การพัฒนาวิธีวิเคราะห์และการตรวจสอบความถูกต้องของวิธีวิเคราะห์หาปริมาณแคนนาบินอยด์ในช่อดอกกัญชาด้วยวิธีโครมาโทกราฟีของเหลวสมรรถนะสูง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำและวัตถุประสงค์: กัญชา (Cannabis sativa L.) ได้ถูกนำมาใช้ในการรักษาโรคตั้งแต่สมัยโบราณ สารสำคัญที่พบในกัญชา คือ เตตร้าไฮโดรแคนนาบินอล ซึ่งเป็นสารที่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท และสารที่ไม่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท เช่น แคนนาบิดิออลและแคนนาบินอล ปัจจุบันกัญชาถูกนำมาใช้เป็นองค์ประกอบทางยาและผลิตภัณฑ์สุขภาพที่หลากหลาย อย่างไรก็ตามยังไม่มีวิธีการควบคุมคุณภาพสารที่พบในกัญชาอย่างเหมาะสม การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนาวิธีการวิเคราะห์ปริมาณแคนนาบินอยด์ในช่อดอกกัญชาด้วยวิธีโครมาโทกราฟีของเหลวประสิทธิภาพสูง (Ultra High Performance Liquid Chromatography, UHPLC)
วิธีการศึกษา: แบ่งเป็น 3 ขั้นตอน ได้แก่ การพัฒนาวิธีวิเคราะห์ปริมาณสารแคนนาบิดิออล แคนนาบินอล และเตตร้าไฮโดรแคนนาบินอลในช่อดอกกัญชาด้วยวิธีโครมาโทกราฟีของเหลวประสิทธิภาพสูง การทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์และการวิเคราะห์ปริมาณสารแคนนาบิดิออล แคนนาบินอล และเตตร้าไฮโดรแคนนาบินอลในช่อดอกกัญชา จำนวน 12 ตัวอย่าง
ผลการศึกษา: ผลการทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์ดังกล่าว พบว่ากราฟมาตรฐานของแคนนาบิดิออล แคนนาบินอล และเตตร้าไฮโดรแคนนาบินอล มีลักษณะเป็นเส้นตรงในช่วงความเข้มข้น 1.05-104.90, 1.00-99.60 และ 1.00-99.90 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร ตามลำดับ โดยมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ เท่ากับ 0.999, ค่าร้อยละของการคืนกลับอยู่ในช่วง 98.99-100.39 ขีดจำกัดของการตรวจพบของแคนนาบิดิออล แคนนาบินอล และเตตร้าไฮโดรแคนนาบินอล มีค่าเท่ากับร้อยละ 0.612, 0.872 และ 0.320 โดยน้ำหนักแห้งของช่อดอกกัญชา (ไมโครกรัม/ไมโครกรัม) ตามลำดับ ในขณะที่ขีดจำกัดของการวัดเชิงปริมาณมีค่าเท่ากับร้อยละ 2.041, 2.908 และ 1.066 โดยน้ำหนักแห้งของช่อดอกกัญชา (ไมโครกรัม/ไมโครกรัม) ตามลำดับ
อภิปรายผล: การพัฒนาวิธีวิเคราะห์ปริมาณสารแคนนาบิดิออล แคนนาบินอล และเตตร้าไฮโดรแคนนาบินอลในวัตถุดิบช่อดอกกัญชาด้วยเครื่อง UHPLC ที่พัฒนาขึ้น สามารถใช้ตรวจสอบสารสกัดช่อดอกกัญชาแห้งที่สกัดด้วยตัวทำละลายเอทานอล โดยวิธีรีฟลักซ์ ผลการทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์พบว่าทุกค่าอยู่ในเกณฑ์ยอมรับได้ วิธีการวิเคราะห์ที่พัฒนาขึ้นใช้เวลาในการวิเคราะห์น้อย วิธีการเตรียมวัฏภาคเคลื่อนที่ ง่าย สะดวก และรวดเร็ว
ข้อสรุป: วิธีวิเคราะห์ที่พัฒนาขึ้นนี้มีความเหมาะสม สามารถนำไปใช้เป็นวิธีตรวจวิเคราะห์ปริมาณสารแคนนาบิดิออล แคนนาบินอล และเตตร้าไฮโดรแคนนาบินอล ในวัตถุดิบช่อดอกกัญชาและสามารถนำไปสู่การกำหนดเกณฑ์ปริมาณสารสำคัญในช่อดอกกัญชาต่อไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Boonyaprapat N, Chokchaicharoenporn O. Medicinal plants indigenous to Thailand. Bangkok: Prachachon; 1999. 3(1): p. 693. (in Thai)
Mechoulam R, Hanuš LO, Pertwee R, Howlett AC. Early phytocannabinoid chemistry to endocannabinoids and beyond. Nature Reviews Neuroscience. 2014;15:757.
Velasco G, Sánchez C, Guzmán M. Towards the use of cannabinoids as antitumour agents. Nature Reviews Cancer. 2012;12:436.
Office for the Management of Cannabis and Kratom in Thai Traditional Medicine. Infographic 16 recipes of traditional Thai medicine containing cannabis [Internet]. 2021; [cited 2021 July 2]; [1 screen]. Available from: https://ockt.dtam.moph.go.th/index.php/cannabis-formula/200-infographic-16
Radapong S, Suppajariyawat P, Phadungkit M. Pharmacological and toxicological effects of cannabis. The Bulletin of the Department of Medical Sciences. 2021;63(1):221-4. (in Thai)
Veniero G, Lucia D, Fiorenza F, Rino F, Elisa S, Giovanna T. Determination of primary active constituents in cannabis preparations by high-resolution gas chromatography/flame ionization detection and high-performance liquid chromatography/UV detection. Analytica Chimica Acta. 2002;468:245–54.
Laura A. Ciolino, Tracy L. Ranieri, Allison M. Taylor. Commercial cannabis consumer products part 2: HPLC-DAD quantitative analysis of cannabis cannabinoids. Forensic Science International. 2018;289:438-47.
Department of Medical Science. Practical guidlines for testing the accuracy of chemical analysis methods in the single laboratory setting. Nonthaburi: Department of Medical Science; 2006.
Hazekamp A, Fischedick JT, Llano Díez M, Lubbe A, Ruhaak RL.
Chemistry of cannabis. Comprehensive Natural Products II. 2010;3:1033-84.
Russo EB, Marcu J. Chapter Three - Cannabis Pharmacology: The Usual Suspects and a Few Promising Leads. Advances in Pharmacology. 2017; 80: 67-134.
