การศึกษาติดตามลักษณะการใช้และคุณภาพชีวิตของผู้ใช้น้ำมันกัญชาขมิ้นทอง ในผู้ป่วยรับบริการคลินิกกัญชาทางการแพทย์แผนไทยในสถานพยาบาล เขตสุขภาพที่ 8

บทคัดย่อ

ตำรับน้ำมันกัญชาขมิ้นทองเป็นตำรับยาที่มีกัญชาปรุงผสม ที่กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกให้การรับรอง และกระทรวงสาธารณสุขประกาศเป็นต􀄬ำรับเพื่อการรักษาโรคหรือการศึกษาวิจัย โดยการวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง (Quasi-experimental research design) มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาลักษณะการสั่งใช้ยา คุณภาพชีวิตและอาการไม่พึงประสงค์ของผู้ใช้น้ำมันกัญชาขมิ้นทอง ในผู้ป่วยนอกที่มารับการรักษาในคลินิกแพทย์แผนไทยในสถานยาบาลเขตสุขภาพที่ 8 จำนวน 32 แห่ง ระหว่างเดือนพฤศจิกายน 2564–ตุลาคม 2565 ติดตามผลการรักษา เดือนที่ 1 และ 3 เก็บข้อมูลโดยใช้โปรแกรม R8-COT ผลการศึกษา พบว่า ผู้ป่วยที่แพทย์สั่งใช้ยาน้ำมันกัญชาขมิ้นทอง จำนวน 224 คน เป็นเพศหญิง ร้อยละ 56.25 มีอายุเฉลี่ย 53 ± 13.35 ปี มีข้อบ่งใช้ส่วนใหญ่ คือ ไมเกรน ร้อยละ 46.88 รองลงมาคือ อาการปวด ร้อยละ 29.02 นอนไม่หลับ ร้อยละ 16.96 และอาการอื่น ๆ ได้แก่ สะเก็ดเงิน มะเร็ง พาร์กินสัน และภูมิแพ้ ร้อยละ 7.14 ขนาดเริ่มต้นที่มีการสั่งใช้อยู่ในช่วง 2-3 หยดต่อวัน รูปแบบการสั่งใช้เริ่มต้นส่วนใหญ่ คือ 2 หยด วันละ 1 ครั้ง ก่อนนอน ส่วนใหญ่ไม่ได้รับการปรับขนาดยา (ร้อยละ 92.86) การปรับขนาดยาในครั้งที่ 2 และ 3 ปรับเป็น 3 หยดต่อวัน (ร้อยละ 73.21 และ ร้อยละ 81.70 ตามลำดับ) ด้านคุณภาพชีวิตจากค่า ESAS พบว่าความทุกข์ทรมานในผู้ป่วยทั้ง 9 ด้านลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) และแบบสอบถาม EQ-5D-5L พบว่า ค่าอรรถประโยชน์เฉลี่ยเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) เมื่อเปรียบเทียบก่อนเริ่มการรักษาและได้รับการรักษาครบ 3 เดือน จึงสรุปได้ว่า การใช้น้ำมันกัญชาขมิ้นทองช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย และมีความปลอดภัย แม้จะพบอาการไม่พึงประสงค์แต่เป็นเหตุการณ์ที่ไม่รุนแรง จึงสามารถพิจารณาเป็นการรักษาที่เป็นทางเลือกให้กับผู้ป่วยได้