The การเปรียบเทียบผลของการใช้โปรแกรมกระตุ้นน้ำนมวิถีไทยต่อปริมาณของน้ำนมในมารดาหลังคลอด

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบผลของใช้โปรแกรมกระตุ้นการเพิ่มน้ำนมวิถีไทยต่อปริมาณและระยะเวลาการไหลของน้ำนมในมารดาหลังคลอด กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ศึกษาเป็นมารดาหลังคลอดแล้ว 4 ชั่วโมง สัญญาณชีพปกติ ตั้งครรภ์แรก อายุ 21-35 ปี คลอดด้วยวิธีปกติในโรงพยาบาลพื้นที่ทำวิจัยของจังหวัดสกลนคร เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงคุณสมบัติตามเกณฑ์ที่กำหนด จำนวน 130 คน แบ่งแบบสุ่มออกเป็น 5 กลุ่ม ได้แก่ 1) กลุ่มควบคุม 2) กลุ่มทดลองที่ดื่มน้ำขิง 3) กลุ่มทดลองที่ได้รับการนวดเต้านม 4) กลุ่มทดลองที่ได้รับการประคบเต้านม และ 5) กลุ่มทดลองที่ได้รับการทรีตเม้นท์ทั้งหมด โดยกลุ่มทดลองจะได้รับการทรีตเม้นท์ 1 ครั้ง ใช้เวลากลุ่มละ 15 นาที แล้วตวงวัดปริมาณน้ำนมภายหลังการทดลองทุก 1 ชั่วโมง จนครบเวลา 4 ชั่วโมง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถามข้อมูลและแบบบันทึกปริมาณน้ำนม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน paired t-test และ one-way ANOVA ผลการวิจัยพบว่า เมื่อเปรียบเทียบความแตกต่างปริมาณการไหลของน้ำนมมารดาหลังคลอดกลุ่มทดลองที่ได้รับทรีตเม้นท์ ในกลุ่มที่ 2 ถึง กลุ่มที่ 5 ตั้งแต่ระยะเวลาก่อนการให้โปรแกรมจนสิ้นสุดการทดลองในเวลา 4 ชั่วโมง มีค่าเฉลี่ยปริมาณการไหลของน้ำนม 0.63 ± 0.18, 2.01 ± 0.26, 2.94 ± 0.22, 4.54 ± 0.97 มิลลิลิตร ตามลำดับ แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (p < 0.05)  ซึ่งมีค่าเฉลี่ยปริมาณการไหลของน้ำนม 0.16 ± 0.09 มิลลิลิตร จึงสรุปได้ว่า การใช้โปรแกรมกระตุ้นการเพิ่มน้ำนมวิถีไทยหลังคลอดบุตรแล้ว 4 ชั่วโมงทันที มีผลในการช่วยเพิ่มปริมาณการไหลน้ำนมเร็วขึ้นตั้งแต่ชั่วโมงแรกของการให้โปรแกรม มีค่าเฉลี่ยในการเพิ่มขึ้นชั่วโมงละ 2.15 มิลลิลิตร โดยประโยชน์ที่ได้จากการวิจัยนี้จะเป็นทางเลือกในการนำข้อมูลมาใช้ส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในสถานบริการด้านสุขภาพต่อไป