งานวิจัยแบบสุ่มและมีกลุ่มเปรียบเทียบผลของฟ้าทะลายโจร กับฟาวิพิราเวียร์ ในการรักษาโควิด-19 ที่มีอาการน้อยหรือไม่มีอาการ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำและวัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบ ประสิทธิผลและความปลอดภัยของฟ้าทะลายโจรกับยาฟาวิพิราเวียร์ซึ่งขณะทำวิจัยได้กำหนดเป็นยามาตรฐานที่ใช้รักษาโควิด-19 ในประเทศไทย แตกต่างกันหรือไม่อย่างไรในผู้ป่วยที่มีอาการน้อยหรือไม่มีอาการ
วิธีการศึกษา: เป็นการวิจัยแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุมเปรียบเทียบ (RCT) โดยคัดเลือกผู้เข้าร่วมวิจัยที่มีอายุระหว่าง 18 ปี ถึงต่ำกว่า 60 ปี ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคโควิด-19 ด้วยการตรวจ real time PCR test ในหอผู้ป่วยเฉพาะกิจโรงพยาบาลมวกเหล็ก ระหว่างเดือนพฤศจิกายน 2564 ถึง เมษายน 2565 เป็นผู้ป่วยที่มีอาการน้อยหรือไม่มีอาการ โดยภาพเอกซเรย์ปอดแรกรับไม่มีปอดอักเสบ จากนั้นนำผู้ป่วยทั้งหมดมาสุ่มตัวอย่างแบบจัดบล็อกเพื่อรับการรักษาที่ต่างกันสามกลุ่ม คือ กลุ่มที่ 1 ได้ผงบดจากส่วนเหนือดินของฟ้าทะลายโจร (400 มก. ของผงบดในหนึ่งแคปซูล มีแอนโดรกราโฟไลด์ 11.35 มก.) 180 มก.ต่อวัน ติดต่อกัน 5 วัน กลุ่มที่ 2 ได้ผงบดจากเฉพาะส่วนใบของฟ้าทะลายโจร (400 มก. ของผงบดในหนึ่งแคปซูล มีแอนโดรกราโฟไลด์ 24 มก.) 180 มก.ต่อวัน ติดต่อกัน 5 วัน กลุ่มที่ 3 ได้กินยาฟาวิพิราเวียร์ 3,600 มก. ในวันแรก และ 1,600 มก.ต่อวัน ในวันที่ 2-5 ติดตามผู้ป่วยนาน 10 วัน โดยใช้การเปลี่ยนสีบ่งชี้ระดับความรุนแรงของโรค การเกิดปอดอักเสบขึ้นใหม่ และการลดลงของปริมาณไวรัส ในวันที่ 0, 5 และ 10 เป็นผลลัพธ์หลัก
ผลการศึกษา: พบว่าจากผู้เข้าร่วมวิจัยจำนวน 231 คนแบ่งเป็น 3 กลุ่ม ๆ ละ 77 คน เป็นชายร้อยละ 47.2 หญิงร้อยละ 52.8 อายุ 18-58 ปี พบเกิดภาวะปอดอักเสบระหว่างการวิจัยทุกกลุ่มไม่แตกต่างกัน (p = 0.07) เช่นเดียวกับไม่พบการเพิ่มขึ้นของเอนไซม์ตับ AST และ ALT (p = 0.7) การลดลงของปริมาณไวรัสไม่แตกต่างกัน กล่าวคือ ในวันที่ 10 กลุ่มที่ 1 ไวรัสลดลงเฉลี่ย 3.960 ± 1.354 กลุ่มที่ 2 ลดลงเฉลี่ย 3.943 ± 1.414 กลุ่มที่ 3 ลดลงเฉลี่ย 3.994 ± 1.284 ซึ่งไม่แตกต่างกัน (p = 0.966) และไม่มีการเปลี่ยนสีระดับความรุนแรงทางคลินิก
อภิปรายผล: ประสิทธิผลของการใช้ฟ้าทะลายโจรและยาฟาวิพิราเวียร์ ในการรักษาโรคโควิด-19 ที่มีอาการน้อย ไม่แตกต่างกัน พิจารณาทั้งในแง่ผลการเกิดปอดอักเสบใหม่ และการลดของปริมาณไวรัส จากวันที่1 ,5 และวันที่10 ไม่แตกต่างกันเมื่อเปรียบเทียบทั้ง 3 กลุ่ม และไม่มีการเปลี่ยนระดับความรุนแรงทางคลินิก
ข้อสรุปและข้อเสนอแนะ: ผงบดสมุนไพรฟ้าทะลายโจร ทั้งจากส่วนเหนือดินและจากเฉพาะส่วนของใบ ให้ผลในการรักษาโรคโควิด-19 ไม่แตกต่างจากยาฟาวิพิราเวียร์ แต่ฟ้าทะลายโจรหาง่ายและมีราคาถูกกว่า งานวิจัยนี้จึงเสนอแนะในการรักษาโรคโควิด-19 ที่มีอาการน้อยควรเลือกใช้ฟ้าทะลายโจรเป็นยาลำดับแรกเมื่อเทียบกับฟาวิพิราเวียร์
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Hassanipour S, Arab-Zozani M, Amani B, Heidarzad F, Fathalipour M, Martinez-de-Hoyo R. The efficacy and safety of Favipiravir in treatment of COVID-19: A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Sci Rep. 2021;11:11022.
Erdem HA, Ekren PK, Çağlayan D, Taşbakan MI, Yamazhan T, Taşbakan MS, Sayıner A, Gökengin D. Treatment of SARS-cov-2 pneumonia with favipiravir: Early results from the Ege University cohort, Turkey. Turk J Med Sci. 2021;51(3):912-20.
Kawasuji H, Tsuji Y, Ogami C, Takegoshi Y, Kaneda M, Murai Y, Kimoto K, Ueno A, Miyajima Y, Fukui Y, Nagaoka K, Sakamaki I, Morinaga Y, Yamamoto Y. Association between high serum favipiravir concentrations and drug-induced liver injury. medRxiv. 2021. doi: https://doi.org/10.1101/2021.05.03.21256437
Pilkington V, Pepperrell T, Hill A. A review of the safety of Favipiravir – A potential treatment in the COVID-19 pandemic?. J Virus Erad. 2020;6:45-51.
Yaylaci S, Dheir H, Şenocak D, Genc AB, Kocayigit H, Çekiç D, Varım C, Aydın A, Koroglu M, Karabay O. The effects of favipiravir on hematological parameters of covıd-19 patients. Rev Assoc Med Bras. 2020;66(Suppl 2):65-70.
Takoi H, Togashi Y, Fujimori D, Kaizuka H, Otsuki S, Wada T, Takeuchi Y, Abe S. Favipiravir-induced fever in coronavirus disease 2019: A report of two cases. Int J Infect Dis. 2020;101:188-90.
Shi TH, Huang YL, Chen CC, Pi WC, Hsu YL, Lo LC, Chen WY, Fu SL, Lin CH. Andrographolide and its fluorescent derivative inhibit the main proteases of 2019-nCoV and SARS-CoV through covalent linkage. Biochem Biophys Res Commun. 2020;533(3):467–73.
Benjaponpithak A, Visithanon K, Sawaengtham T, Thaneerat T, Wanaratna K. Short communication on use of andrographis herb (FA THALAI CHON) for the treatment of COVID-19 patients. J Thai Trad Alt Med. 2021:19(1);229-33. (in Thai)
Sa-ngiamsuntorn K, Suksatu A, Pewkliang Y, Thongsri P, Kanjanasirirat P, Manopwisedjaroen S, Charoensutthivarakul S, Wongtrakoongate P, Pitiporn S, Chaopreecha J, Kongsomros S, Jearawuttanakul K, Wannalo W, Khemawoot P, Chutipongtanate S, Borwornpinyo S, Thitithanyanont A, Hongeng S. Anti-SARS-CoV-2 Activity of Andrographis paniculata extract and its major component andrographolide in human lung epithelial cells and cytotoxicity evaluation in major organ cell representatives. J Nat Prod. 2021;84(4):1261–70.
Prempree P, Mungaomklang A, Tangkiatkumjai M, Phodha T, Kwankhao P, Chewchuapun K, Charuenporn C, Monta D, Karapakdee T. SARS-CoV-2 clearance from Andrographis paniculata, Boesenbergia rotunda, and favipiravir among mild COVID-19 cases in Klong Prem Central Prison during mid-2021: a retrospective study. OSIR. 2022;15(4):131-7.
Wanaratna K, Leethong P, Inchai N, Chueawiang W, Sriraksa P, Tabmee A, Sirinavin S. Efficacy and safety of Andrographis paniculata extract in patients with mild COVID-19: A randomized controlled trial. Arch Intern Med Res. 2022;5(3):423-7.
Suwankesawong W, Saokaew S, Permsuwan U, Chaiyakunapruk N. Characterization of hypersensitivity reactions reported among Andrographis paniculata users in Thailand using Health Product Vigilance Center (HPVC) database. BMC Complement Altern Med. 2014;14:515.
Leelarasamee A, Suankratay C, Hunnangkul S, Udompunturak S, Krittayaphong R, Poonsrisawat J, Wongsakorn N, Ittipanitphong C, Sirimai S, Prakairoongthong P, Rattanamaneekorn S, Chaicharoenpong K. The efficacy and safety of Andrographis paniculata extract for the treatment of acute nonspecific upper respiratory tract infections: A randomized double blind placebo controlled trial. J Med Assoc Thai. 2021;104(7):1204-13.
Rattanaraksa D, Khempetch R, Poolwiwatchaikool U, Nimitvilai S, Loatrakul O, Srimanee P. The efficacy and safety of Andrographis paniculata extract for treatment of COVID-19 patients with mild symptoms, Nakhonpathom Hospital. Region 4-5 Medical Journal. 2021;40(2):269-82. (in Thai)
Worakunphanich W, Thavorncharoensap M, Youngkong S, Thadanipon K, Thakkinstian A. Safety of Andrographis paniculata: a systematic review and meta-analysis. Pharmacoepidemiol Drug Saf. 2021;30:727–39.
Kaewdech A, Nawalerspanya S, Assawasuwannakit S, Chamroonkul N, Jandee S, Sripongpun P. The use of Andrographis paniculata and its effects on liver biochemistry of patients with gastrointestinal problems in Thailand during the COVID-19 pandemic: a cross sectional study. Scientific Reports. 2022;12(1):18213.
Tanwettiyanont J, Piriyachananusorn N, Sangsoi L, Boonsong B, Sunpapoa C, Tanamatayarat P, et al. Use of Andrographis paniculata (Burm. f.) Wall. Ex Nees and risk of pneumonia in hospitalised patients with mild coronavirus disease 2019: a retrospective cohort study. Front Med (Lausanne). 2022:9:947373.