การศึกษาพฤกษเคมีเบื้องต้นและฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของโรคติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะของสมุนไพรในเบญจผลธาตุ

บทคัดย่อ

การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะเป็นการติดเชื้อที่พบได้บ่อย และเป็นปัญหาที่สำคัญในระบบสาธารณสุขของประเทศไทย Escherichia coli และ Enterococcus faecalis เป็นเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของโรคติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะและมักพบการดื้อยาปฏิชีวนะในเชื้อเหล่านี้ ส่งผลให้เกิดการสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายในการรักษาหรือการติดเชื้ออาจรุนแรงถึงเสียชีวิต การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤกษเคมีและฤทธิ์การต้านเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุของโรคติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะของสมุนไพรที่เป็นส่วนประกอบในเบญจผลธาตุ ได้แก่ กกลังกา เต่าเกียด แห้วหมู หญ้าชันกาด และเปราะหอม โดยสกัดสมุนไพรด้วยวิธีต้มและนำไปทำให้แห้งด้วย freeze dry นำผงแห้งของสารสกัดสมุนไพรแต่ละชนิดที่ได้ไป ทดสอบฤทธิ์การต้านเชื้อ 2 ชนิด คือ E. coli และ E. faecalis ด้วยวิธี microdilution method ผลการศึกษาพบว่า สารสกัดจากกกลังกาและเต่าเกียด สามารถยับยั้งการเจริญของเชื้อ E. faecalis โดยได้ค่า MIC เท่ากับ 62.5 และ 100.0 mg/ml ตามลำดับ และเมื่อทำการทดสอบทางพฤกษเคมีพบว่า สมุนไพรทั้งสองชนิด มีสารกลุ่มเทอร์พีนอยด์ ฟลาโวนอยด์ ซาโปนิน และ แทนนิน ดังนั้นจึงควรศึกษาพฤกษเคมีของสมุนไพรนี้ในเชิงลึก เพื่อหาสารสำคัญที่สามารถยับยั้งแบคทีเรีย เพื่อเป็นประโยชน์นำไปพัฒนาเป็นยาได้ในอนาคต