การประเมินผลนโยบายส่งเสริมการใช้ยาจากสมุนไพรของสถานพยาบาล สังกัดกระทรวงสาธารณสุข ในจังหวัดสระบุรี ปีงบประมาณ 2560
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การใช้ยาจากสมุนไพรของสถานพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุข ในจังหวัดสระบุรี ปีงบประมาณ 2560 ปัจจัยที่ส่งเสริมและอุปสรรคต่อการสั่งใช้ยาจากสมุนไพร รวมทั้งผลการเปลี่ยนแปลงการสั่งใช้ยาจากสมุนไพรเป็นลำดับแรก หลังจากมีนโยบายส่งเสริมการใช้สมุนไพร ซึ่งได้วิเคราะห์ข้อมูลจากฐานข้อมูลการแพทย์และสุขภาพระดับจังหวัด ประเด็นมูลค่าการสั่งใช้ยาจากสมุนไพร, การวินิจฉัยโรค และใช้แบบสอบถามเก็บข้อมูลปัจจัยที่ส่งเสริมและอุปสรรคต่อการสั่งใช้ยาจากสมุนไพร กลุ่มตัวอย่างที่ตอบแบบสอบถามเป็นผู้ที่เกี่ยวข้องการสั่งใช้ยา จำนวน 150 คน ประกอบด้วยแพทย์แผนปัจจุบัน 2 คน เภสัชกร 18 คน นักวิชาการสาธารณสุข 20 คน พยาบาล 30 คน ผู้ประกอบวิชาชีพการแพทย์แผนไทย ด้านเวชกรรมไทย 30 คน และเจ้าพนักงานสาธารณสุขชุมชน 50 คน สัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบยาจากสมุนไพร 3 คน เพื่อหาแนวทางการส่งเสริมการใช้ยาจากสมุนไพร ผลการศึกษาพบว่า ในปีงบประมาณ 2560 สถานพยาบาลสังกัดกระทรวงสาธารณสุข ในจังหวัดสระบุรี มีการสั่งใช้ยาสมุนไพรรวมกันทั้งจังหวัด 11,447,794.47 บาท หรือร้อยละ 1.97 ของมูลค่าการสั่งใช้ยาทั้งหมด มีการสั่งใช้ยาสมุนไพรมากที่สุดในกลุ่มอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป การวินิจฉัยโรคทางการแพทย์แผนไทยส่วนใหญ่จัดอยู่ในกลุ่มอาการ ไอ ปวดกล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ พบการสั่งใช้ยาจากสมุนไพรนอกเหนือจากกลุ่มอาการวินิจฉัย เช่น กรณีการสั่งใช้ยาจากสมุนไพร ยาอมมะแว้ง มูลค่าการสั่งใช้ยาจากสมุนไพรเพิ่มขึ้น มูลค่าการสั่งใช้ยาปฏิชีวนะลดลง อุปสรรคต่อการสั่งใช้ยาจากสมุนไพรที่สำคัญมากที่สุด 3 อันดับแรก คือ (1) ผู้สั่งใช้ยาไม่มีข้อมูลเพียงพอ (2) ผู้สั่งใช้ยาไม่เชื่อมั่นในยาสมุนไพร (3) ผู้สั่งใช้ยาไม่รู้จักขนาดยา สรรพคุณยา ปัจจัยที่ส่งเสริมการสั่งใช้ยาจากสมุนไพร 3 อันดับแรกคือ (1) การที่ผู้ป่วยเรียกหายา (2) สั่งใช้ยาเป็นไปตามนโยบาย (3) เป็นยาที่ได้รับการสนับสนุน พบมีการใช้ยาจากสมุนไพรเพิ่มขึ้นภายหลังนโยบายส่งเสริมการใช้ยาจากสมุนไพร ประเด็นการพัฒนาคือ การพัฒนาบุคลากรทางการแพทย์ทุกสาขาให้มีความรู้ความเข้าใจการใช้ยาสมุนไพร ระบบสืบค้นข้อมูลยาสมุนไพรที่มีประสิทธิภาพ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
2. Nonting P, Charoenporn S, Kunwaradisai N, Watcharathanakij S, Vadhnapijyakul A. Situation and restrictions for the use of herbal medicines in public hospitals. Isan Journal of Pharmaceutical Sciences. 2013;9:29. (in Thai).
3. Department of Thai Traditional and Alternative Medicine. Press release: Requesting cooperation for the first line drug use of herbal medicines. [Internet]. 2014 [cited 2015 Jan 30]; Available from: https://www.dtam.moph.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=1557:pr0673&catid=8&lang=th&Itemid=114 (in Thai)
4. Cochran WG. Sampling techniques. New York: John Wiley and Sons; 1977.
5. Bureau of Drug Control, Food and Drug Administration. List of herbal medicines. [Internet]. 2013 [cited 2014 Nov 1]; Available from: https://drug.fda.moph.go.th:81/nlem.in.th/medicine/ herbal/list (in Thai)
6. Sakonnakorn Public Health Office. Handbook on list of 45 herbal medicines in governmental public health facilities in Sakonnakorn (according to the 4th National Essential Drug Lists, B.E.2555). Sakonnakorn: Sakonnakornkarnpim Printing; 2012. (in Thai)
7. Committee on the Development of Guidelines for Thai Traditional Practice in Public Health care Facilities. Guidelines for Thai Traditional Practice in Public Health care Facilities. Bangkok: Publishing House of the War Veterans Organization; 2007. (in Thai)
8. Ritiruksa S, Chantraket R, Sungsakda M, Kirttavee S, Sornrung W. Policy for Promoting Herbal Medicine Use at Health-care Facilities under the Ministry of Public Health. Journal of Thai Traditional & Alternative Medicine. 2018;16(1):145-57. (in Thai)
9. Meechumnarn T. Evaluation of the use of Herbal and Thai traditional Medicines in Hospitals under the Ministry of Public Health in Roi-Et Province in 2014. Thai Journal of Pharmacy Practice. 2015;7(2):155-66. (in Thai)
