ประสิทธิผลและความปลอดภัยของการนวดเข่าร่วมการพอกด้วยสมุนไพร ในผู้ป่วยโรคลมจับโปงแห้งเข่า (โรคข้อเข่าเสื่อม)

บทคัดย่อ

              การศึกษาเรื่องประสิทธิผลและความปลอดภัยของหัตถการพอกเข่ากลุ่มผู้ป่วยโรคลมจับโป่งแห้งเข่าในสถานบริการสาธารณสุขของรัฐเป็นการศึกษาเชิงการทดลอง (Randomized Controlled Trail ) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลภูมิหลังของอาสาสมัครที่มีอาการปวดเข่าจากภาวะข้อเข่าเสื่อมหรือโรคลมจับโปงแห้งเข่าทางการแพทย์แผนไทย การประเมินประสิทธิผลทางคลินิก และความปลอดภัยจากอาการไม่พึงประสงค์ เก็บรวบรวมข้อมูลจากอาสาสมัครที่มีภาวะเข่าเสื่อมตามเกณฑ์การคัดเลือกเข้าร่วมโครงการ จำนวน 300 คน จากโรงพยาบาล 9 แห่ง ใน 4 ภูมิภาค แบ่งเป็นกลุ่มควบคุม 150 คน และกลุ่มทดลอง 150 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ประกอบด้วย ข้อมูลภูมิหลัง แบบประเมินประสิทธิผลทางคลินิก (WOMAC) แบบประเมินความปลอดภัยจากอาการไม่พึงประสงค์ และการประเมินระยะเข่าเสื่อมโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านออร์โธปิดิกส์จากฟิล์มเอกซเรย์ เก็บรวบรวมข้อมูลได้ครบทุกคน ส่วนการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ Analysis of Variance (ANOVA)

              ผลการศึกษา อาสาสมัครที่เข้าร่วมโครงการ ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงมากกว่าเพศชาย มีอายุระหว่าง 60 - 69 ปี มากที่สุด มีน้ำหนักตัว 51 - 70 กิโลกรัม และมีค่าดัชนีมวลกายระหว่าง 25 - 29.9 กิโลกรัม/เมตร² เมื่อประเมินภาวะเข่าเสื่อมจากฟิล์มเอกซเรย์ พบว่าส่วนใหญ่มีภาวะเข่าเสื่อมอยู่ในระยะ 2-3  และจากการประเมินทางคลินิกก่อน-หลังการให้หัตถการพอกเข่ารวม 5 ครั้ง จะพบว่า อาสาสมัครกลุ่มทดลองที่ได้รับการนวดร่วมกับการพอกเข่าจะมีความปวด และความฝืดลดลง โดยมีความสามารถในการใช้งานของข้อเข่าดีกว่ากลุ่มควบคุมที่ได้รับการนวดเพียงอย่างเดียว ส่วนการประเมินระยะเข่าเสื่อมกับอาการทางคลินิก 3 ด้าน จะพบว่า อาสาสมัครที่มีภาวะเข่าเสื่อมทุกระยะเมื่อได้รับการพอกเข่าร่วมด้วยจะมีอาการดีขึ้นทุกราย โดยอาสาสมัครที่มีภาวะเข่าเสื่อมระยะ 0-2 จะมีคะแนนค่าเฉลี่ยด้านความปวด และความฝืดลดลง โดยมีคะแนนค่าเฉลี่ยด้านความสามารถในการใช้งานข้อเข่าได้ดีกว่าอาสาสมัครที่มีภาวะเข่าเสื่อมในระยะ 3-4  และกลุ่มทดลองที่ได้รับหัตถการพอกเข่าจนครบ 5 ครั้ง จะมีคะแนนค่าเฉลี่ยแตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และไม่พบอาการไม่พึงประสงค์ในอาสาสมัครทั้งสองกลุ่มเลย

             ข้อเสนอแนะ ควรให้หัตถการพอกเข่าเป็นบริการสำหรับประชาชนกลุ่มที่มีอาการปวดข้อจากภาวะข้อเช่าเสื่อมหรือโรคลมจับโปงแห้งเข่าและมีความเสี่ยงต่อการใช้ยาแก้ปวด NSAIDs ซึ่งจะมีผลต่อการทำงานของไตหากใช้ยาอย่างต่อเนื่อง นอกจากนี้ควรเสนอให้สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติกำหนดให้หัตถการพอกเข่าเป็นชุดสิทธิประโยชน์สำหรับประชาชน และควรมีการพัฒนารูปแบบหรือนวัตกรรมที่มีความสะดวกและง่ายต่อการนำไปใช้ด้วยตนเองที่บ้าน เช่น การทำเป็นแผ่นแปะ,เสปย์,หรือเจล