การพัฒนาวิธีวิเคราะห์ปริมาณสาร Mitragynine ในใบกระท่อมด้วยวิธี Ultra High Performance Liquid Chromatography
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำและวัตถุประสงค์ พืชกระท่อมได้รับการปลดออกจากสถานะยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 มาเป็นพืชที่สามารถครอบครองบริโภค และใช้ประโยชน์จากพืชกระท่อมได้ ประกอบกับกระท่อมเป็นพืชที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจ สารออกฤทธิ์หลักในใบกระท่อมคือสาร mitragynine มีฤทธิ์ทำให้รู้สึกเคลิ้ม แก้ปวด การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาวิธีการวิเคราะห์ปริมาณสาร mitragynine ในใบกระท่อมด้วยวิธี Ultra High Performance Liquid Chromatography (UHPLC) และทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์ที่พัฒนาขึ้น
วิธีการศึกษา แบ่งเป็น 3 ขั้นตอนได้แก่ การพัฒนาวิธีวิเคราะห์ปริมาณ mitragynine ในใบกระท่อมด้วยวิธี UHPLC การทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์ และการวิเคราะห์ปริมาณสาร mitragynine ในใบกระท่อมจำนวน 17 ตัวอย่าง
ผลการศึกษา พบว่าสภาวะที่เหมาะสมในการตรวจวิเคราะห์คือ ใช้วัฏภาคคงที่เป็น ARC-18 ขนาด 4.6 x 150 มิลลิเมตร ขนาดอนุภาค 2.7 ไมโครเมตร และวัฏภาคเคลื่อนที่เป็น 0.1% ortho-phosphoric acid ในน้ำ และ 0.1% ortho-phosphoric acid ใน acetonitrile อัตราการไหล 1.0 มิลลิลิตร/นาที ตรวจวัดที่ 222 นาโนเมตร มีค่า retention time เฉลี่ยที่ 7.19 นาที ผลการทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์พบ calibration curve มีลักษณะเป็นเส้นตรงในช่วงความเข้มข้น 0.30-30.00 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร ค่า correlation coefficient (r) มีค่าเท่ากับ 0.9998 การทดสอบความแม่นของวิธีพบค่า % mean recovery อยู่ในช่วงร้อยละ 99.72-100.88 ค่า HORRAT อยู่ในช่วง 0.21-0.51 การทดสอบความเที่ยงพบว่าการวิเคราะห์ตัวอย่างจำนวน 10 ซ้ำภายในวันเดียวกันและการวิเคราะห์ตัวอย่างเมื่อเปลี่ยนวันที่วิเคราะห์เป็นเวลา 3 วัน ๆ ละ 10 ซ้ำ มีค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.53 และ 0.78 ตามลำดับค่า Limit of detection (LOD) มีค่าเท่ากับ 0.19 ไมโครกรัม/มิลลิลิตรและค่า Limit of Quantification (LOQ) มีค่าเท่ากับ 0.64 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร เมื่อนำวิธีวิเคราะห์นี้มาตรวจปริมาณสาร mitragynine ในตัวอย่างใบกระท่อมจำนวน 17 ตัวอย่าง พบปริมาณสาร mtragynine ในตัวอย่างใบกระท่อมทั้ง 17 ตัวอย่าง มีปริมาณอยู่ระหว่าง 0.99 ถึง 1.89 ร้อยละโดยน้ำหนัก (% w/w)
อภิปรายผล การพัฒนาวิธีวิเคราะห์ปริมาณสาร mitragynine ในวัตถุดิบใบกระท่อมด้วยเครื่อง UHPLC ที่พัฒนาขึ้นสกัดใบกระท่อมแห้งด้วยตัวทำละลาย ethanol โดยวิธี reflux ผลการทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์พบว่าทุกค่าอยู่ในเกณฑ์ยอมรับได้ วิธีการวิเคราะห์ที่พัฒนาขึ้นใช้เวลาในการวิเคราะห์น้อย วิธีการเตรียมวัฏภาคเคลื่อนที่ง่าย สะดวก และรวดเร็ว
ข้อสรุป ผลการศึกษาสรุปได้ว่าวิธีวิเคราะห์ปริมาณ mitragynine ในใบกระท่อมด้วยวิธี UHPLC ที่พัฒนาขึ้นมีความถูกต้อง แม่นยำ เหมาะสมสำหรับใช้ในการตรวจวิเคราะห์ปริมาณสาร mitragynine ในวัตถุดิบ สารสกัดใบกระท่อม และสามารถใช้ในงานการวิเคราะห์แบบประจำได้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Bunsupa S. Kratom, the plant that everyone wants to know. [Internet]. [cited 2020 Dec 24]; Available from: https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/354/กระท่อม/ (in Thai)
Department of Thai Traditional and Alternative Medicine. Guidelines for the utilization of Kratom. 1st ed. Bangkok: Beyond Publishing Co., Ltd.; 2022. (in Thai)
Thongpraditchote S. Pharmacological effects of mitragynine, an active compound in kratom leaves. Herbal Information Booklet. 2006;24:6-16. (in Thai)
Hooper D. The anti-opium leaf. Pharma J 1907;78:453.
Field E. XCVIII.-Mitragynine and mitraversine, two new alkaloids from species of Mitragyne. J. Chem. Soc., Trans. 1921;119:887-91.
Lee CM, Trager WF, Beckett AH. Corynantheidine-type alkaloids- ii: absolute configuration of mitragynine, speciociliatine, mitraciliatine and speciogynine. Tetrahedron. 1967;23:375-85.
Ponglux D, Wongseripipatana S, Takayama H, Kikuchi M, Kurihara M, Kitajima M, Aimi N, Sakai S. A new Indole Alkaloid, 7 alpha-Hydroxy-7H-mitragynine, from Mitragyna speciosa in Thailand. Planta Med. 1994;60(6):580-1.
Idayu NF, Hidayat MT, Moklas MA, Sharida F, Raudzah AR, Shamima AR, Apryani E. Antidepressant-like effect of mitragynine isolated from Mitragyna speciosa Korth in mice model of depression. Phytomedicine. 2011;18(5):402-7.
Keawpradub N. Kratom leaves, medicinal properties, benefits and harms. [Internet] [cited 2020 Dec 24]; Available from: https://www.oncb.go.th/ncsmi/cottage8/ใบกระท่อม%20สรรพคุณทางยา%20ประโยชน์และโทษ.pdf (in Thai)
Phimphasri R. Thairath Plus: Money. Kratom, a new economic plant of Thailand how well will it go maybe depends on Indonesia. [Internet] [cited 2020 Dec 24]; Available from: https://plus.thairath.co.th/topic/money/100383 (in Thai)
Kratom Plant Act B.E. 2565 (2022). Published in Royal Gazette, Vol. 139, Part 52 Kor. (2022 Aug 26) (in Thai)
Herbal Products Act B.E. 2562 (2019). Published in Royal Gazette, Vol 136, Part 56 Kor. (2019 Apr 30) (in Thai)
Kikura-Hanajiri R, Kawamura M, Maruyama T, Kitajima M, Takayama H, Goda Y. Simultaneous analysis of mitragynine, 7- hydroxymitragynine, and other alkaloids in the psychotropic plant “kratom” (Mitragyna speciosa) by LC-ESI-MS. Forensic Toxicology. 2009;27(2):67–74.
Wang M, Carrell EJ, Ali Z, Avula B, Avonto C, Parcher JF, Khan IA. Comparison of three chromatographic techniques for the detection of mitragynine and other indole and oxindole alkaloids in Mitragyna speciosa (kratom) plants. J Sep Sci. 2014;37(12):1411-8.
Mudge EM, Brown PN. Determination of mitragynine in Mitragyna speciosa raw materials and finished products by liquid chromatography with UV detection: Single-laboratory validation. J AOAC Int. 2017;100(1):18-24
Parthasarathy S, Ramanathan S, Murugaiyah V, Hamdan MR, Said MIM, Lai ChS, Mansor SM. A simple HPLC-DAD method for the detection of psychotropic mitragynine in Mitragyna speciosa (ketum) and its products for the application in forensic investigation. Forensic Sci. Int. 2013;266(1-3):183-7.
Department of Medical Science. Practical guidlines for testing the accurary of chemical analysis methods in the single laboratory setting. Nothaburi: Department of Mecial Science, 2006.
