สถานการณ์การให้บริการการแพทย์แผนไทยในสถานบริการสาธารณสุขภาครัฐ จังหวัดสุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การให้บริการการแพทย์แผนไทยในสถานบริการภาครัฐ จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นการวิจัยแบบผสมวิธี ในการศึกษาเชิงปริมาณใช้กลุ่มตัวอย่างสถานบริการภาครัฐทั้งหมดของจังหวัด จำนวน 184 แห่งและนำข้อมูลที่ได้รับมาวิเคราะห์ การวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้ข้อมูลเชิงลึกจากการสนทนากลุ่มผู้บริหารของโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลชุมชน จำนวน 5 คน โดยแบบสอบถาม ประกอบด้วย โครงสร้างการบริหารงานและบุคลากรแพทย์แผนไทย ข้อมูลการให้บริการทั้งการนวด อบ ประคบ สมุนไพรและฟื้นฟูมารดาหลังคลอด ยาจากสมุนไพร และรูปแบบการบูรณาการ จากนั้นนำข้อมูลที่ได้ตรวจสอบความถูกต้องโดยใช้วิธีการสามเส้า ก่อนมาวิเคราะห์ข้อมูลและสรุปผลโดยใช้สถิติร้อยละ และค่าเฉลี่ย ผลการวิจัยพบว่า สถานบริการภาครัฐในพื้นที่เปิดให้บริการด้านงานแพทย์แผนไทยครบทุกแห่ง โดยมีนโยบายส่งเสริมและสนับสนุนการทำงานของแพทย์แผนไทยในระดับจังหวัดหลายด้าน ด้านความพร้อมของระบบบริการพบว่าโรงพยาบาลชุมชนทั้งหมด จำนวน 10 แห่ง มีโครงสร้างด้านงานแพทย์แผนไทยในพื้นที่เป็นรูปธรรมที่ชัดเจนทั้งหมด และการบริหารงานขึ้นตรงกับผู้อำนวยการ จำนวน 4 แห่ง ด้านบุคลากรพบว่ามีแพทย์แผนไทยและแพทย์แผนไทยประยุกต์ จำนวน 42 คน โดยมีใบประกอบวิชาชีพการแพทย์แผนไทย สาขาเวชกรรมไทยและการแพทย์แผนไทยประยุกต์ จำนวน 28 คน โรงพยาบาลส่วนใหญ่มีสัดส่วนแพทย์แผนไทยประยุกต์มากกว่า บุคลากรด้านการแพทย์แผนไทยมีน้อยกว่าอัตรากำลังขึ้นต่ำที่กำหนดไว้  ด้านการบริการส่วนมากให้บริการครบทุกด้าน ในโรงพยาบาลชุมชน มีผู้รับบริการผู้ป่วยนอกเฉลี่ย 2,000 รายต่อเดือน มีเปิดให้บริการผู้ป่วยใน 2 แห่ง คือโรงพยาบาลสมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ 17 และโรงพยาบาลอู่ทอง มีการใช้ยาจากสมุนไพรเดี่ยวเฉลี่ย 19 รายการ และยาตำรับเฉลี่ย 20 รายการ ยาจากสมุนไพร 5 อันดับแรกที่ใช้มากที่สุด มีขมิ้นชันและฟ้าทะลายโจรร่วมด้วยซึ่งเป็นไปตามนโยบายการใช้ยาจากสมุนไพร First Line Drug  ด้านการบูรณาการ พบว่า มี 2 แนวทาง คือ การรักษาแบบทำงานร่วมกันที่มีแพทย์แผนไทย แพทย์แผนไทยประยุกต์ และแพทย์แผนปัจจุบันอยู่ร่วมกัน ผู้รับบริการผ่านการคัดกรองจากพยาบาล และการรักษาแบบทำงานร่วมกัน แต่แยกสถานที่ และมีแพทย์แผนไทย แพทย์แผนไทยประยุกต์เป็นผู้คัดกรองและตรวจรักษา