุล . ปัจจัยเสี่ยงที่มีอิทธิพลสัมพันธ์ต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนกับผลการรักษาการติดเชื้อช่องเยื่อหุ้มคอชั้นลึกในผู้ป่วยสูงอายุในโรงพยาบาลชัยภูมิ. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์. 2563;35(3):665−78.
พิทยา พลเวียง. ลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วยติดเชื้อในช่องเยื่อหุ้มคอชั้นลึกในโรงพยาบาลกุมภวาปี. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลอุดรธานี. 2564;29(2):295−303.
อรัญ คำภาอินทร์. ลักษณะการติดเชื้อในช่องคอชั้นลึกระหว่างผู้ป่วยโรคเบาหวานและไม่เป็นเบาหวานในโรงพยาบาลเพชรบูรณ์. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและวิจัยทางการแพทย์. 2564; 36:41−51.
Regueiro Villarín S, Vázquez Barro JC, Herranz González-Botas J. Deep neck infections: Etiology, bacteriology and treatment. Acta Otorninolaryngol Esp 2006; 57(7):324−8.
Alexandre BS, Antonio JG, Fernando AMC, Norberto KK, Marcelo BM. Deep neck infection - analysis of 80 cases. Rev Bras Otolaryngol. 2008;74:253−9.
จิราพร ตระการจันทร์สิร. การติดเชื้อในช่องเยื่อหุ้มคอชั้นลึกและปัจจัย ที่ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน ในโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร. บูรพาเวชสาร. 2566;10(1):38−52.
สุวรรณ วังธนากร. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อในเนื้อเยื่อคอชั้นลึกที่มีความรุนแรง โดยศึกษาแบบย้อนหลังในโรงพยาบาลอุดรธานี. วารสารหูคอจมูกและใบหน้า. 2564;22:3−19.
ชวน ชีพ เจริญรัตน์. ลักษณะการติดเชื้อลํคอส่วนลึกและการเสียชีวิตในโรงพยาบาลเชียงราย ประชานุเคราะห์. วารสาร หู คอ จมูก และใบหน้า. 2560;18(1):44−55.
กรภัทร์ เอกัคคตาจิต. ลักษณะการติดเชื้อลำคอส่วนลึกของผู้ป่วยในโรงพยาบาลบุรีรัมย์.วารสารการแพทย์์โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์. 2562;34(3):321−32.
นันทกร ดำรงรุ่งเรือง.การอักเสบติดเชื้อในช่องเยื่อหุ้มคอชั้นลึกของโรงพยาบาลภูเขียว เฉลิมพระเกียรติ จังหวัดชัยภูมิ. ชัยภูมิเวชสาร. 2564;41(1):12−23.
Lee JK, Kim HD, Lim SC. Predisposing factors of deep neck infection: An analysis of 158 cases. Yonsei Med J. 2007;48:58−62.
Kauffmann P, Cordesmeyer R, Troltzsch M Sommer C, Laskawi R. Deep neck infections: A single-center analysis of 63 cases. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2017; 22(5):536−41.
ปิยวรรณ คงตั้งจิตต์. Deep neck infection: เปรียบเทียบลักษณะทางคลินิกและผลการรักษา ระหว่างผู้ป่วยเบาหวานและผู้ป่วยที่ไม่เป็นเบาหวาน. วารสารหู คอ จมูก และใบหน้า. 2556;14(1);36−51.
บุศราภรณ์ ลีวิริยะพันธุ์. การติดเชื้อในเนื้อเยื่อบริเวณศีรษะและลำคอที่โรงพยาบาลลำปาง. สวรรค์ประชารักษ์เวชสาร. 2548;2:91−100.
Pineda-Alvarado A, Lugo-Machado JA, Canché-Martin E, Quintero JZ, Arellano-Ridriguez I, Lizárraga LL. Prevalence, morbidity and mortality of deep neck abscess in a tertiary hospital from Northwestern Mexico. Romanian J Rhinol. 2021;11(41):41–6.
Jean-Louis V, Edward A, Patrick K, Frederick M, Mitchell F. Textbook of critical care. 6th ed. Philadelphia: Saunders; 2011.
พิมวิชญา ซื่อทรงธรรม, สุพจน์ เจริญสมบัติอมร, จิรพงษ์ อังคะรา. การอักเสบติดเชื้อในช่องค อชั้นลึก ในคณะแพทยศาสตร์ วชิรพยาบาล มหาวิิทยาลัย
นวมินทราธิราช. วชิรเวชสารและวารสารเวชศาสตร์ ์เขตเมือง. 2561;62:365−74.
Lee YQ, Kanagalingam J. Bacteriology of deep neck abscesses: A retrospective review of 96 consecutive cases. Singapore Med J. 2011;52(5):351−5.
วรเวทย์ โรจน์จรัส ไพศาล. ปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อการเสียชีวิตในกลุ่มผู้ป่วยติดเชื้อลำคอส่วนลึก. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีษะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์. 2566;38(3):725−34.
Huang L, Jiang B, Cai X. Multi-space infections in the head and neck: Do underlying systemic diseases have a predictive role in life-threatening complications?. Oral Maxillofac Surg. 2015;73:1−10.
Huang TT, Liu TC, Chen PR, Tseng FY, Yeh TH, Chen YS. Deep neck infection: Analysis of 185 cases. Head Neck. 2004;26:845−60.
